Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wyłoniła troje laureatów Wyróżnienia im. prof. Macieja W. Grabskiego, które przyznawane jest za działania na rzecz rozumienia nauki w społeczeństwie, budowania zaufania do wiedzy naukowej oraz przybliżania wpływu nauki i uczonych na rozwój cywilizacyjny Polski.
Wyróżnienie im. prof. W. Grabskiego przyznawane jest przez FNP od 2016 roku. Honorowane są nim osoby, których działania wspierają edukację społeczeństwa w zakresie rozróżniania „dobrej” i „złej” nauki, tj. badań opartych na rzetelnej metodzie i racjonalnym wnioskowaniu od badań niespełniających tych kryteriów. W 2022 roku Fundacja po raz trzeci wyłoniła laureatów, którymi zostali: prof. Andrzej Białas, Magdalena Bajer i prof. Szymon Malinowski. Wszyscy otrzymali po 10 tys. zł.
Prof. Andrzej Białas – fizyk, profesor nauk matematyczno-fizycznych. Prowadzony przez niego od 2008 roku tygodnik „PAUza Akademicka” jest forum dyskusji środowiska akademickiego na temat nauki i jej roli w społeczeństwie. W ciągu wielu lat istnienia stał się platformą wymiany myśli ludzi nauki na tematy związane m.in. z etycznym aspektem pracy badawczej, społecznymi powinnościami naukowców, koniecznością poprawiania ich komunikacji ze społeczeństwem. Prof. Białas był i jest aktywnym uczestnikiem tych dyskusji, w swoich felietonach opowiada się za prawdą w nauce, piętnując nieprawdę lub półprawdę oraz powszechne fake newsy, które wpływają na nieprawidłowe postrzeganie przez społeczeństwo roli nauki.
Magdalena Bajer – dziennikarka naukowa, publicystka. Od kilku dekad zajmuje się przybliżaniem miejsca nauki w społeczeństwie i wyjaśnianiem społecznej roli uczonych, w tym zagadnień dotyczących kondycji nauki, specyfiki pracy naukowej, osiągnięć badawczych, problemów środowiska akademickiego czy losów inteligencji w Polsce. Jest autorką cykli wywiadów z ludźmi nauki: Racje, Źródła, tomu wywiadów Blizny po ukąszeniu (1995) oraz Jak wierzą uczeni: rozmowy z profesorami (2010), Rody uczone. Kreski do szkicu (2013, drugi tom: 2019). Kierowała również ważnymi dla popularyzacji nauki seriami wydawniczymi – m.in. OMEGA (wyd. Wiedza Powszechna, 1973 – 1976), w której ukazały się dziesiątki książek popularyzujących naukę oraz Biblioteką Myśli Współczesnej (wyd. PIW, 1976 – 1978).
Prof. Szymon Malinowski – fizyk atmosfery, od wielu lat propaguje wiedzę naukową na temat zmian klimatu. Jest współzałożycielem portalu Nauka o klimacie, którego autorzy we współpracy z najwybitniejszymi polskimi badaczami klimatu starają się przekazać czytelnikom podstawową wiedzę o klimacie i globalnym ociepleniu. Udziela się na piknikach i festiwalach nauki, w programach telewizyjnych i radiowych, a także otwartych dla publiczności spotkaniach czy wykładach. Jest bohaterem filmu dokumentalnego „Można panikować/I’ts OK to Panic” zaprezentowanego w 2020 r. w ramach prestiżowego Festiwalu Millennium Docs Against Gravity, w którym pokazana została jego codzienna walka z ignorancją i przekłamaniami na temat kryzysu klimatycznego w Polsce.
Kandydata lub kandydatów do wyróżnienia mogą zgłaszać: członkowie Rady FNP, członkowie zarządu FNP oraz pracownicy FNP. W poprzednich latach wyróżnienia otrzymali: Ryszard Rakowski – inicjator i współtwórca Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci; prof. Łukasz Turski – fizyk, popularyzator nauki, jeden z inicjatorów i aktywnych uczestników Pikniku Naukowego, pomysłodawca i organizator a obecnie Przewodniczący Rady Naukowej Centrum Nauki Kopernik; ks. prof. Michał Heller – wybitny uczony zajmującym się filozofią przyrody, z jego inicjatywy w różnych ośrodkach akademickich powstały przedsięwzięcia służące interdyscyplinarnym spotkaniom uczonych, wzajemnemu rozumieniu przez nich nauk przyrodniczych, matematycznych, filozoficznych czy teologicznych; prof. Jan Madey – informatyk, zaangażowany w działalność społeczną związaną ze wspieraniem wybitnie uzdolnionych dzieci i młodzieży.
źródło: FNP