Co nowego w fizyce fal grawitacyjnych? Czy aby na pewno odkrycie cząstki Higgsa to koniec jednego z rozdziałów fizyki? Czym żyją współcześni fizycy i jakie czekają ich wyzwania? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań dostarczą trzydniowe obchody 100-lecia Polskiego Towarzystwa Fizycznego, podczas których będzie można spotkać fizyków z całego kraju – na żywo lub online.
Ponad 20 wystąpień w trzy dni – Nadzwyczajny Zjazd Fizyków Polskich, który rozpoczyna się w najbliższy piątek, 16 października, zgromadzi setki naukowców w jednym miejscu. Dla pasjonatów nauki to okazja, aby uporządkować wiedzę, dowiedzieć się, co w fizyce piszczy, i wysłuchać wystąpień profesorów.
– To wielkie święto polskich fizyków. Od 100 lat wyznaczamy naukowe trendy. Bez fizyków nie byłoby smartfonów, komputerów czy internetu. To ich osiągnięcia wspomagają diagnozowanie nowotworów czy rozwój fotowoltaiki. Polscy fizycy uczestniczą niemal w każdym znaczącym międzynarodowym przedsięwzięciu badawczym i odnoszą sukcesy – opowiada prof. Andrzej Wysmołek, fizyk z Uniwersytetu Warszawskiego.
Wynalezienie wydajniejszej baterii, bardziej ekologicznego napędu, lżejszych i tańszych w produkcji i eksploatacji materiałów to Święty Graal każdej dziedziny światowej gospodarki. Polscy fizycy nieraz udowodnili, że to ich wkład badawczy daje podwaliny pod postęp naukowy całego świata. Obchodzone w tym roku stulecie Polskiego Towarzystwa Fizycznego to okazja, by przypomnieć i podkreślić, jak ważne są polskie odkrycia i dokonania w dziedzinie światowej fizyki.
Naukowcy przypominają, że nie byłoby powszechności sieci globalnej, gdyby nie procesory, komputery i smartfony oparte na monokryształach krzemu wytwarzanych dzięki metodzie odkrytej przez Jana Czochralskiego z Politechniki Warszawskiej. Jednym z najgłośniejszych w ostatnich latach osiągnięć światowej fizyki było wykrycie fal grawitacyjnych przez detektory LIGO i VIRGO. Zjawisko, którego odkrycie nagrodzono w 2017 roku Nagrodą Nobla, zostało przewidziane kilka lat wcześniej przez prof. Andrzeja Trautmana z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W odkryciu fal grawitacyjnych brali także udział naukowcy z zespołu Polgraw wchodzącego w skład kooperacji VIRGO. Polacy uczestniczą w najważniejszych eksperymentach z zakresu fizyki jądrowej i cząstek elementarnych w laboratorium CERN (Europejska Organizacja Badań Jądrowych) czy Brookhaven National Laboratory (laboratorium naukowe w USA założone po drugiej wojnie światowej na rzecz badań nad pokojowym wykorzystaniem energii jądrowej). To oni brali czynny udział w odkryciu cząstki Higgsa (jedno z najważniejszych odkryć w fizyce w XXI w). Podobnie jest w przypadku eksperymentów dotyczących neutrin, tj. cząstek elementarnych o zerowym ładunku elektrycznym. Polscy fizycy uczestniczyli w przedsięwzięciu naukowym, za które japoński fizyk Takaaki Kajita otrzymał w 2015 roku Nagrodę Nobla.
– Świat nauki docenia polskich fizyków – dodaje dr Krzysztof Petelczyc z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej. – Najlepszym dowodem jest ranking szanghajski dla poszczególnych dziedzin nauki. Zgodnie z nim od kilku lat Uniwersytet Warszawski jest jednym z 75 najlepszych ośrodków kształcących z fizyki. Wysokie pozycje w rankingach zajmują także Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Warszawska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Wrocławski i Politechnika Wrocławska – mówi dr Petelczyc.
Czym żyje fizyka dziś? Odpowiedzi dostarczy Nadzwyczajny Zjazd Polskiego Towarzystwa Fizycznego, który odbędzie się w dniach 16–18 października.
– Pierwszego dnia będzie najbardziej uroczyście. Przyznamy nagrody, wręczymy medale, odsłonimy tablicę upamiętniającą powstanie Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Tego dnia odbędziemy symboliczną podróż historyczną, podczas której profesorowie: z Warszawy, Krakowa, Poznania, Torunia/Wilna oraz Wrocławia/Lwowa opowiedzą nam o początkach PTF w Polsce. Drugi dzień zaplanowaliśmy w formule popularnonaukowej. Zapraszamy do wysłuchania 13 wystąpień dotyczących najbardziej aktualnych zagadnień dotyczących fizyki. Każde wystąpienie potrwa 30 minut i będzie mieć atrakcyjną formę – zachęca prof. Jerzy Garbarczyk z Politechniki Warszawskiej.
– Trzeci dzień wydarzenia będzie o tym, jak uczyć fizyki w szkole. Zaprezentujemy przykładowe eksperymenty, które można wykorzystywać podczas lekcji z uczniami. Zaplanowaliśmy też tzw. bazar dydaktyczny w przestrzeni wirtualnej. Nauczyciele podzielą się tam scenariuszami swoich zajęć – uzupełnia dr inż. Krzysztof Petelczyc, który jest jednym z organizatorów wydarzenia.
Nadzwyczajny Zjazd Polskiego Towarzystwa Fizycznego jest wydarzeniem bezpłatnym i otwartym dla publiczności w formule online. Na stronie internetowej wydarzenia można znaleźć nie tylko opisy wykładów, ale także ponad 100 e-plakatów prezentujących najciekawsze wyniki badań fizyków z całej Polski. Więcej: https://100lat.ptf.net.pl/.
źródło: www.100lat.ptf.net.pl