Już po raz trzynasty redakcja serwisu Nauka w Polsce PAP oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nagrodzili Popularyzatorów Nauki minionego roku. Nagroda główna trafiła do prof. Tadeusza Wibiga, fizyka wysokich energii, który – aby umożliwić dzieciom przeprowadzanie eksperymentów – dojeżdża do wiejskich szkół z własnym sprzętem.
Nagroda Główna
Oprócz badania wysokoenergetycznych cząstek, które docierają do Ziemi z kosmosu, prof. Wibig zajmuje się popularyzacją nauk ścisłych wśród młodzieży. Organizuje lekcje objazdowe (projekt „Fizyka w drodze”) i konkursy. W ramach jednego z nich („Sympozja naukowe im. Rolanda Maze’a”) na podstawie eksperymentów przeprowadzonych przez licealistów stworzył artykuł naukowy, który opublikował w zagranicznym czasopiśmie. Wspiera również nauczycieli, bo – jak mówi – „przedmiot, który w szkole nazywany jest fizyką, ma z prawdziwą fizyką mało wspólnego”. Stąd jego propozycja dla pedagogów szkolnych, aby lekcje fizyki prowadzili w lesie.
Kategoria Animator
Astronom Jan Świerkowski i lider Instytutu B61 łączy naukę ze sztuką, a naukowców z artystami. O kosmosie, fizyce, chemii i biologii opowiada poprzez metafory – obrazy trafiające w sposób intuicyjny do nienaukowców, którzy nie potrafią swobodnie poruszać się po hermetycznym świecie nauki. Do współpracy przy inscenizacjach, które realizuje w nieoczywistych miejscach (np. w opuszczonym szpitalu lub w pociągu), zaprosił już m.in. Tomasza Stańkę, Stanisława Tyma, Michała Urbaniaka czy L.U.C-a.
Kategoria Zespół
Prof. Szymon Malinowski, dr Aleksandra Kardaś, Marcin Popkiewicz i Anna Sierpińska stworzyli przed kilkoma laty portal Nauka o klimacie, w którym rozprawiają się z mitami na temat zmian klimatycznych i typują klimatyczne bzdury roku – np. twierdzenie, że rząd światowy kontroluje klimat za pomocą chemtrails (czyli smug kondensacyjnych po samolotach). Każdy tekst na stronie jest, w razie potrzeby, konsultowany przez radę naukową, aby zachować najwyższe standardy, których brakuje w debacie publicznej na temat klimatu.
Kategoria Media
„Astronarium” to program realizowany przez Bogumiła Radajewskiego w TVP Bydgoszcz. Co dwa tygodnie redakcja przedstawia astronomiczne dokonania polskich i światowych badaczy i prezentuje najsłynniejsze obserwatoria astronomiczne na świecie. Dotychczas wyemitowano pięćdziesiąt odcinków – każdy z nich oglądać mogło nawet milion widzów. Jeden z nich poświęcony był budowie Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu na pustyni Atakama w Chile, którego powstanie wspiera MNiSW.
Kategoria Nauka
Geometria fraktalna jest raczej niszową dyscypliną matematyczną. Ten stan rzeczy zmienić chce dr Andrzej Katunin z Instytutu Podstaw Konstrukcji Maszyn Politechniki Śląskiej, który popularyzuje wśród dzieci i młodzieży fraktale. Fraktale są samoopodobnymi obiektami geometrycznymi, które można zaobserwować w budowie kalafiora, brokułu, paproci czy muszli. Dr Katunin przeprowadził ponad pięćdziesiąt wykładów w ramach Uniwersytetu Dziecięcego, organizuje także warsztaty i wernisaże, aby w formie wizualnej przedstawić piękno fraktali. Dr Katunin był także laureatem konkursu „Forum Akademickiego” na artykuł popularyzujący naukę „Skomplikowane i proste. Młodzi uczeni o swoich badaniach”.
Kategoria Instytucja
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN zdobył nagrodę w kategorii instytucja. Na swoim koncie naukowcy z instytutu mają m.in. stworzenie „Escape the Lab”, wzorowanego na bardzo popularnej formule escape room zamkniętego pokoju, z którego trzeba się wydostać. Aby to zrobić, należy wykonać serię eksperymentów i zadań, które pozwolą znaleźć wyjście.
Instytut prowadzi także mobilne laboratorium ochrony bioróżnorodności, czyli Arkę Noego dla ginących gatunków, które jeździ po całym kraju prezentując badania nad ocalaniem zagrożonych gatunków.
Wyróżnienia
Instytut Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (wyróżnienie im. T. Trzcińskiego za wzorcową politykę informacyjną);
Marta Szmigiel, doktorantka Wydziału Podstawowych Problemów Techniki Politechniki Wrocławskiej (za warsztaty z fizyki dla dzieci w wieku przedszkolnym);
pracownicy Katedry i Zakładu Chemii Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie (za wieloletnią aktywność na festiwalach popularyzatorskich, dniach otwartych i piknikach naukowych).
Więcej informacji o tegorocznych laureatach tutaj.
Źródło: MNiSW