Największy na świecie zbiór skanów preparatów ludzkich mózgów udostępnił Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Platforma Digital Brain powstała z myślą o lekarzach, naukowcach różnych specjalności, psychologach, studentach, a także wszystkich tych, którzy są zainteresowani neuronauką.
Digital Brain to projekt digitalizacji gromadzonych od przeszło pół wieku zasobów Instytutu Psychiatrii i Neurologii. Wychodząc naprzeciw potrzebom środowiska naukowego i medycznego, przy współpracy z Centrum Projektów Polska Cyfrowa i Ministerstwem Cyfryzacji, instytut stworzył narzędzie umożliwiające otwarty dostęp do skolekcjonowanego materiału archiwalnego Zakładu Neuropatologii, zawierającego tysiące mózgów. Dzięki ucyfrowieniu bazy każdy może bezpłatnie zapoznać się ze zdigitalizowanym zasobem. Wystarczy kliknąć: https://digitalbrain.ipin.edu.pl/. Projekt o wartości przeszło 7,3 mln zł współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej.
Platforma Digital Brain to doskonałe narzędzie, które powstało z myślą o poszerzaniu wiedzy na temat patomechanizmów chorób mózgu oraz opracowywaniu skutecznych strategii terapeutycznych. Dzięki platformie naukowcy i lekarze na całym świecie otrzymają łatwy dostęp do materiałów naukowo-dydaktycznych w postaci danych medycznych wielu chorób – przekonuje dr. n. med. Tomasz Stępień, szef projektu Digital Brain i dodaje, że zgromadzone przez IPiN archiwum preparatów nie tylko przetrwa, ale będzie mogło rozwijać się – już w formie cyfrowej.
Obrazowanie rzadkich chorób
W cyfrowym archiwum badacze mogą oglądać na wielu przykładach zmiany fizjologiczne w mózgu występujące w schorzeniach takich jak choroba Huntingtona, choroba Creutzfeldta-Jakoba, choroba Alzheimera, zespół Downa. Zasoby te są dostępne przez całą dobę dla osób z całego świata i z pewnością przyczynią się do postępu wielu prac badawczych oraz lepszego szkolenia lekarzy i naukowców. Zbiór preparatów mózgów przygotowanych według europejskich wzorców naukowych powstawał od połowy ubiegłego wieku. Archiwizację preparatów zaczęła prof. Ewa Osetowska. Dziś fragmentów mózgu po sekcji neuropatologicznej jest 5 tys., a bloczków parafinowych 50 tys.
Jakie dane są w bazie?
Cyfrową bazę materiału archiwalnego Zakładu Neuropatologii Instytutu Psychiatrii i Neurologii rozwija i nadzoruje 17 osób. Ta unikalna kolekcja obejmuje zbiór fragmentów mózgów utrwalonych w zbuforowanym roztworze formaliny, a także bloczki parafinowe, preparaty histologiczne i immunohistochemiczne oraz protokoły neuropatologiczne z kilkudziesięciu jednostek chorobowych.
Aby powstał preparat, mózg przeznaczony do diagnostyki neuropatologicznej zostaje umieszczony w zbuforowanym roztworze formaliny. Sekcja utrwalonego mózgu przeprowadzana jest metodą Spielmeyera. Podczas sekcji każdego mózgu zostaje sporządzony protokół badania neuropatologicznego wraz z wykazem pobranych wycinków mózgu. Do protokołu dołącza się dane kliniczne i patologiczne. Pobrane fragmenty mózgu zostają zatopione w parafinie, a skrojone plastry o szerokości 5–8 mikrometrów zabarwia się metodami histologicznymi oraz metodami immunohistochemicznymi przy użyciu odpowiednich przeciwciał.
Po wykonaniu diagnostyki mikroskopowej, fragmenty mózgów, bloczki, preparaty i protokoły badania neuropatologicznego trafiają do archiwum Instytutu Psychiatrii i Neurologii. To tu przez 70 lat powstały zasoby, które są gotowym materiałem do dalszych badań. Dziś na ich podstawie własne analizy mogą prowadzić naukowcy różnych specjalności, lekarze, psychologowie, studenci, dziennikarze popularnonaukowi, a także wszyscy zainteresowani neuronauką. Zbiór jest dostępny dla szkół wyższych, jednostek naukowych, placówek medycznych, firm rozwijających innowacyjne technologie medyczne, organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną zdrowia.
Instytut Psychiatrii i Neurologii powstał w 1951 r. z inicjatywy grupy psychiatrów i neurobiologów, w tym Jerzego Konorskiego, wybitnego neurofizjologa. Obecnie jest wiodącym ośrodkiem naukowym w Polsce specjalizującym się w rozwijaniu nowych metod leczenia i rehabilitacji zaburzeń psychicznych i neurologicznych. Dysponuje nowoczesnym zapleczem diagnostycznym i klinicznym, umożliwiającym rozpoznanie i leczenie chorób neurologicznych i psychicznych. Służy pomocą w warunkach szpitalnych, prowadzi konsultacje w warunkach ambulatoryjnych. Zajmuje się także edukacją podyplomową, prowadząc studia doktoranckie oraz specjalizacyjne dla lekarzy i psychologów. Podejmuje działania w obszarze promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej skierowane do pacjentów i ich rodzin, osób zdrowych oraz instytucji. Placówka współpracuje z ponad pięćdziesięcioma ośrodkami naukowymi, m.in. z Londynu, Michigan, Los Angeles czy Monachium.
MK, źródło: Digital Brain