W wakacyjnym numerze „Forum Akademickiego” publikujemy rozmowę z Piotrem Müllerem, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jej tematem jest oczywiście przyjęta 20 lipca przez Sejm ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
„Problemy od lat się nawarstwiały, a zauważyło je samo środowisko akademickie, które od dłuższego czasu myślało o nowej ustawie” – mówi minister Müller i wskazuje, że „podstawowym problemem jest umasowienie szkolnictwa wyższego, które spowodowało spadek jakości kształcenia. Do tego dołączył się niż demograficzny. Brak kandydatów na studia sprawił, że ci gorzej przygotowani trafiali nawet na najlepsze uczelnie, zatem traciły one elitarny charakter. Kolejna sprawa to niski poziom kształcenia na studiach doktoranckich i ich słaba efektywność, wynikająca m.in. z tego, że nie istnieje powszechny system stypendialny”.
W dalszej kolejności minister wylicza: nieefektywność badań interdyscyplinarnych, zamykanie się w wąskich dyscyplinach, niezadowalający poziom relacji nauki i biznesu, zwłaszcza wykorzystania nauki dla poprawy innowacyjności gospodarki, wreszcie nieefektywny poziom funkcjonowania systemu, szczególnie wewnętrznej organizacji uczelni.
„Na te wszystkie wyzwania odpowiedzieliśmy w rozwiązaniach wprowadzanych przez nową ustawę. Są to narzędzia. Celem jest poprawa jakości i efektywności badań naukowych w Polsce” – podkreśla min. Piotr Müller.
W wywiadzie podnoszona jest również budząca dużo kontrowersji w środowisku akademickim kwestia powołania i uprawnień rad uczelni, co według niektórych ma ograniczać autonomię uczelni. Ten zarzut rozmówca red. Piotra Kieracińskiego określa jako „nietrafny”.
Jednym z wątków są zapowiadane przez P. Müllera podwyżki dla wszystkich pracowników szkół wyższych i instytutów naukowych. „Chcemy zdobyć na ten cel ok. 700-800 milionów zł… Zasadnicza płaca adiunkta wyniesie blisko 4,7 tys. zł brutto, zaś profesora nieco ponad 6,4 tys. zł. Do tego dochodzą różne dodatki, np. stażowe, funkcyjne. A także oczywiście środki z grantów i ewentualnych nadgodzin” – zapowiada nasz rozmówca.
W rozmowie zatytułowanej „Strzelba wisi na ścianie” jest też mowa m.in. o kosztach reformy szkolnictwa wyższego, o uczelniach regionalnych oraz o karach administracyjnych: „Po wejściu w życie nowej ustawy będziemy je mogli nałożyć na uczelnie za określone przewinienia. Za zmianę opłat od studentów, za złamanie zasady jawności postępowania doktorskiego, czyli publikowania w odpowiednim terminie wszystkich dokumentów. Jeśli uczelnia tego nie zrobi, może zapłacić karę. Teraz nic jej za to nie grozi”.
Cała rozmowa z Piotrem Müllerem, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego