Uniwersytet Wrocławski, obok pięciu innych polskich uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Gdańskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przystąpił do pilotażowego projektu Uniwersytetów Europejskich.
Dolnośląska uczelnia wraz z sześcioma uniwersytetami europejskimi utworzyła konsorcjum InclusU (Inclusive Universities in Europe), w imieniu którego wniosek do Komisji Europejskiej złożył największy obecnie uniwersytet we Francji – Université de Lille. Obrana nazwa symbolizuje sojusz w oparciu o integrację i upowszechnienie ducha obywatelskiego. Głównym celem jest oferowanie lepiej integrujących programów nauczania oraz różnych działań likwidujących wszelką dyskryminację, takie jak kursy oparte na udziale w badaniach naukowych czy intensywne programy mobilności studentów i pracowników. Ważnym elementem będą także działania międzykulturowe, w tym zajęcia tandemowe, wirtualna wymiana informacji, konferencje międzynarodowe, praktyczne warsztaty oraz seminaria.
Konsorcjanci zakładają zmianę paradygmatu mobilności, jak również poszerzenie w przyszłości grona beneficjentów. Działania w zakresie współpracy europejskiej naukowców, nauczycieli oraz innych pracowników uniwersytetów, a także studentów, powinny – ich zdaniem – ściślej łączyć się z lokalnymi instytucjami i społecznościami, samorządami, rządami, organizacjami pozarządowymi oraz firmami prywatnymi.
Oprócz Uniwersytetu Wrocławskiego członkami aliansu są: l’Université de Lille (Francja), Universitatea Babeș-Bolyai (Rumunia), Malmö Universitet (Szwecja), Mykolo Romerio Universitetas (Litwa), Universidade do Minho, (Portugalia) i Università degli Studi Roma Tre (Włochy). Na uniwersytetach tych studiuje 224 tys. i pracuje 19 tys. osób. Dokument inicjujący współpracę w ramach sojuszu podpisano w Brukseli.
Poprzez wielokulturowy i wielojęzyczny wymiar projektu „Uniwersytet Europejski”, koncepcja inkluzji jest kluczowym motorem europeizacji programów dydaktycznych, nowatorskich praktyk edukacyjnych oraz upowszechniania wartości europejskich. Zarządzanie konsorcjum będzie dzielone między partnerów. Istotą projektu jest utworzenie „Hub Student Challenge” oraz „EU Civic Lab”, które połączą studentów i naukowców różnymi formami mobilności i bliską współpracę międzynarodową. Głównym celem jest oferowanie znacznie lepiej integrujących programów nauczania oraz niedyskryminujące działania międzykulturowe. Zamierzeniem członków aliansu jest wzmocnienie roli badań, nauczania i uczenia się oraz ich wzajemnego oddziaływania w celu stymulowania innowacji w nauczaniu i rozwoju danej instytucji. Poprzez wielokulturowy i wielojęzyczny wymiar projektu Europejskich Uniwersytetów koncepcja InclusU jest kluczowym czynnikiem konkurencji programów nauczania i upowszechniania europejskich wartości wśród badaczy i studentów.
„Wszyscy podzielamy istotne wartości i wspólną wizję naszego sojuszu. Alians InclusU dąży do łączenia wartości obywatelskich, jakości i otwartości. Czujemy się zobowiązani do zapewnienia rozwoju wysokiej jakości badań oraz edukacji konstruktywnych i krytycznych obywateli w szerokich ramach społecznych. Wierzymy, że uniwersytety są nie tylko ośrodkami tworzenia wiedzy, ale również z definicji instytucjami obywatelskimi silnie wplecionymi w otaczające środowisko społeczno-ekonomiczne. Łączy nas poważne zobowiązanie wobec naszych państw, społeczności lokalnych, jak również przez interakcję naszych uczelni z ciągle zmieniającym się otoczeniem globalnym. Nasze konsorcjum jest również otwarte na współpracę z innymi uniwersytetami w Unii Europejskiej, jak i poza nią, aby wespół reagować na istotne wyzwania na świecie i tworzyć warunki zrównoważonego rozwoju” – napisano w dokumencie założycielskim konsorcjum InclusU.
Dodajmy, że o status Uniwersytetu Europejskiego walczą także inne polskie uczelnie. Partnerami Uniwersytetu Jagiellońskiego w UNA EUROPA są KU Leuven (lider), Université Paris 1 Panthéon – Sorbonne, Universidad Complutense de Madrid, Freie Universität Berlin, University of Edinburgh i Alma Mater Studiorum Universita di Bologna. Studiuje na nich ponad 370 tys. osób.
Uniwersytet Warszawski w sojuszu 4EU+ (bez lidera) współpracuje z uniwersytetami: Sorbońskim, w Heidelbergu, Karola w Pradze, Kopenhaskim i Mediolańskim, na których studiuje w sumie prawie 290 tys. osób.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza jest członkiem konsorcjum EPICUR, w skład którego wchodzą ponadto uniwersytety: w Strasburgu (lider), Amsterdamski, we Fryburgu, Arystotelesa w Salonikach, University of Haute-Alsace, University Bodenkultur w Wiedniu oraz Karlsruher Institut für Technologie. Kształci się na nich ponad 267 tys. studentów.
Uniwersytet Gdański współtworzy konsorcjum European University of the Seas wraz z uniwersytetami: w Cádiz (lider), w Splicie, Maltańskim, Christiana-Albrechta w Kilonii oraz Université de Bretagne Occidentale, które łącznie kształcą ponad 131 tys. studentów.
Z kolei Uniwersytet Łódzki w ramach TruMotion Alliance będzie współpracował z Uniwersytetem Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem, Uniwersytetem w Birmingham, Université de Lyon II, Sciences Po Lyon, Katolickim Uniwersytetem Najświętszego Serca w Mediolanie oraz Uniwersytetem Telawiwskim.
Każda sieć, która znajdzie się w gronie beneficjentów programu, może liczyć na maksymalnie 5 mln euro przez trzy lata. Ze środków skorzystają m.in. wspólne grupy badawcze, ośrodki transferu technologii, biblioteki. Celem będzie też zwiększenie mobilności pracowników i studentów. Ci ostatni w ramach jednego toku studiów będą mogli skorzystać z oferty współkonsorcjantów. Sama idea to pomysł prezydenta Francji Emmanuela Macrona, który w 2017 roku zaproponował utworzenie sieci europejskich uniwersytetów ze wspólnymi programami studiów, dyplomami, prowadzącymi wspólnie zaawansowane badania naukowe. W premierowym rozdaniu szanse na pozytywne rozpatrzenie ma 12 wniosków. Rozstrzygnięcie planowane jest latem. Uniwersytety Europejskie mają działać już od najbliższego roku akademickiego. Do 2024 roku ma ich być około 20.
MK, Jan Burdukiewicz