Dr hab. inż. Łukasz Piątkowski z Politechniki Poznańskiej został tegorocznym laureatem Nagrody Naukowej Miasta Poznania. Doceniono go za badania właściwości strukturalnych i dynamicznych cząsteczek w nanoskali.
Miasto Poznań, w nawiązaniu do przedwojennej tradycji, przyznaje co roku nagrody artystyczne i naukowe, a także stypendia dla młodych twórców i badaczy. Laureatów wyłaniają powoływane przez Radę Miasta Poznania kapituły, złożone z wybitnych artystów i naukowców. Nagrodami honorowane są osoby o niekwestionowanych osiągnięciach, twórcy i naukowcy, których dorobek został doceniony przez poznańskie środowiska jako istotny wkład w rozwój regionu i miasta.
Tegorocznym laureatem Nagrody Naukowej Miasta Poznania został dr hab. inż. Łukasz Piątkowski z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Fizyki Technicznej za wybitny dorobek naukowy i osiągnięcia na światowym poziomie w dziedzinie fizyki, a w szczególności za badania właściwości strukturalnych i dynamicznych cząsteczek w nanoskali, których wyniki opublikowano m.in. w „Science”, „Nature Communication”, „Journal of Physical Chemistry Letters”.
Jednym z opisywanych osiągnięć jest innowacyjna metoda badawcza, polegająca na wykorzystaniu zjawiska emisji wymuszonej do obrazowania oraz badania procesów fizykochemicznych zachodzących w pojedynczych nanoobiektach. Zamiast oczekiwać na emisję spontaniczną (fluorescencję) badanego obiektu, poznański naukowiec wraz z uczonymi z Instytutu Nauk Fotonicznych w Barcelonie wykorzystał kombinację impulsów laserowych, które zmuszają obiekt do świecenia, a co za tym idzie sprawiają, że staje się on widoczny. W opublikowanej w „Science” pracy zademonstrowano możliwość obrazowania pojedynczych kropek kwantowych bazując na indukowaniu emisji wymuszonej. Z kolei wykorzystanie ultrakrótkich impulsów laserowych pozwoliło na określenie jak szybko oraz jakimi ścieżkami poruszają się wzbudzone w kropce kwantowej ładunki elektryczne. Zastosowana technika badawcza oraz uzyskane wyniki mają ogromne znaczenie dla fundamentalnych badań w nanotechnologii, fotonice oraz fotowoltaice. Stanowią też istotny krok w kierunku możliwości obrazowania również pojedynczych cząsteczek o znaczeniu biologicznym. Wykorzystanie mikroskopii emisji wymuszonej pozwoli w niedługim czasie obrazować cząsteczki o bardzo niskiej fluorescencji bez konieczności znaczenia ich sondami fluorescencyjnymi.
Dr hab. inż. Łukasz Piątkowski od 2019 roku pracuje w Instytucie Fizyki na Politechnice Poznańskiej, gdzie wraz z zespołem zajmie się modyfikacją opisanej w „Science” techniki eksperymentalnej i wykorzystaniem jej do obrazowania natywnych, niefluorescencyjnych składników błon komórkowych.
Wręczenie nagrody i stypendiów dla młodych naukowców odbędzie się, jak co roku, 29 czerwca – w dniu święta patronów miasta: Piotra i Pawła.
MK, źródło: PP, NCN