Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność” wyraziła swoją opinię do projektu rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie sposobu podziału środków finansowych na utrzymanie i rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego.
Zdaniem autorów, jego podstawą nie powinien być jedynie podział uczelni na trzy koszyki (badawcze, akademickie i zawodowe), ale również określenie puli środków na nie przypadających. Zauważają, że brak w projekcie informacji, w jaki sposób projektodawca zabezpiecza możliwość świadomej kwalifikacji jednostek do niższych koszyków. „Bez takich zabezpieczeń mogą się zdarzyć sytuacje, w których to uczelnie mogące być w I koszyku, będą jednak wolały być w II z uwagi na wysokość uzyskiwanej subwencji. Musiałoby to oznaczać i być oczywiste, że ta sama uczelnia akademicka nie może mieć wyższej wartości subwencji niż gdyby była uczelnią badawczą” – czytamy w stanowisku.
Dalej opiniodawcy zauważają, że zaproponowany algorytm nie wyjaśnia, co się stanie w sytuacji zmniejszania się liczby uczelni uprawnionych do korzystania z subwencji w ramach danego koszyka, czy łączna pula subwencji przeznaczona na ten koszyk też się będzie zmieniać i według jakich reguł.
KSN NSZZ „S” zwraca również uwagę na brak podpisanych rozporządzeń o ewaluacji i czasopismach, a to efekty osiągane w tych obszarach – jak podkreślają autorzy – będą odpowiadały w znacznej mierze za poziom środków wypracowanych przez poszczególne jednostki.
W dalszej części przesłanej do MNiSW opinii zauważono, że w dotychczasowych projektach przedkładanych do konsultacji marginalnie potraktowana została kwestia interdyscyplinarności, tymczasem to ona – w ocenie KSN – w odróżnieniu od przeprowadzanej co cztery lata ewaluacji, jest idealnym miernikiem, który można monitorować rok do roku i który powinien w świetle przedstawionych informacji być niezależnym składnikiem obszaru badawczo-rozwojowego. Dlatego właśnie autorzy wychodzą z propozycją dodatkowego elementu algorytmu – niezależnego składnika obszaru B+R, jakim jest interdyscyplinarność. Przy czym zastrzegają, że nie chodzi tutaj o interdyscyplinarność w ramach danej dziedziny, lecz międzydziedzinową. Powinna ona być wewnętrzna, a więc tworzona w ramach uczelni. „Wprowadzenie takiego składnika jest bezwzględnie konieczne w kontekście ograniczeń wynikających z klasyfikacji dyscyplin i dziedzin naukowych oraz konieczności wyboru przez pracowników dwóch dyscyplin: podstawowej i pomocniczej” – piszą, dodając jednocześnie, że nowy składnik algorytmu będzie również korzystny z punktu widzenia uczelni regionalnych i mniejszych, które mimo niższych kategorii naukowych, będą mogły pozyskiwać środki na wysoko specjalistyczne badania interdyscyplinarne o dużym znaczeniu nie tylko dla regionu, ale też całego kraju. KSN NSZZ „S” postuluje w związku z tym, aby w przypadku uczelni akademickich już w 2019 roku przeznaczyć 5% ze składnika badawczego na rzecz interdyscyplinarnego, a od 2020 roku także w uczelniach badawczych przesunąć na ten cel po 5% ze składnika badawczego i badawczo-rozwojowego.
Autorzy odnoszą się również do zamiany dotychczasowej dotacji na subwencję, uznając za słuszne uzależnienie poziomu uzyskiwanych środków od stanowisk, a nie stopni naukowych. Ich zdaniem, taki sposób wartościowania kadry będzie sprzyjał rozwojowi pracowników i nie będzie zamykał im ścieżki dydaktycznej.
W obszarze naukowym ich wątpliwości budzi fakt wprowadzenia do algorytmu (w przypadku uczelni badawczych) składnika projektowego. Niezrozumiałe jest również nieuwzględnienie składnika komercjalizacji w przypadku instytutów badawczych. W ocenie KSN NSZZ „S” algorytm zbytnio faworyzuje uczelnie techniczne (kosztem uczelni o profilu przynajmniej w dużej mierze humanistycznym w szerokim rozumieniu) oraz studentów zagranicznych względem polskich.
W składniku internacjonalizacji w algorytmie sygnatariusze dostrzegają dwa zasadnicze problemy: ograniczenie oceny internacjonalizacji uczelni do mobilności studenckiej oraz niewspółmiernie wysoki przelicznik promujący liczbę studentów zagranicznych przyjeżdżających na daną uczelnię w porównaniu do przelicznika dla studentów danej uczelni wyjeżdżających na krótkoterminowe studia i staże za granicę.
W ostatniej części opinii, skupiono się na zadaniach związanych z utrzymaniem powietrznych statków szkolnych.
MK
Pełna treść opinii KSN NSZZ „S”