Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne nagrodziło najlepsze publikacje o tematyce afrykanistycznej w 2019 i 2020 roku. Laureatami zostali naukowcy związani z Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Szczecińskim.
Wyniki konkursu ogłoszono podczas odbywającego się online VI Kongresu Afrykanistów. W kategorii „publikacja naukowa autora po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego” uhonorowano dr. hab. Jacka Łapotta z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Szczecińskiego za książkę „Dogonowie z bliska”. Zawiera ona opis tradycyjnej społeczności Dogonów w procesie zmian, oparty na wieloletnich badaniach etnologicznych. Pozycja ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Szczecińskiego.
„Dogonowie z bliska” to rodzaj antologii zawierającej artykuły mojego autorstwa, powstałe w ciągu ostatnich lat (najstarszy jest jednak z 1987 roku), będące ukoronowaniem o wiele dłuższej znajomości z mieszkańcami masywu Bandiagara i ich kulturą. Są one wynikiem moich wieloletnich wędrówek po kraju Dogonów, wielu długich rozmów czy „obserwacji uczestniczących”, po prostu – bliskich kontaktów z Dogonami – pisze o swoim dziele prof. Jacek Łapott.
Z wykształcenia jest etnologiem-afrykanistą. Większość swojego zawodowego życia związał z Muzeum Narodowym w Szczecinie, gdzie kierował Działem Kultur Pozaeuropejskich. Dzięki jego pasji i zaangażowaniu zbiory muzealne z tego zakresu należą do największych w Polsce. Był organizatorem i kierownikiem wielu wypraw do Afryki. Zdobył rzadko spotykane w tej dziedzinie wiedzę i doświadczenie. W Afryce przebywał 23 razy odwiedzając dziesiątki grup etnicznych w prawie wszystkich państwach na północ od równika. Pod koniec lat 90. XX wieku skoncentrował się na badaniach dotyczących afrykańskich społeczności refugialnych stojących wobec wyzwań współczesnej rzeczywistości. Poznał wiele grup kwalifikujących się do tego rodzaju określenia, takich jak: Dogonowie z Mali, Kurumba z Burkina Faso, Nuba z Sudanu, Somba z Beninu, Kirdi z Kamerunu, Hadżeraj z Czadu. Jest autorem ponad 80 publikacji na tematy afrykańskie.
W kategorii „publikacja naukowa autora przed uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego” nagrodzono dr. Mariusza Drzewieckiego z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego za „Budowle obronne w Górnej Nubii na podstawie badań archeologicznych i etnologicznych”. Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego i CAŚ UW w serii „PCMA Archaeological Guides”. Książka przybliża świat zróżnicowanych budowli obronnych w rejonie Górnej Nubii, ale jest też swoistym przewodnikiem dla młodych badaczy, którzy chcą rozpocząć własny projekt archeologiczny w tym regionie świata. Te jej aspekty zostały docenione przez kapitułę nagrody Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego, która napisała w uzasadnieniu swej decyzji: „za oryginalne opracowanie naukowe, oparte na własnych wieloletnich badaniach archeologicznych Autora, napisane w śmiałym i niekonwencjonalnym stylu”.
Dr Mariusz Drzewiecki jest adiunktem w CAŚ UW. Wcześniej był związany z Instytutem Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk. W larach 2008–2009 pełnił funkcję dyrektora Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej w Kairze. Budowle obronne Sudanu były tematem jego pracy doktorskiej, do której zbierał materiał podczas własnych ekspedycji badawczych. Jest laureatem kilku grantów NCN, od 2019 r. realizuje projekt badawczy w Soba, stolicy królestwa Alwy na obrzeżach Chartumu. Wśród swoich zainteresowań naukowych wymienia: budownictwo obronne w Nubii (przyczyny i sposoby budowy, wykorzystanie przez wieki), średniowieczne i nowożytne królestwa Afryki Północno-Wschodniej, dziedzictwo archeologiczne we współczesnym świecie, metodologię i metodykę archeologii.
Za najlepszą publikację popularnonaukową w 2020 r. uznano książkę „Vodoun Fon. Kolekcja Birgit Schlothauer i Gustawa Wilhelma” pod redakcją Lucjana Buchalika.
MK, źródło: CAŚ UW, USz