Uzyskany patent lub opracowany wzór użytkowy powinien być uznawany za równoważny z publikacjami naukowymi i być wliczany do dorobku doktoranta – postuluje w najnowszej uchwale Rada Młodych Naukowców.
Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce jednym z warunków do uzyskania stopnia doktora jest posiadanie określonego dorobku naukowego. Obecne przepisy wskazują, że musi to być co najmniej jeden artykuł naukowy lub jedna monografia naukowa albo dzieło artystyczne o istotnym znaczeniu. Co ważne, artykuł powinien być opublikowany w czasopiśmie naukowym lub w recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowej, zaś monografia – przez wydawnictwo, które ujęte są w ministerialnych wykazach.
W swojej najnowszej uchwale Rada Młodych Naukowców proponuje, by do tego katalogu dodać także uzyskany patent lub opracowany wzór użytkowy. Zdaniem członków tego gremium, powinny one być uznawane za równoważne z publikacjami naukowymi oraz dziełami artystycznymi, a co za tym idzie – wypełniać przesłankę wymaganą do uzyskania stopnia doktora w zakresie posiadanego dorobku.
Patenty i wzory użytkowe odzwierciedlają zdolność do tworzenia nowych technologii, produktów lub procesów, co jest kluczowym elementem postępu naukowego i technologicznego. Ponadto proces uzyskiwania patentu lub prawa ochronnego na wzór użytkowy wymaga dokładnej weryfikacji nowości i użyteczności zgłoszonego wynalazku bądź wzoru, potwierdzając jego wartość naukową i innowacyjny charakter. Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że patent i wzór użytkowy potwierdza praktyczne zastosowanie badań doktoranta oraz stanowi potwierdzenie oryginalnego wkładu w rozwój danej dziedziny – czytamy w uchwale.
Podkreślono w niej również, że włączenie patentów i wzorów użytkowych do dorobku doktoranta mogłoby promować praktyczne zastosowanie wiedzy naukowej oraz stanowić czynnik motywacyjny w zakresie komercjalizacji badań i tworzenia innowacji, które mogą przynosić realne korzyści społeczne i ekonomiczne. W ocenie RMN odzwierciedlałoby też zmieniający się charakter badań naukowych i rosnącą rolę interdyscyplinarności oraz współpracy między sektorem naukowym a przemysłem.
MK
Uchwała RMN o poszerzeniu katalogu dorobku wymaganego do uzyskania stopnia doktora
Dorobek w postaci wzorów użytkowych? Dobre sobie. Proszę spojrzeć na przykłady wzorów użytkowych i zastanowić się, czy we wszystkich z nich dostrzec można element działalności naukowej.
Przykładowy wzór użytkowy znajduje się pod tym linkiem:
https://i0.wp.com/patentujemy.com/wp-content/uploads/2013/04/qs.jpg
Jaka jest wycena takiego "dorobku"
Czy uzyskanie patentu jest jednoznaczne z praktycznym wykorzystaniem wyników badań? Czy znowu pojawią się osoby farmiące puste patenty.
Od strony dziedziny, w której nie ma zbyt dużej przestrzeni do patentów, proponuje rozważenie "policy citations" jako praktycznego zastosowania wyników badań podstawowych. Wydaje mi się, że cytowania przez różnego rodzaju akty prawne jest całkiem dużym wyróżnieniem badań.
Zdecydowanie uzyskanie patentu nie jest równoznaczne z praktycznym wykorzystaniem badań. Wynalazek jest wytworem technicznym, który może, ale nie musi być wynikiem prowadzonej działalności naukowej. Z kolei patent uzyskany na dany wynalazek jest tylko formą ochrony wynalazku. Przyznanie patentu jest wyrazem uznania przez urząd patentowy spełnienia przez dany wynalazek kwestii formalnych. W ogólności więc mogą powstać wartościowe wynalazki, które nie uzyskają ochrony patentowej oraz wynalazki, na które przyznano patenty mimo, że mają niewielką wartość praktyczną. Jedne i drugie wynalazki mogą być wynikiem prowadzonych badań lub nie być wcale związane z pracą badawczą, lecz standardowymi działaniami inżynierskimi.
Dziękuje za odpowiedz po takim czasie.
Czy jest jakieś repozytorium ogólnodostępne patentów, w którym można sprawdzić, czy dany wynalazek wyszedł poza etap patentowania i jest jakoś wdrożony do praktycznego wykorzystania?
Nie znam takiego repozytorium o szerszym zasięgu. Nie licząc stron (lub ogłoszeń) uczelni czy spółek celowych, które przywołują lokalne osiągnięcia "na sprzedaż" to raczej taki pomysł jest to nie do zrealizowania na odpowiednim poziomie z powodu niedostatku informacji. Poza tym kto i w jakim celu miałby to robić? Kto miałby to finansować i aktualizować? Firmy zwykle patentują, by uzyskać lokalną ochronę prawną, więc w ich przypadku patent spełnia swoją rolę. Uczelnie zaś przeważnie (w ostatnich latach) patentują, by uzyskać "punkty". Pomijając pojedyncze przypadki z pola uczelnianego, jeśli ktoś chce praktycznie wykorzystać wynalazek to raczej powinien rozważyć, czy opłaca mu się uzyskiwać patent i obwieszczać światu, w czym tkwi idea danego rozwiązania.