Uniwersytet Warszawski, Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Instytut Chemii Bioorganicznej PAN zdobyły Kryształowe Brukselki 2020 dla instytucji naukowych. Indywidualne laury otrzymali prof. Magdalena Król i dr Jacek Gajewski.
Nagrody Kryształowej Brukselki przyznawane są od 2001 roku przez Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE. Ich pomysłodawcą jest dr Andrzej Siemaszko, dyrektor KPK w latach 1999–2014, który w ten właśnie sposób postanowił nagradzać najlepszych i najbardziej aktywnych uczonych oraz jednostki naukowe i przedsiębiorstwa uczestniczące w PR UE za ich innowacyjność i wkład w rozwój polskiej nauki i gospodarki. Tegoroczne Kryształowe Brukselki stanowiły podsumowanie osiągnięć w całym Programie Ramowym Horyzont 2020 (lata 2014–2020).
Nagrody wręczono w ośmiu kategoriach. Laureatami zostali:
W mijającej perspektywie finansowej uczelnia brała udział w 105 projektach, z czego w 20 w roli koordynatora. Pod tym względem UW był liderem wśród polskich beneficjentów. Naukowcy związani ze stołeczną uczelnią otrzymali 9 grantów ERC. Łączna wysokość pozyskanego w Horyzoncie 2020 dofinansowania to 31,9 mln euro.
Centrum brało udział w 28 projektach. Wśród pięciu, które NCBJ koordynuje, jest NOMATEN – jeden z trzech pierwszych polskich projektów w ramach Teaming for Excellence, w wyniku którego powstało Centrum Doskonałości zajmujące się badaniami nad materiałami odpornymi na ekstremalne warunki, np. dla przemysłu jądrowego, a także nad materiałami niezbędnymi dla wysokowydajnych instalacji chemicznych oraz syntezą nowych leków, w szczególności radiofarmaceutyków. Łączna wysokość pozyskanego dofinansowania to 17,4 mln euro.
Instytut uczestniczył w 76 projektach z partnerami z Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Francji, Wielkiej Brytanii. Koordynował 4 z nich. Częścią instytutu jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe z największą polską infrastrukturą badawczą. Wysokość dofinansowania w H2020 to 31,1 mln euro.
Dr Jacek Gajewski jest opiekunem działu wspierającego pisanie wniosków i obsługę projektów w NCBJ. Przygotowany przez niego wart 15 mln euro projekt NOMATEN pozwoli na stworzenie w strukturach NBCJ silnego centrum naukowego. Korzystając z unikatowej jądrowej infrastruktury badawczej i doświadczenia z Polski i innych krajów europejskich centrum będzie prowadzić badania, przygotowywać produkcję innowacyjnych materiałów przydatnych do pracy w ekstremalnie trudnych warunkach w przemyśle i medycynie
Prof. Magdalena Król jest dwukrotną laureatką grantów ERC w Horyzoncie 2020. Pierwszy o wartości 1,5 mln euro zdobyła w 2016 roku. Odkryty przez nią mechanizm może zostać wykorzystany do precyzyjnego dostarczenia bezpośrednio do guza leków niszczących nowotwór. Projekt ten został uznany jednym z dziesięciu najciekawszych w historii Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. Drugi grant ERC otrzymała w 2020 roku. Kieruje własnym zespołem na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW. Na jej koncie jest 6 międzynarodowych zgłoszeń patentowych. W celu komercjalizacji pomysłów założyła biotechnologiczny start-up Cellis.
Nagrodę specjalną przyznano prof. dr. hab. inż. Tadeuszowi Burczyńskiemu, dyrektorowi Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w uznaniu jego zasług w zakresie zaangażowania i wsparcia działań KPK oraz zwiększenia polskiego uczestnictwa w H2020, a także aktywizacji polskich ekspertów w Brukseli i promocji polskich inicjatyw badawczych i technologicznych. To wybitny uczony w zakresie nowoczesnej mechaniki konstrukcji materiałów, zwłaszcza mechaniki komputerowej i sztucznej inteligencji. Pełni funkcję eksperta Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, Francuskiej Narodowej Agencji Badań oraz rządu hiszpańskiego. Był inicjatorem krajowej dyskusji i opracowania rekomendacji na rzecz zwiększenia grantów ERC pozyskiwanych przez polskich naukowców. Jest autorem bądź współautorem ponad 550 publikacji. Od 2018 roku należy do Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk (EASA).
IPPT przez ponad 20 lat był siedzibą KPK PB UE. Od 1 stycznia, decyzją ministra edukacji i nauki, Krajowy Punkt Kontaktowy PB będzie częścią Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
MK