Wspieramy najlepszych naukowców w Polsce, niezależnie od wieku, płci, narodowości, stopnia i dyscypliny, a jedynym dla nas kryterium jest wysoka jakość proponowanych badań – napisało Narodowe Centrum Nauki w stanowisku w sprawie równego dostępu kobiet i mężczyzn do środków finansowych na prace badawcze.
W liście podpisanym przez Przewodniczącą Rady NCN prof. Małgorzatę Kossowską i Dyrektora NCN prof. Zbigniewa Błockiego czytamy, że centrum przyciąga badaczy reprezentujących różne grupy społeczne, bo obiektywność i wiarygodność badań naukowych, poza kompetencjami badacza, wymaga różnorodności: różnych wartości, punktów widzenia i doświadczeń.
Autorzy wymieniają działania, jakie podjęto w minionych latach na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn w staraniach o środki na badania, m.in. zapewnianie w miarę możliwości równej reprezentacji kobiet i mężczyzn w zespołach eksperckich i recenzenckich; powierzanie funkcji przewodniczenia panelom ekspertów zarówno kobietom, jak i mężczyznom; systematyczne monitorowanie udziału kobiet i mężczyzn w poszczególnych konkursach, ze szczególnym uwzględnieniem proporcji projektów złożonych do tych finansowanych; promowanie uczestnictwa kobiet badaczek w różnych ciałach decyzyjnych i opiniotwórczych w Centrum i poza nim. Mając jednak świadomość, jak wiele jeszcze przed nimi w zakresie zapewnienia równego traktowania kobiet i mężczyzn w dostępie do funduszy na badania naukowe, sygnatariusze deklarują podjęcie dalszych prac nad procedurami pozwalającymi identyfikować i usuwać wszelkie tendencyjności w aplikowaniu, procedowaniu i ocenie projektów badawczych.
Do stanowiska dołączono statystyki dotyczące udziału kobiet i mężczyzn w projektach finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki w latach 2011–2018. Wynika z nich, że w tym okresie liczbowy wskaźnik sukcesu przyjął dla kobiet wartość 20%, podczas gdy u mężczyzn wyniósł 23%. W pięciu konkursach badaczki osiągnęły poziom powyżej tej średniej: ETIUDA (27%), UWERTURA (25%), SONATINA (25%), FUGA (24%), PRELUDIUM (22%). Tylko w jednym (SYMFONIA) zrównały się z mężczyznami (11%).
Wziąwszy pod uwagę finansowy wskaźnik sukcesu różnica między obiema płciami również wynosi 3% (25–22 na korzyść naukowców). Wskaźnik powyżej średniej kobiety osiągnęły w trzech konkursach: ETIUDA (28%), FUGA (26% – tyle samo co u mężczyzn), SONATINA (26%).
Uwzględniając poszczególne typy konkursów największy udział kobiet we wnioskach zakwalifikowanych do finansowania zanotowano w PRELUDIUM (56%). Kolejne miejsca zajęły: SONATA (48%) i ETIUDA (46%). Podobnie wygląda czołówka, jeśli wziąć pod uwagę przyznaną kwotę finansowania.
W sześciu konkursach średni koszt projektu autorstwa kobiety był wyższy niż mężczyzny: MAESTRO, SONATA BIS, OPUS, FUGA, SONATA, PRELUDIUM.
Warto podkreślić, że spośród różnych grup nauk, w ścisłych i technicznych liczba kobiecych wniosków zakwalifikowanych do finansowania, jak też liczba ekspertek są najmniejsze.
W stanowisku podkreślono jednak, że w porównaniu do innych uznanych europejskich agencji grantowych, NCN nie wypada najgorzej. Dla przykładu udział kobiet kierowników projektów w grantach finansowanych przez Centrum wynosi 43%, podczas gdy w ERC, niemieckiej DFG czy szwajcarskiej SNSF udział ten waha się pomiędzy 20 a 25%.
MK
Informacja na temat udziału kobiet i mężczyzn w projektach NCN 2011-2018