Aż dwa projekty z Uniwersytetu Łódzkiego zostały zakwalifikowane do finansowania w ramach drugiego konkursu organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki we współpracy z Niemiecką Wspólnotą Badawczą (Deutsche Forschungsgemeinschaft – DFG).
W ramach nauk ścisłych i technicznych finansowanie w wysokości ponad 835 tyś zł. uzyskał projekt koordynowany przez profesora Grzegorza Mlostonia (Wydział Chemii UŁ) pt. „3-Alkoksyimidazolylideny (NOHC): Nowa klasa karbenów nukleofilowych. Synteza, badania strukturalne, badania nad reaktywnością oraz nowe zastosowania w syntezie asymetrycznej”.
W naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce wyłoniono projekt z Wydziału Nauk Geograficznych UŁ, koordynowany przez doktor Agnieszkę Ogrodowczyk pt. „Podobne ale różne: przemiany społecznoprzestrzenne w Halle (Saale) i Łodzi”. Projekt uzyskał finansowanie w kwocie ponad 202 tys. zł.
W projekcie złożonym przez prof. Mlostonia zaplanowano syntezę nowej generacji związków organicznych, znanych pod nazwą „heterocykliczne karbeny nukleofilowe”. Zostały one wykryte stosunkowo niedawno, lecz od samego początku są intensywnie badane zarówno w zakresie praktycznego zastosowania w wielu działach przemysłu, jak i nowych ustaleń strukturalnych, ważnych dla rozwoju podstaw chemii strukturalnej. Charakteryzują się wieloma unikalnymi cechami; m. in. są używane jako skuteczne katalizatory wielu reakcji chemicznych o dużym znaczeniu praktycznym, m .in. przy wytwarzania związków leczniczych, agrochemikaliów, środków kosmetycznych, a także w przemyśle petrochemicznym.
Badania w zakresie karbenów nukleofilowych dotyczą rozwinięcia metod syntezy i badania możliwości praktycznego wykorzystania tzw. „niezwykłych/wyjątkowych cząsteczek” (exceptional molecules). Wiele zespołów na całym świecie próbuje znaleźć najlepsze rozwiązanie w zakresie struktury takich cząsteczek. W tym projekcie będą to pochodne imidazolu, który jest bardzo rozpowszechniony w tzw. biomolekulach, czyli cząsteczkach regulujących procesy życiowe.
Niemieckim partnerem chemików jest prof. Peter R. Schreiner z Instytutu Chemii Organicznej Uniwersytetu im. Justusa Liebiga w Giessen. Obecny projekt jest owocem wieloletnich kontaktów naukowo-badawczych w ramach umowy partnerskiej obydwu Uniwersytetów. Warto nadmienić, że przyszłym roku Uniwersytet Łódzki i Uniwersytet im. Justusa Liebiga obchodzą 40-lecie historycznej umowy partnerskiej.
Konkurs BEETHOVEN jest dedykowany polsko-niemieckim badaniom podstawowym z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, a także wybranych dyscyplin nauk ścisłych i technicznych. W tegorocznym konkursie wpłynęło 155 wniosków. W naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce złożono 72 wnioski, zaś w wybranych dyscyplinach nauk ścisłych i technicznych – 83. Z tej puli wniosków polsko-niemieckie panele ekspertów wyłoniły w sumie 38 najlepszych projektów.
Konkurs BEETHOVEN jest uznawany za trudny, ze względu na reprezentację wszystkich obszarów naukowych, bez ścisłego podziału na dyscypliny, co powoduje duże zróżnicowanie wśród składanych projektów i trudność w ocenie. Ocenie konkursowej podlega wspólna, bieżąca praca duetów polsko-niemieckich i wcześniejszy dorobek autorów projektu. Strona niemiecka uzyskuje odpowiednio równowartość finansowania w EURO.
Wyniki konkursu: http://www.nauka.gov.pl/komunikaty/ponad-28-mln-zl-na-polsko-niemieckie-projekty-badawcze.html
Honorata Ogieniewska