Książka Cmentarz Janowski we Lwowie. Polskie dziedzictwo narodowe (tom I i II) autorstwa prof. Ryszarda Tomczyka oraz dr Barbary Patlewicz z Uniwersytetu Szczecińskiego została uznana za najważniejszą historyczną książkę roku w kategorii „Najlepszej książki naukowej poświęconej dziejom Polski i Polaków w XX wieku”. Publikacja naukowców z Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych była jedną z 10 nominowanych w tej kategorii, w ramach prestiżowego konkursu „Książka Historyczna Roku” o nagrodę im. Oskara Haleckiego.
Nagrody im. Oskara Haleckiego są ustanowione w celu badania i popularyzowania dziejów Polski, a także w celu promowania czytelnictwa książek historycznych. Organizatorami konkursu oraz fundatorami nagród są Telewizja Polska S.A., Polskie Radio S.A., Instytut Pamięci Narodowej oraz Narodowe Centrum Kultury. Nagrody w konkursie są przyznawane za książkę historyczną w czterech kategoriach. Honorowy patronat nad uroczystością objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
W tegorocznej, dziesiątej już edycji jury konkursu wybrało 20 spośród 108 nadesłanych przez wydawnictwa i rektorów szkół wyższych książek, które zakwalifikowano do III etapu. Od 2 do 31 października także czytelnicy mogli głosować na wybrane tytuły za pośrednictwem strony internetowej www.ksiazkahistorycznaroku.pl. W tym czasie w głosowaniu na stronie prawidłowo zagłosowało 7553 czytelników. Praca z US zyskała uznanie czytelników, zdobywając na stronie internetowej 2948 głosów.
W skład jury konkursu weszli reprezentanci instytucji: Instytut Pamięci Narodowej: prof. dr hab. Antoni Dudek, dr hab. Jan Jacek Bruski; Polskie Radio S.A.: prof. dr hab. Andrzej Nowak, prof. dr hab. Wojciech Roszkowski; Telewizja Polska S.A.: prof. Mieczysław Ryba, dr Piotr Gontarczyk; Narodowe Centrum Kultury: prof. dr hab. Jan Rydel, dr hab. Bożena Szaynok.
„Trzeba bezstronnie uznać wysiłek twórców recenzowanego dzieła za wręcz heroiczny. Polegał on w pierwszym rzędzie na dotarciu do archiwaliów przechowywanych we Lwowie, ale z reguły nieudostępnianych polskim badaczom (…) Poza tym przeprowadzono solidne badania terenowe in situ, pozyskując dokumentację wszystkich zachowanych dziś obiektów sepulkralnych na janowskiej nekropolii (…) Żmudna kwerenda zaowocowała gruntownym studium odsłaniającym genezę, dzieje i współczesność wspomnianej nekropolii. Trud i determinacja Autorów przysporzyły polskiej nauce i kulturze pomnikowe dzieło o trwałych walorach poznawczych. Książka Cmentarz Janowski we Lwowie, zasługuje na pełne uznanie, ponieważ uratowano w niej setki życiorysów osób wcale nie z tzw. pierwszej ligi życia społecznego Lwowa, ale godnych szacunku z tytułu pełnionych niekiedy prozaicznych funkcji, bez których życie codzienne nie może się obejść. Ukazano nadto bogatą panoramę wydarzeń polityczno-wojskowych, epizodów ze świata kultury i nauki, sportu i rekreacji, Kościoła katolickiego, w których uczestniczyli ludzie pochowani po śmierci na Cmentarzu Janowskim. Nie pominięto bynajmniej obrazów odnoszących się do tragedii rodzinnych, czy ofiar tzw. wypadków losowych. Niemało miejsca poświęcono bohaterom narodowym walczącym o wolność Ojczyzny w różnych epokach historycznych” – czytamy w recenzji ks. prof. dr. hab. Józefa Wołczańskiego.
Dr Barbara Patlewicz i prof. dr hab. Ryszard Tomczyk są pracownikami Zakładu Badań i Analiz Wschodnich US. Publikacja powstała w ramach projektu Lapides calambunt. Cmentarz Janowski we Lwowie. Polskie dziedzictwo narodowe finansowanego w ramach konkursu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki MNiSW.
Uroczyste wręczenie nagród odbyło się 23 listopada w siedzibie Telewizji Polskiej w Warszawie.
Julia Poświatowska