Rozwiązania zaproponowane w Narodowym Programie Kopernikańskim, choć głęboko ingerują w system nauki w Polsce, nie odpowiadają na jej realne potrzeby. System dystrybucji prestiżu bez realnego związku z osiągnięciami naukowymi uważamy za archaiczny i szkodliwy – napisała Akademia Młodych Uczonych PAN.
W Ministerstwie Edukacji i Nauki trwają prace nad Narodowym Programem Kopernikańskim. Ma on być częścią Nowego Ładu, a jego celem – według zamierzeń pomysłodawców – jest dołączenie polskiej nauki do poziomu czołowych ośrodków na świecie. Krytycznie do pomysłu odniosły się m.in. Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Towarzystwo Naukowe Warszawskie czy członkowie komitetów naukowych i problemowych Wydziału I PAN. Swoje stanowisko przedstawiła także Akademia Młodych Uczonych PAN. Czytamy w nim, że ujawniony dokument „pozwala ocenić kierunek proponowanych zmian, które, choć głęboko ingerują w system nauki w Polsce, nie odpowiadają na jej realne potrzeby”.
W naszej ocenie rozwiązania, jakie przynosi projekt, nie tylko nie pozwolą na realizację określonego w preambule celu („stworzenie sieci efektywnych instytucji naukowych o znaczącym prestiżu naukowym i silnie oddziałujących w skali globalnej”), ale przyniosą systemowi nauki w Polsce realne szkody, m.in. osłabiając istniejące instytucje i przyczyniając się do rozproszenia finansowania – napisano.
AMU PAN podkreśla, że społeczność akademicka nie potrzebuje dziś dyskusji o alternatywnym, acz hojnie finansowanym świecie, w którym prestiż naukowców pochodziłby z politycznego nadania.
Tworzenie instytucji, które służą spełnianiu ambicji pojedynczych środowisk, nie tylko nie znajduje uzasadnienia merytorycznego, ale też niesie ryzyko zmarnowania środków, które można by przeznaczyć na wzmocnienie najlepszych spośród istniejących ośrodków – czytamy w stanowisku.
Jego autorzy dodają, że „państwo od lat nie uznaje finansowania nauki za swój priorytet, przeznaczając na nią istotnie mniejszą część swojego PKB niż średnio kraje Unii Europejskiej”. Wyrażają przy tym zdumienie nikłym udziałem sektora nauki w Narodowym Planie Odbudowy i domagają się od Ministerstwa Edukacji i Nauki podjęcia zdecydowanych działań na rzecz jego zwiększenia.
Wśród uwag dotyczących rozwiązań zawartych w projekcie Narodowego Programu Kopernikańskiego, wymieniono m.in. podporządkowanie Akademii Kopernikańskiej woli polityków, doprowadzenie do marginalizacji istniejących podmiotów, jak PAN czy Narodowe Centrum Nauki, oraz brak merytorycznych podstaw do uprzywilejowanej roli teologii w nowo tworzonej instytucji.
MK
Pomimo że w kategorii wiekowej już się nie mieszczę , to stanowisko Akademii Młodych Uczonych PAN w pełni popieram !