O przyspieszenie działań łagodzących zmianę klimatu, przy jednoczesnym zachęcaniu do otwartości na zielone technologie, rygorystycznej redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz do przeciwdziałania zanieczyszczeniu środowiska i degradacji ekosystemów zaapelowali uczestnicy Europejskiej Konferencji Klimatycznej, która odbywała się w Warszawie.
Wydarzenie w Pałacu Staszica zgromadziło 90 naukowców z 45 krajów Europy i Azji Środkowej. Ich celem była ocena zmian klimatu i postępów na drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej. „Nie jesteśmy w stanie podołać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu bez współpracy międzynarodowej. Musimy myśleć globalnie, a działać lokalnie” – mówił prof. Marek Konarzewski, prezes PAN. Z kolei prof. Thomas Stocker z Uniwersytetu w Bernie podkreślał rolę nauki.
Naukowcy dostarczają unikatowych informacji w oparciu o pomiary, analizy i prognozy. Dane te szczególnie przydają się w przypadku zmian klimatu, które są badane od przeszło 100 lat. Zauważyliśmy, że temperatura w wymiarze globalnym wzrosła o 1,2 stopnia Celsjusza, a lokalnie jeszcze bardziej. Rośnie temperatura i zakwaszenie oceanów. Coraz częstsze stają się ekstremalne zjawiska pogodowe. Pomiary tych parametrów prowadzą naukowcy na całym świecie. Dlatego powinniśmy ich słuchać – naukowcy dostarczają wiedzy o stanie obecnym, fakty i rozwiązania – podkreślił
W wydanym po zakończeniu konferencji komunikacie naukowcy napisali, że globalne ocieplenie i jego konsekwencje są spowodowane działalnością człowieka i stanowią jedno z najpilniejszych wyzwań naszych czasów. „Żadna jednostka i żaden element planety nie pozostaje nienaruszony” – zastrzegli. Ich zdaniem ekstremalne zjawiska, takie jak: fale upałów, susze, pożary lasów, ulewne deszcze, powodzie, silne burze i cyklony, ale także dłuższe utrzymywanie się blokad wyżowych w atmosferze, utrata lodowców i lodu morskiego, wzrost poziomu morza, zakwaszenie i ocieplenie oceanów oraz zmiany w cyrkulacji oceanicznej, z dużym prawdopodobieństwem nasilą się w ciągu najbliższych trzech dekad.
Główne ekologiczne przejawy kryzysu są przez zmianę klimatu zaostrzane, ale wynikają przede wszystkim z niewłaściwej gospodarki gruntami, glebą i wodą. Należą do nich: utrata różnorodności biologicznej, utrata funkcji i usług ekosystemów, degradacja gleby i pustynnienie oraz pogorszenie stanu zasobów słodkiej wody – czytamy w komunikacie.
Naukowcy zaapelowali o szybsze i bardziej kompleksowe działania. Odpowiedź na zasygnalizowane powyżej problemy wymaga bowiem harmonizacji strategii łagodzenia i adaptacji.
Odnosząc się do konkretnych sektorów, wskazują, że w przypadku energetyki i przemysłu za priorytetowe należy uznać przyspieszenie dekarbonizacji produkcji energii, głównie dzięki odnawialnym źródłom energii; rozwój super inteligentnej sieci (Europa, Azja Środkowa, Afryka Północna), łączącej rozwiązania techniczne i rynkowe w celu zarządzania zmiennością dostaw energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych; inwestowanie w długoterminowe magazynowanie energii elektrycznej na dużą skalę oraz wspieranie innowacyjnych podejść pozwalających na rezygnację z paliw kopalnych w przemyśle i umożliwienie rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym i gospodarki niskoemisyjnej.
Konieczne jest znaczne ograniczenie przyczyn utraty różnorodności biologicznej i degradacji ekosystemów, zwłaszcza wylesiania, intensywnego rolnictwa (monokultury i nadużywanie pestycydów), a także przełowienia, zanieczyszczenia, fragmentacji siedlisk i konfliktów związanych z użytkowaniem gruntów. W zakresie rolnictwa i gospodarki wodnej kluczowe jest unikanie degradacji gleby i jej rekultywacja; zintegrowane zarządzanie gruntami, glebą i wodą oraz ograniczenie zasobochłonnej produkcji rolnej, zwłaszcza w przypadku zwierząt gospodarskich. Naukowcy zwracają także uwagę na minimalizowanie strat żywności i jej marnotrawienia.
W kolejnym aspekcie za najważniejsze uznają przestrzeganie nowych zasad zintegrowanego, odpornego i elastycznego planowania infrastruktury poprzez połączenie jej z inteligentnymi sieciami, rozwój mobilności efektywnie korzystającej z zasobów i niski ślad węglowy budynków. Podkreślają konieczność inwestowania w elektryczną mobilność ludzi i towarów, a jednocześnie rozszerzanie transportu publicznego.
Oparte na dowodach doradztwo naukowe powinno być podstawą politycznych i osobistych decyzji dotyczących neutralności klimatycznej, a naukowcy powinni bardziej angażować się w zwiększanie wiedzy na temat zmiany klimatu wśród swoich współobywateli (…) Podstawowym zaleceniem jest przyspieszenie działań łagodzących zmianę klimatu zgodnie z ramami paryskimi, przy jednoczesnym wdrażaniu środków adaptacyjnych. Do stymulowania neutralności klimatycznej powinny być wykorzystywane regulacje i instrumenty finansowe, takie jak opłaty za emisje CO2. Obejmuje to również zachęty do otwartości na zielone technologie, do rygorystycznej redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz do przeciwdziałania zanieczyszczeniu środowiska i degradacji ekosystemów, zwłaszcza wylesianiu i utracie różnorodności biologicznej – napisano w komunikacie podsumowującym konferencję.
Warszawskie wydarzenie zorganizowały wspólnie Polska Akademia Nauk oraz Narodowa Niemiecka Akademia Nauk Leopoldina.
MK, źródło: PAN