Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie oraz Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB otrzymali prestiżową nagrodę Ekolaur Polskiej Izby Ekologii. Konkurs promuje najefektywniejsze i ekoinnowacyjne działania i prace podejmowane na rzecz ochrony środowiska.
Ekolaury Polskiej Izby Ekologii przyznawane są od 2002 roku. Konkurs ma zasięg ogólnopolski i skierowany jest do przedsiębiorstw, instytucji, organizacji pozarządowych i samorządów, które podejmują najefektywniejsze i ekoinnowacyjne działania na rzecz ochrony środowiska. Jego celem jest wyróżnianie podmiotów zaangażowanych w edukację ekologiczną; popularyzacja inwestycji i działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego i gospodarki wodnej oraz promowanie nowatorskich rozwiązań mających istotny wpływ na poprawę stanu środowiska naturalnego. W 19. edycji kapituła złożona z ponad 20 uznanych autorytetów, ekspertów oraz praktyków z dziedziny ochrony środowiska, przyznała 11 Ekolaurów oraz 16 Wyróżnień w ośmiu kategoriach.
W kategorii „Ochrona przyrody i zwiększenie bioróżnorodności” Ekolaur trafił w ręce naukowców z Wydziału Biologii Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie: dr hab. Magdaleny Pogorzelec, prof. UP (kierownik projektu), dr Barbary Banach, dr Agnieszki Szczurowskiej, dr hab. Barbary Hawrylak-Nowak, prof. UP oraz dr. Michała Niedźwieckiego, którzy realizowali projekt „Restytucja szczególnie zagrożonych gatunków roślin reliktowych z rodziny Salicaceae w siedliskach torfowiskowych”. Ideą przedsięwzięcia była ochrona różnorodności biologicznej siedlisk podmokłych przez zachowanie, wspomaganie i odtwarzanie populacji rzadkich i zagrożonych gatunków roślin reliktowych z rodziny Salicaceae: wierzby lapońskiej (Salix lapponum) i wierzby borówkolistnej (S. myrtilloides). W przypadku obu gatunków w ostatnich dziesięcioleciach odnotowano drastyczny spadek liczby stanowisk oraz liczebności populacji w Polsce. W efekcie reintrodukcji powstały nowe, liczące po kilkaset osobników, populacje wierzby lapońskiej i wierzby borówkolistnej na torfowiskach Poleskiego Parku Narodowego oraz na terenie Puszczy Knyszyńskiej. Zasilono również obecnie istniejące we wschodniej Polsce populacje wierzb reliktowych, zróżnicowanymi genetycznie osobnikami, powstałymi w procesie mikrorozmnażania. Bardzo ważnym osiągnięciem było także stworzenie w warunkach ex situ matecznika roślin, który będzie zabezpieczeniem w przypadku ewentualnych strat w zasobach nowopowstałych populacji wierzb. Opracowane procedury i metody stosowane w przypadku restytucji wierzby lapońskiej i wierzby borówkolistnej mogą być pomocne podczas prowadzenia podobnych działań dotyczących innych gatunków zagrożonych ekstynkcją, szczególnie roślin wieloletnich, wrażliwych na zmiany warunków siedliskowych w ich naturalnych stanowiskach.
Z kolei w kategorii „Ochrona powierzchni ziemi, gospodarka odpadami” laureatem został Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, który w ubiegłym roku zakończył wieloletnie zadanie polegające na opracowaniu aktualizacji i modernizacji Mapy Geośrodowiskowej Polski w skali 1: 50 000. Stanowi ona obszerną bazę danych geośrodowiskowych m.in. w zakresie stanu geochemicznego ziemi, ochrony przyrody i krajobrazu, potencjalnych naturalnych zagrożeń oraz informacji o złożach i perspektywicznych kopalinach. Służy zapewnieniu racjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi przy zachowaniu zasady zrównoważonego rozwoju.
Ta sama instytucja zdobyła także Ekolaur w kategorii „Całokształt działalności na rzecz ochrony środowiska” za „Wykonanie programów prac i dokumentacji hydrogeologicznych ustalających zasoby dyspozycyjne wód podziemnych dla potrzeb przeprowadzenia bilansów wodno-gospodarczych oraz opracowania warunków korzystania z wód regionu wodnego i zlewni”. W ramach projektu Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy udokumentował zasoby dyspozycyjne wód podziemnych na obszarze stanowiącym 40,3% powierzchni kraju, dla którego do tej pory zasoby te nie były wyznaczone. W efekcie zasoby dyspozycyjne wód podziemnych są dzięki temu udokumentowane na obszarze całej Polski. Niedostępna do tej pory wiedza stała się powszechna, dając podstawę do racjonalnego gospodarowania wodami podziemnymi oraz gospodarowania przestrzennego w skali ogólnokrajowej.
MK, źródło: PIE