W tegorocznej edycji konkursu Diamentowe Granty przyznano łódzkim biologom z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwszym z nich jest Patrycja Paciorek prowadząca projekt „Rola miRNA w toksyczności nanocząstek srebra”, który uzyskał dofinansowanie w wysokości 147 tyś zł., kolejnym nagrodzonym jest Rafał Szelenberger, który uzyskał dofinansowanie prawie 220 tyś zł na projekt „Płytkowe mikroRNA jako marker predykcyjny Ostrego Zespołu Wieńcowego”.
Diamentowy Grant jest jednym z najbardziej prestiżowych programów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla młodych badaczy na realizację pierwszych, samodzielnych projektów naukowych. Uczestniczący w nim studenci nie tylko otrzymują pieniądze na realizację własnych badań, lecz również dostają szansę na przyśpieszenie swojej kariery naukowej. Prowadzone w ramach Diamentowych Grantów projekty będą mogły trwać od 12 do 48 miesięcy. W trakcie ich realizacji uczestnicy programu będą mogli pobierać wynagrodzenie w wysokości do 2,5 tys. zł miesięcznie.
Celem projektu prowadzonego przez Patrycję Paciorek jest określenie jak nanocząstki srebra wpływają na profil miRNA w komórkach wątrobowych, oraz jakie miRNA są zaangażowane w modulacje toksyczności nonocząstek srebra.
MicroRNA (miRNA) to małe (20-24nt) cząsteczki kwasu rybonukleinowego, które spełniają ważną funkcję regulacyjną w organizmie zarówno człowieka jak i zwierząt. Zmiana profilu ekspresji miRNA jest ściśle związana z patogenezą wielu chorób, w tym nowotworowych.
Nanocząstki srebra są powszechnie wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu, m.in. w przemyśle tekstylnym, kosmetycznym, medycznym, czy budowlanym. Wydawały się obiecującym produktem o potencjalnym znaczeniu w medycynie ze względu na swoje działanie przeciwgrzybiczne i bakteriostatyczne. W związku z tak szerokim zastosowaniem nastąpiła duża podaż nanocząstek metalicznych do środowiska, z czego wynikła ich akumulacją w organizmach żywych i środowisku abiotycznym. Długofalowe skutki ekspozycji organizmów żywych na nanocząstki wymagają ciągłych badań, gdyż obserwacje prowadzone na organizmach modelowych wykazują, że mają one zdolność do akumulacji w tkankach, szczególnie w tkance wątrobowej i w mózgu, a co za tym idzie wywoływać mogą niepożądane efekty biologiczne.
Badania podjęte przez Rafała Szelenbergera w ramach grantu, którego tytuł brzmi: „Płytkowe mikroRNA jako marker predykcyjny Ostrego Zespołu Wieńcowego” mają na celu analizę porównawczą profilu miRNA płytek krwi pacjentów z Ostrym Zespołem Wieńcowym (OZW) oraz osób zdrowych, bez zaburzeń ze strony układu krążenia. Wyniki badań mogą dostarczyć ważnych informacji na temat genetycznych mechanizmów odpowiedzialnych za pojawienie się tej choroby. Płytki krwi pomimo kluczowej roli w patogenezie OZW nie zostały dotychczas poddane analizie pod tym względem. Wiedza ta jest istotna, ponieważ OZW są obecnie poważnym problemem medycznym, społecznym i ekonomicznym. Jeśli uda się zidentyfikować specyficzne cząsteczki płytkowego miRNA, które mogą pełnić rolę wysokoczułych markerów OZW, będą one mogły być użyte do wczesnej diagnostyki ryzyka zachorowania na ostry zespół wieńcowy, co może uratować życie wielu osób.
W szóstej edycji konkursu Diamentowy Grant spośród 214 wniosków wyłoniono 83 laureatów – wybitnie uzdolnionych studentów studiów jednolitych magisterskich lub absolwentów studiów I stopnia, prowadzących badania naukowe na wysokim poziomie i posiadających wyróżniający się dorobek naukowy. Dzięki udziałowi w programie będą mogli skrócić ścieżkę kariery naukowej i ubiegać się o doktorat z pominięciem stopnia magistra. W tegorocznej edycji na finansowanie projektów przeznaczono 16 mln zł.
Diamentowy Grant przyznawany jest od 2012 roku. Od tego czasu granty w ramach programu otrzymało łącznie 520 osób. Laureaci minionych edycji Diamentowego Grantu mogą pochwalić się licznymi nagrodami i stypendiami, mają też na koncie pierwsze publikacje naukowe.
Honorata Ogieniewska