Aktualności
Sprawy nauki
08 Lutego
Opublikowano: 2023-02-08

PAN-owcy na liście 2%

W wykazie 2% najwyżej cytowanych naukowców na świecie znalazło się 1056 badaczy z naszego kraju. Z tej listy 186 zatrudnionych jest w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk.

W sumie wykaz obejmuje nazwiska 81,5 tys. naukowców, co znaczy, że badacze z Polski stanowią ok. 1,3%. W instytutach naukowych PAN (biorę pod uwagę 69 instytutów PAN oraz Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej) zatrudnionych jest 186 polskich naukowców z tej listy, co znaczy, że średnia dla jednostek PAN, w których pracuje 4859 badaczy, wynosi 3,9% i przewyższa trzykrotnie tę dla całego kraju.

Badaczy z listy 2% zatrudnia 38 jednostek PAN, czyli 54% wszystkich placówek. Najwięcej, bo 16 takich osób, pracuje w Instytucie Farmakologii PAN im. Jerzego Maja, 14 osób zatrudnia Instytut Chemii Fizycznej, 13 – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych, a 11 – Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego. Ponieważ placówki naukowe zatrudniają różne liczby badaczy, przeto te z najwyższą liczbą zatrudnionych mają statystycznie wyższe szanse na to, by więcej ich pracowników znalazło się na liście 2%, dlatego dodatkowo przedstawiłem w tabelach poniżej, jaki odsetek zatrudnionych znalazł się w zestawieniu (liczbę zatrudnionych wziąłem z danych bazy POL-on/Radon).

I tak Instytut Badań Systemowych, Instytut Farmakologii im. J. Maja, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika oraz Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowe to jednostki, w których ponad 8% naukowców znajduje się na liście 2%. Dla porównania: instytuty Maxa Plancka, których jest w Niemczech 86, zatrudniają na stanowiskach badawczych 6912 osób, z których 618 znalazło się na liście 2%. To ok. 8,9% wszystkich zatrudnionych. W naszym kraju mamy zatem jednostki naukowe dorównujące średniej dla sieci IMP, która niewątpliwie jest jedną z najlepszych instytucji naukowych na świece.

Naukowcy PAN z listy 2% pracują w 36 dyscyplinach nauki (wg bazy Scopus, która używa klasyfikacji ASJC – All Science Journal Classification, moim zdaniem lepszej od używanej w naszej parametryzacji). Przoduje tutaj fizyka stosowana z 28 przedstawicielami instytutów PAN na liście, kolejne miejsca zajmują polimery oraz materiałoznawstwo.

Oczywiste jest, że jednostka naukowa jest tak dobra, jak zatrudnieni w niej naukowcy. Dlatego ważne, by najlepsze placówki właściwie identyfikować i odpowiednio dofinansować. Wydaje się, że w przyszłej ewaluacji należy odchodzić od nieszczęsnego impact factora, na podstawie którego czasopisma dostają odpowiednie liczby punktów do celów ewaluacyjnych, a który jest jednym z gorszych mierników jakości prac naukowych, na korzyść bardziej projakościowych wskaźników. Może warto rozważyć wprowadzenie do oceny dyscyplin takich parametrów, jak np. liczba osób z listy 2% pracujących w danej dyscyplinie. Można ewentualnie stworzyć własną listę takich badaczy. Inny parametr to liczba zdobytych uznanych nagród, liczba członków PAN czy PAU pracujących w danej dyscyplinie. Jednak dopóki nie przeznaczy się w kraju odpowiednich środków na finansowanie badań i rozwoju (w Niemczech ma to być w roku 2025 3,5% PKB), nie mamy szans na dogonienie światowej czołówki.

Andrzej Pilc, Instytut Farmakologii PAN im. Jerzego Maja

i Collegium Medicum UJ, Wydział Nauk o Zdrowiu

T3 1 1

Tab. 1. Liczba badaczy z różnych jednostek naukowych PAN na liście 2% (A – nazwa jednostki, B – liczba badaczy zatrudnionych jednostce; dane z bazy bazy POL-on/Radon, C – liczba badaczy na liście, D – procent badaczy zatrudnionych w jednostce na liście 2%).

T1 1 scaled 1 638x1024 1T1 2 scaled 1 638x1024 1T1 3 scaled 1 638x1024 1T1 4 scaled 1 672x1024 1

Tab. 2. Lista badaczy zatrudnionych w PAN na liście 2% (za cały okres działalności naukowej)

T2 1 1

Tabela 3. Liczba badaczy pracujących w różnych dziedzinach/dyscyplinach/obszarach nauki (A – nazwa dyscypliny wg bazy Scopus – klasyfikacja ASJC, B – liczba badaczy).

Dyskusja (0 komentarzy)