Zmiany w wartościach referencyjnych tak, aby zmniejszyć negatywne skutki ewaluacji, zapowiedziało szefostwo Ministerstwa Edukacji i Nauki. Do oceny działalności naukowej za lata 2017–2021 przystąpiły 283 podmioty.
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wprowadziło nowe przepisy dotyczące przeprowadzanej co cztery lata ewaluacji jakości działalności naukowej uczelni, instytutów naukowych, instytutów badawczych i innych podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki. W wyniku ewaluacji przyznawane są kategorie naukowe w poszczególnych dyscyplinach naukowych i artystycznych, od których zależy m.in. możliwość prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim i nadawania stopni naukowych, a także kwota subwencji. Pierwsza ewaluacja objęła lata 2017–2021 i rozpoczęła się 1 stycznia 2022 r.
Wzięły w niej udział 283 podmioty, w tym: 103 uczelnie publiczne, 29 uczelni niepublicznych, 5 uczelni kościelnych, 2 federacje, 69 instytutów naukowych PAN, 64 instytuty badawcze, instytut międzynarodowy oraz 10 innych podmiotów prowadzących działalność naukową w sposób samodzielny i ciągły. Łącznie ewaluacji poddano 1145 podmiotodyscyplin (podmiotów w dyscyplinach). Ocenie podlegało blisko 700 tys. publikacji, 1 tys. patentów, 18 tys. projektów naukowych, 54 tys. osiągnięć artystycznych, a także inne osiągnięcia finansowe (przychody z usług badawczych i komercjalizacji badań); oceniano również wpływ badań podmiotu na otoczenie społeczno-gospodarcze.
Analiza wyników tej oceny oraz zaproponowanych przez Komisję Ewaluacji i Nauki zestawów wartości referencyjnych wskazuje, że:
Podczas konferencji, która odbyła się 9 maja, minister Przemysław Czarnek zwrócił uwagę, że zestawy wartości referencyjnych muszą uwzględniać specyfikę prowadzenia działalności naukowej w poszczególnych dyscyplinach.
Przez półtora roku, od kiedy jestem ministrem, podejmowaliśmy wiele działań właśnie w zakresie szkolnictwa wyższego i nauki. Były to działania głównie zmierzające do tego, żeby usunąć pewne luki w Ustawie 2.0 – wskazywał szef resortu i dodał: – Musimy zatem dokonać takiej zmiany zestawów wartości referencyjnych, aby flagowe uczelnie polskie nie traciły uprawnień. Takie zestawy przekażemy Komisji Ewaluacji i Nauki. W wyniku tej zmiany dodatkowe 3% uczelni nie utraci uprawnień do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego – zapowiedział Przemysław Czarnek.
Niezależnie od analizy zestawów wartości referencyjnych, wspomnieć należy o przygotowanym w MEiN – w celu zminimalizowania skutków utraty uprawnień – projekcie ustawowych zmian, w myśl którego:
Projekt czeka na podpis prezydenta.
MK, źródło: MEiN
Najpierw wprowadzamy nowe przepisy prawa, a później trzeba wprowadzać przepisy zmniejszające wpływ działania tych przepisów. Skąd my to znamy? Czy nie lepiej (szybciej i taniej) było dopracować istniejące już przepisy?