Akademia Młodych Uczonych PAN zaapelowała do Prezesa Rady Ministrów oraz posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego o zdecydowaną obronę finansowania badań naukowych w budżecie Unii Europejskiej i podjęcie działań na rzecz jego zwiększenia.
„Jako przedstawiciele środowiska naukowego z dużym zaniepokojeniem przyjęliśmy ustalenia nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej z dn. 17–20 lipca 2020 r. w części dotyczącej budżetu na badania naukowe w latach 2021–2027. Przed Unią Europejską stoją coraz trudniejsze wyzwania cywilizacyjne, w tym te dotyczące trwającej wciąż walki z pandemią COVID‑19, a nauka odgrywa w ich przezwyciężeniu fundamentalną rolę, zarówno krótko-, jak i długoterminową. Również mądra odbudowa Europy, a taki cel założyli sobie unijni przywódcy, nie jest możliwa bez zwiększenia inwestycji właśnie w naukę. Biorąc to pod uwagę, znaczące ograniczenie finansowania programu Horizon Europe uważamy za niezrozumiałe i krótkowzroczne” – napisano w stanowisku.
W związku z powyższym AMU PAN zaapelowała do Prezesa Rady Ministrów, posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego, o zdecydowaną obronę finansowania badań naukowych w budżecie Unii Europejskiej i podjęcie działań na rzecz jego zwiększenia. Zdaniem młodych naukowców, „przyjęcie budżetu w formie ustalonej w trakcie szczytu RE spowolni postęp naukowy i obniży konkurencyjność europejskiej nauki, co w konsekwencji doprowadzi do jej znacznego osłabienia”. Dlatego, w ich ocenie, zmniejszenie finansowania badań w Europie będzie miało wiele negatywnych skutków. W apelu podniesiono kilka z nich. „Ograniczenie finansowania zadań realizowanych w ramach I filaru programu Horizon Europe Excellent Science (m.in. programy badawcze European Research Council oraz Marie Skłodowska-Curie Actions) uderzy w pierwszym rzędzie w badania podstawowe, które stanowią fundament dla zastosowań nauki w praktyce (…) Obniżenie finansowania znacząco spowolni rozwój wszystkich bez wyjątku dziedzin naukowych, w tym nauk społecznych, humanistyki i ekonomii, których przedstawiciele są beneficjentami programów ERC, a które pomagają w zrozumieniu otaczającego nas świata i rozpoznaniu czekających nas wyzwań”. Autorzy listu zauważają, że zmniejszenie wydatków na stypendia dla badaczy i młodych naukowców, np. w ramach programu Marii Skłodowskiej-Curie, dotknie przede wszystkim badaczy z krajów takich jak Polska. Nie mają także wątpliwości, że przedstawiony projekt budżetu może znacząco ograniczyć współpracę badaczy na poziomie europejskim i międzynarodowym. „Budowana dzięki środkom Unii Europejskiej, m.in. w ramach programu Erasmus+, aktywna współpraca naukowców zdecydowała w dużej mierze o powodzeniu pierwszych prób walki z COVID-19. Jeśli Europa ma sprostać w przyszłości stojącym przed nią wyzwaniom medycznym, ekologicznym czy demograficznym, niezbędna jest intensyfikacja współpracy europejskich uczonych. Konieczna jest zatem większa otwartość na nowe inicjatywy w ramach filarów II i III, które obejmują przedsięwzięcia realizowane we współpracy międzynarodowej” – podkreślają.
Na koniec wyrażają swoje poparcie dla świata nauki (m.in. ERC, ALLEA), sprzeciwiającego się obniżeniu budżetu na badania naukowe i zachęcają „tych wszystkich, którzy rozumieją wagę badań naukowych dla rozwoju Polski i Europy oraz utrzymania ich pozycji w świecie” do przyłączenia się do apelu. Swoje poparcie można wyrazić za pomocą formularza.
Z inicjatywy AMU list protestacyjny do europarlamentarzystów i rządów poszczególnych krajów przeciwko cięciom w budżecie programu Horizon Europe wystosowały także Global Young Academy oraz stowarzyszone z tą organizacją narodowe młode akademie.
MK
Apel AMU PAN w sprawie ograniczenia budżetu UE na badania naukowe