Grono naukowców wyróżnionych przez kapituły Nagród Naukowych „Polityki” liczy już 317 osób. Piątkę tegorocznych laureatów wyłoniono spośród 15 finalistów.
Nauki humanistyczne
Dr Olga Śmiechowicz. Rocznik 1987. Asystent w Katedrze Teatru i Dramatu na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Teatrolożka i filolożka klasyczna zajmująca się teatrem antycznym, szczególnie komedią Arystofanesa. Na podstawie monografii o sposobach wykorzystania w antyku teatru jako narzędzia politycznego będzie ubiegała się jesienią o habilitację. Nie skupia się jednak tylko na przeszłości, bo zajmuje się recepcją antycznego teatru w różnych krajach, a jedna z sześciu napisanych przez nią książek poświęcona jest współczesnemu teatrowi polskiemu Lupy, Warlikowskiego i Klaty. Jest też cenionym wykładowcą, jej zajęcia o dramaturgii antycznej na UJ zdobywają najwyższe noty wśród studentów. Sama za sprawdzian teoretycznej wiedzy uważa pracę dramaturga przy „Trojankach” Eurypidesa w reżyserii Jana Klaty, które miały premierę 8 września 2018 r. w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku i zyskały miano spektaklu roku. O jej międzynarodowym uznaniu świadczą zaproszenia na wykłady m.in. do Amsterdamu, Wiednia, Tel Awiwu, Heidelbergu. Jak pisze w rekomendacji prof. Grażyna Borkowska: „Jan Kott byłby zadowolony z kariery zawodowej Olgi Śmiechowicz. A może nawet zobaczyłby w niej partnerską duszę”.
Nauki społeczne
Dr Ewa Zawojska. Rocznik 1989. Adiunkt w Katedrze Mikroekonomii na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się badaniem, jaką wartość dla społeczeństwa mają dobra publiczne, np. cisza czy latarnie na ulicy. Rozwija metody ankietowe, które pozwalają określać, jaka jest prawdziwa wartość takich dóbr. Wytycza nowe standardy pomiaru ich wartości. Ich dostarczycielem jest zazwyczaj rząd, ale ile latarni powinien postawić na danej ulicy? Z ekonomicznego punktu widzenia odpowiedź zależy od tego, jakie są koszty i korzyści z ich dostarczenia. O ile stosunkowo łatwo określić koszty jakiegoś przedsięwzięcia, o tyle wycena korzyści dla obywateli jest bardziej skomplikowana. Dr Zawojska zaproponowała rozwiązania, jak mierzyć te korzyści, aby wiarygodnie odzwierciedlały prawdziwą wartość dóbr publicznych. Zaledwie 30-letnia badaczka ma już duże doświadczenie międzynarodowe (Wielka Brytania, Kanada, USA), była kierownikiem dwóch projektów NCN oraz wykonawcą w czterech (w tym dwóch międzynarodowych). Jej dorobek naukowy spokojnie wystarczyłby na habilitację.
Nauki o życiu
Dr Andrzej Zieleziński. Rocznik 1985. Adiunkt w Instytucie Biologii Molekularnej i Biotechnologii na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest 34-letnim biologiem molekularnym i bioinformatykiem. Tworzy metody obliczeniowe służące do określenia funkcji genów różnych organizmów. Wykazał, że wirusy uzbrojone są w geny kodujące białka na podobieństwo białek atakowanego organizmu i dzięki temu kamuflażowi przełamują jego mechanizmy obronne. Zidentyfikowane przez niego sekwencje wirusowych białek mogą stanowić podstawę do opracowania terapii genowej wielu chorób wirusowych. Jest też twórcą gry komputerowej, w której uczestnicy projektują sekwencje białek wirusa powodujących zakażenie organizmu. Celem tej symulacji jest zastosowanie rozwiązań graczy w badaniach laboratoryjnych prowadzących do wyłączenia genów chorobotwórczych wirusów. Dr Zieleziński jest moderatorem najpopularniejszego na świecie serwisu społecznościowego dla bioinformatyków (Biostars). W tym roku utworzył międzynarodowe konsorcjum specjalistów z dziesięciu renomowanych ośrodków naukowych, których celem jest usprawnienie i ujednolicenie metod bioinformatycznych służących do analizy sekwencji DNA. Dr Zieleziński ma na koncie 16 publikacji z listy filadelfijskiej o imponującym wskaźniku Impact Factor wynoszącym 100.
Nauki ścisłe
Dr Iwona Chlebicka. Rocznik 1986. Adiunkt w Instytucie Matematyki Stosowanej i Mechaniki na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się dziedziną bardzo intensywnie badaną w międzynarodowym środowisku matematycznym: analizą funkcjonalną niekonwencjonalnych przestrzeni funkcyjnych i jej zastosowaniami w teorii istnienia i regularności nieliniowych równań różniczkowych. Takich równań można użyć do opisu własności materiałów kompozytowych, mających ziarna o różnych gęstościach i zmieniających lepkość w zależności od temperatury i struktury, działania kamizelek kuloodpornych czy inteligentnych układów hamulcowych. Tworzone przez nią metody pozwalają na analizę takich modeli w szerszym kontekście, niż było to dotąd możliwe, a pewne stawiane przez nią zagadnienia mają pionierski charakter. Dr Chlebicka ma 33 lata i troje dzieci, a zdążyła już kierować dwoma grantami NCN, być stypendystką Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, wyróżnioną w wielu konkursach dla młodych naukowców. Poza tym współpracuje w różnych międzynarodowych zespołach z wybitnymi matematykami, wygłasza referaty na międzynarodowych konferencjach i w ciągu ostatnich trzech lat opublikowała w bardzo dobrych czasopismach kilkanaście artykułów.
Nauki techniczne
Dr inż. Mariusz Ptak. Rocznik 1984. Adiunkt w Katedrze Konstrukcji i Badań Maszyn na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej. Zajmuje się zaawansowanymi modelami numerycznymi głowy człowieka, które służą symulacji urazów czaszkowo-mózgowych. Celem jego badań jest doskonalenie metod diagnostyki i obrazowania wpływu obciążeń na strukturę mózgu, symulowanie konsekwencji wypadków drogowych oraz ulepszanie urządzeń ochronnych głowy, w tym kasków rowerowych i motocyklowych. Badania ściśle wiążą ze sobą z zasady osobno rozpatrywane zagadnienia biomechaniki, obrazowania medycznego i neurochirurgii, a jednocześnie mają znaczenie praktyczne. Dr Ptak wraz z zespołem projektu aHEAD opracował trzy modele numeryczne głowy: seniora, dorosłego i dziecka, umożliwiające badanie urazów u osób w różnym wieku. Jego autorskim pomysłem jest wieloczujnikowa opaska wyposażona w układ elektroencefalografii, pozwalająca rejestrować przeciążenia działające na głowę. Dr Ptak jest autorem lub współautorem 40 artykułów w renomowanych czasopismach międzynarodowych, uczestnikiem wielu ważnych projektów badawczych. Ma też na swoim koncie kilka zgłoszeń patentowych i parę istotnych wdrożeń przemysłowych.
Poza pięcioma stypendiami przyznano 10 nagród finałowych, które otrzymali: dr inż. Maciej Antczak z Wydziału Informatyki Politechniki Poznańskiej, dr hab. n. med. Piotr Donizy z Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, dr Wojciech Filipowiak z Ośrodka Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, dr Agnieszka Gajewicz-Skrętna z Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, dr hab. Kamil Imbir z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, dr Alicja Jarkowska-Natkaniec z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Mira Marcinów z Zakładu Logiki i Kognitywistyki w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, dr Piotr Słodkowski z Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dr n. hum. lekarz Natalia Szejko z Zakładu Etyki Lekarskiej i Medycyny Paliatywnej oraz Katedry i Kliniki Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz dr Michał Tomza z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
źródło: Polityka