Dr Karolina Zielińska-Dąbkowska z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej zdobyła Galileo Award przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Ciemnego Nieba. Doceniono jej naukowy wkład w walkę z zanieczyszczeniem świetlnym.
Jak co roku, International Dark-Sky Association (IDA) przyznało nagrody dla osób i grup, które w swoich społecznościach odgrywają kluczową rolę we wzmacnianiu globalnego ruchu ciemnego nieba poprzez walkę z zanieczyszczeniem świetlnym, a więc ze zjawiskiem wywoływanym m.in. przez niewłaściwe oświetlenie w nocy czy reklamowe billboardy.
– Latarnia powinna oświetlać podłoże, chodnik czy jezdnię, tymczasem dominujące w przestrzeni lampy z kulistymi kloszami nie tylko oślepiają przechodniów, ale 80% emitowanego przez nie światła idzie w niebo, a nie na podłoże. Światło idące w górę rozprasza się na pyłach w powietrzu, zwłaszcza w zimie, w sezonie grzewczym odbija się również od chmur i oświetla ziemię w dużym promieniu, nawet tam, w okolicach miast czy osiedli, gdzie światła sztucznego nie ma. Daje to efekt wiecznego świtu – wiecznego zmierzchu. tego typu oświetlenie działa tak, jak byśmy mieli 30% więcej nocy księżycowych, podczas gdy w Polsce, z uwagi na często pochmurną pogodę, w naturze nie ma tak często jasnych nocy. Takie zjawisko jest bardzo niekorzystne zarówno dla ludzi, jak i zwierząt – mówił kilka miesięcy temu na naszych łamach dr hab. Tomasz Ściężor z Katedry Wodociągów, Kanalizacji i Monitoringu Środowiska Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Krakowskiej.
Wśród tegorocznych laureatów nagród IDA znalazła się dr inż. arch. Karolina Zielińska-Dąbkowska – adiunkt w Katedrze Architektury Miejskiej i Przestrzeni Nadwodnych na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Otrzymała Nagrodę Galileo za naukowe osiągnięcia w zakresie zanieczyszczenia świetlnego. Jak napisano w uzasadnieniu, w swojej pracy zidentyfikowała wiele negatywnych skutków sztucznego światła w nocy na zdrowie ludzi, funkcjonowanie ekosystemów i środowiska. „Co istotne, promuje i rozwija misję IDA, polegającą na ochronie nocnego nieba poprzez pisanie i współautorstwo artykułów naukowych na ten temat, a także działalność edukacyjną i popularyzatorską. Współpracuje z decydentami, aby zwalczać zanieczyszczenie światłem, stosując opracowane przez siebie standardy i wytyczne dotyczące oświetlenia, stanowiące wskazówki dla praktyków. Krótko mówiąc, wywarła pozytywny wpływ na społeczność projektantów oświetlenia dzięki konsekwentnie prowadzonej działalności naukowo-badawczej” – napisano.
Dr inż. arch. Karolina Zielińska-Dąbkowska ukończyła studia z architektury i urbanistyki na Politechnice Gdańskiej (2202, a z inżynierii architektonicznej na HAWK Hochschule für angewandte Wissenschaft und Kunst Hildesheim/Holzminden/Göttingen w Niemczech (2004). Pracowała dla firm o światowej renomie w Berlinie, Londynie, Nowym Jorku i Zurychu, zajmując się architektonicznym projektowaniem iluminacji. Do najbardziej znaczących realizacji, przy których współpracowała, należą: główna siedziba NATO w Brukseli, najwyższy budynek na świecie Burj Kalifa w Dubaju, masterplan świetlny dla mariny Porto Montenegro w Tivat, instalacja świetlna Tribute in Light Memorial w Newym Yorku, iluminacje zewnętrzne Granary Building i Granary Square w Londynie, a także nowe obserwatorium astronomiczne w Royal Observatory Greenwich czy nowy terminal jetBlue dla lotniska Kennedy’ego w Nowym Jorku.
W 2013 roku uzyskała tytuł doktora nauk technicznych. W pracy badawczej: „Sztuka iluminacji jako narzędzie kształtowania formy architektonicznej” między innymi przełożyła swoją wiedzę praktyczną z dziedziny architektury światła na istotne wskazówki dla projektantów. Praca ta otrzymała Nagrodę Prezesa Rady Ministrów. W 2015 roku za badania naukowe nad niewizualnymi efektami wpływu światła na ludzi, florę i faunę, została wyróżniona międzynarodową nagrodą PLD-R Professional Lighting Design Recognition Award.
Należy do Królewskiego Instytutu Architektów Brytyjskich (RIBA), jest jedynym z Polski licencjonowanym członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Projektantów Oświetleniowych (IALD), brytyjskiego Society of Light and Lighting, amerykańskiego Illuminating Engineering Society (IES) czy Międzynarodowej Rady Doradczej Chińskiego Stowarzyszenia Projektantów Oświetleniowych.
Doświadczenia dydaktyczne rozpoczęła w roku 2008 współpracą z niemiecką Hochschule Wismar, Faculty of Architecture and Design, na kierunku Architectural Lighting Design, jako ko-promotor prac magisterskich. W latach 2014–2017 pracowała na stanowisku starszego wykładowcy, prowadząc wykłady, ćwiczenia, projekty, prace magisterskie oraz będąc promotorem pomocniczym dwóch pracy doktorskich. W roku 2013 była również promotorem pracy magisterskiej na szwedzkiej KTH Royal Institute of Technology, STH Technology and Health, Lighting Laboratory. Praca ta wygrała główną nagrodę w konkursie zorganizowanym przez brytyjskie Society of Light and Lighting w kategorii Young Lighter of the Year Award. W latach 2015–2016 prowadziła gościnnie wykłady na Polytechnic University of Catalonia, School of Professional and Executive Development in Barcelona, na kierunku studiów magisterskich w Lighting Design.
Jej zainteresowania badawcze dotyczą problematyki interdyscyplinarnych uwarunkowań współczesnych projektów iluminacji, w tym ograniczeń wynikających z ekologii, ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju czy zdrowia, jak i nowych możliwości technologicznych. Dodatkowo zajmuje się procesami kształtowania projektu architektury światła i metody jego integrowania z projektami architektury i urbanistyki.
International Dark-Sky Association (IDA) to organizacja założona w 1988 roku z inicjatywy dwóch astronomów: Davida Crawforda i Timothy Huntera. Ma swoją siedzibę w USA. W biurach na całym świecie zatrudnia ponad 11 tys. pracowników. Głównym celem IDA jest promocja postaw zmierzających do minimalizacji skutków zanieczyszczenia świetlnego.
MK, źródło: IDA, PG