Najnowsza edycja programu Polskie Powroty, którą Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej ogłosi na początku maja, będzie poszerzona o komponent aplikacyjny. Jego finansowaniem zajmie się Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. To odpowiedź na postulaty środowiska naukowego.
Celem programu Polskie Powroty NAWA jest umożliwienie wyróżniającym się polskim naukowcom powrotu do kraju i podjęcia zatrudnienia w polskich uczelniach i instytutach badawczych. Finansowanie w ramach programu obejmuje wynagrodzenie dla powracającego naukowca, członków grupy projektowej oraz osoby zapraszającej, a także koszty przesiedlenia powracającego naukowca. W programie Polskie Powroty naukowcy otrzymują atrakcyjne i stabilne zatrudnienie w polskich jednostkach naukowych.
Polskie Powroty to jeden z naszych flagowych programów. Umożliwiamy naukowcom, którzy już rozwinęli swoje kariery poza granicami kraju, pracę w Polsce. Dzięki warunkom, jakie zapewnia program, najlepsi badacze uzyskują możliwości porównywalne do tych, jakie mają w najlepszych ośrodkach akademickich i badawczych na świecie. Polskie Powroty pozwalają naukowcom wykorzystać zdobyte doświadczenie i sieci kontaktów do podnoszenia potencjału polskiej nauki oraz dają możliwość zbudowania własnych zespołów badawczych. A zyskują wszyscy – zarówno naukowcy, jak i zatrudniające ich ośrodki – tłumaczy dr Grażyna Żebrowska, dyrektor NAWA.
Jednocześnie NAWA zachęca naukowców do aktywnego aplikowania o granty badawcze, które zapewnią dodatkowe finansowanie badań. Grant startowy pozwala im rozpocząć badania od razu po powrocie do Polski, zanim pozyskają dalsze środki. W programie Polskie Powroty od roku 2020 istnieje już możliwość uzyskania grantu startowego na badania podstawowe, w postaci komponentu badawczego opłacanego z budżetu Narodowe Centrum Nauki.
W odpowiedzi na zgłoszone przez naukowców zapotrzebowanie, NAWA i NCBR otwierają taką możliwość również dla badań o charakterze aplikacyjnym. To grant startowy, finansowany przez NCBR, dla laureatów Polskich Powrotów, którzy zaplanują projekty w obszarze badań aplikacyjnych i prac rozwojowych. Pojedynczy komponent aplikacyjny wynieść może nawet 400 tys. zł.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dołącza do realizacji programu Polskie Powroty NAWA. To bardzo cenne działanie, które ma na celu odwrócenie zjawiska „brain drain” i stworzenie dobrych warunków do pracy na polskich uczelniach i w polskich instytutach naukowcom, którzy wracają z zagranicy. Współpraca NCBR z NAWA oznacza poszerzenie oferty grantowej dla powracających badaczy o nowy komponent finansujący badania naukowe z zakresu badań aplikacyjnych oraz prac rozwojowych. Jestem przekonany, że dzięki temu program Polskie Powroty NAWA stanie się jeszcze bardziej atrakcyjny dla zagranicznych naukowców polskiego pochodzenia, a krajowe ośrodki badawczo-rozwojowe będą miały szansę zatrudnić wybitnych specjalistów z danej dziedziny – zapewnia dr Remigiusz Kopoczek, p.o. dyrektor NCBR.
Do tej pory dzięki Polskim Powrotom finansowanie swoich badań uzyskało 63 naukowców. Laureaci programu to badacze z uznanym dorobkiem, którzy na polskie uczelnie wrócili z ośrodków akademickich i badawczych z takich krajów, jak Australia, Austria, Belgia, Chiny, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Japonia, Korea Południowa, Niemcy, Oman, Singapur, Stany Zjednoczone Ameryki, Szwajcaria, Wielka Brytania, Włochy.
W ostatniej edycji do Polski wróciło 11 naukowców i naukowczyń. W grupie tej jest niemal tyle samo kobiet (5), co mężczyzn (6). Na miejsce realizacji swoich projektów wybrali m.in. Uniwersytet Jagielloński (2) i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (2), a poza tym: Politechnikę Wrocławską, Akademię Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Warszawski, Wojskową Akademię Techniczną im. Jarosława Dąbrowskiego, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN oraz Instytut Matematyczny PAN.
Jeśli chodzi o dyscypliny, w których prowadzą badania laureaci ostatniej edycji, najwięcej osób – po 2 – zajmuje się naukami chemicznymi i biologicznymi. Poza tym finansowanie uzyskały projekty z zakresu matematyki, nauk fizycznych, inżynierii chemicznej, inżynierii materiałowej, nauk o ziemi i o środowisku, a także języków i literatury.
Warto zaznaczyć, że współpraca trzech agencji pozwala na jeszcze efektywniejsze wykorzystanie środków finansowych przeznaczanych na podnoszenie potencjału polskiej nauki oraz zbudowanie kompleksowej oferty w ramach kompetencji poszczególnych instytucji. Dodajmy, że to kolejny raz, gdy wspomniane agencje współpracują ze sobą. NAWA i NCBR współdziałały już w ramach inicjatywy „Solidarni z Białorusią”. Natomiast działania NCN są wspierane przez NAWA poprzez finansowanie mobilności doktorantów w programie Preludium BIS. Komponent badawczy NCN jest również ważnym elementem programu „Profesura NAWA”.
MK, źródło: NAWA