– Nasze wstępne założenie było takie, że lista ukaże się w pierwszej połowie września, ale prace udało się przyspieszyć do tego stopnia, że są na to szanse jeszcze w lipcu – mówił o powstającym wykazie czasopism punktowanych prof. Błażej Skoczeń podczas wykładu na Uniwersytecie w Białymstoku.
Przewodniczący Komisji Ewaluacji Nauki gościł na Wydziale Fizyki UwB, gdzie omawiał strukturę i organizację pracy KEN oraz zasady i harmonogram oceny dyscyplin naukowych. Przypomniał, że Komisja została powołana w marcu tego roku i zastąpi ona Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych. Najbliższa ewaluacja zostanie przeprowadzona w 2021 roku, a oceniane będą nie jednostki uczelni, tylko dyscypliny naukowe. Kategorie zaś zostaną ogłoszone do końca lipca 2021.
Komisja Ewaluacji Nauki jest organem doradczym, który działa przy MNiSW i liczy 31 osób. W strukturze KEN są 3 zespoły, z których pierwszy zajmuje się ewaluacją jakości działalności naukowej, drugi – oceną szkół doktorskich, a trzeci – wykazami wydawnictw, monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych.
– Ale chcę bardzo mocno podkreślić, że Komisja Ewaluacji Nauki jest ciałem, które zostało utworzone z naukowców pracujących w licznych instytucjach naukowych w Polsce, na uczelniach i w instytutach PAN, i my czujemy się częścią środowiska naukowego. W związku z tym założenie nasze jest takie, że głos środowiska jest rzeczą niezwykle ważną i chcemy się w ten głos wsłuchiwać, chcemy z państwem blisko współpracować. I jeśli będą potrzebne zmiany, pewna ewolucja dotychczasowych zapisów w zakresie ewaluacji, to będziemy to czynić w porozumieniu z państwem – deklarował prof. Skoczeń.
Dalej mówił o aktualnych pracach stałych zespołów KEN, ale też „stowarzyszonych” z Komisją zespołów eksperckich, które pracowały nad listą czasopism punktowanych MNiSW. Poinformował przy tym, że w tej chwili prace te są bardzo intensywne.
– Chcę powiedzieć, że nasze wstępne założenie było takie, że lista zostanie Państwu oddana do dyspozycji w pierwszej połowie września br., ale udało się prace do tego stopnia przyspieszyć, że jest realna szansa, że do końca lipca lista się ukaże.
Prof. Skoczeń poruszył też kwestię metodologii ewaluacji. Jak ocenił, polski system jest systemem mieszanym – łączy w sobie elementy oceny eksperckiej i systemu parametrycznego, przy czym po zmianach większą niż do tej pory rolę odegrają aspekty eksperckie w ocenie. Obecnie mamy bowiem dwa kryteria parametryczne (kryterium 1 – poziom naukowy prowadzonej działalności i kryterium 2 – efekty finansowe badań naukowych i prac rozwojowych) oraz jedno eksperckie (kryterium 3 – wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki), a dodatkowo charakter ekspercki będzie miał wybór dyscyplin z kategorią A+. Prof. Skoczeń zaznaczył też, że w nowej ewaluacji wzrośnie znaczenie tzw. liczby N, bo aż dwa spośród trzech kryteriów będą miały charakter intensywny (osiągnięcia dzieli się przez liczbę pracowników zadeklarowanych w ewaluowanej dyscyplinie).
Przewodniczący KEN zwrócił też uwagę na problemy, jakie może rodzić nowy system ewaluacji. Jednym z nich jest w jego ocenie pominięcie związku badań z kształceniem, które nadal będzie oceniane przez odrębne ciała. Jego zdaniem lepsze byłoby bardziej holistyczne podejście, na wzór francuski. Krytycznie odniósł się też do regulacji, wedle których w ewaluacji będą brane pod uwagę tylko osiągnięcia doktorantów z nowo tworzonych szkół doktorskich, a doktorantów kształcących się na obecnie prowadzonych studiach doktoranckich – nie.
Gość Uniwersytetu w Białymstoku szczegółowo omówił kryteria przyszłej ewaluacji oraz ich wagę przypisaną poszczególnym dziedzinom. Odniósł się też do pytań i sugestii ze strony uczestników spotkania, które dotyczyły m.in. rodzaju osiągnięć, jakie będą brane pod uwagę przy ocenie, mankamentów opisu kryteriów ewaluacji czy punktacji czasopism, które znajdą się w bazach międzynarodowych już po opublikowaniu listy czasopism punktowanych.
Prof. Błażej Skoczeń zachęcił też uczestników spotkania do skorzystania z przewodnika dotyczącego ewaluacji, opracowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (publikacja jest dostępna pod adresem https://konstytucjadlanauki.gov.pl/content/uploads/2019/03/ewaluacja-jakosci-dzialalnosci-naukowej-przewodnik20190305.pdf ).
Katarzyna Dziedzik, źródło: UwB