Kultura recenzji naukowych – to temat okładkowy premierowego w tym roku wydania „Forum Akademickiego”. W numerze także m.in. rozmowa z ministrem edukacji i nauki Przemysławem Czarnkiem, porwania czasopism, duże możliwości MINIATURY, praca badawcza w Polsce i za granicą oraz o tym, jak zmieniał się polski świat fantastyki. Zachęcamy do prenumeraty pisma.
„Problem recenzji naukowych podejmujemy z przekonaniem, że to tylko kolejny przyczynek w tej niezwykle ważnej dyskusji. Na recenzji stoi nauka. Niestety, polskie doświadczenia nie są najlepsze. Boksujemy się z niską jakością recenzji. Nieraz czytając recenzje awansowe natrafiam na pisane pod gotowy schemat wypracowania, wciąż odnoszące się do nieaktualnych kryteriów i odwołujące się do nieistniejących od lat przepisów. To jednak nie jest najgorsze. Najgorsze są recenzje świadomie i celowo nierzetelne (…) Pytanie o jakość i wiarygodność recenzji jest szczególnie ważne, bo oto toczy się u nas dyskusja o odejściu od parametrów w ewaluacji nauki na rzecz oceny eksperckiej” – pisze we wstępie do bloku artykułów o recenzjach Piotr Kieraciński, redaktor naczelny „Forum Akademickiego”. Na kolejnych stronach publikujemy teksty:
O końcowych wynikach ewaluacji, kontrowersjach wokół składu Rady Narodowego Centrum Nauki, realnych płacach w szkolnictwie wyższym, subwencji na rok 2023, odbieraniu plagiatorom tytułu profesora i zmianie ustawy o Polskiej Akademii Nauk rozmawiamy z ministrem edukacji i nauki Przemysławem Czarnkiem. Jednym z poruszanych tematów jest także szykowana nowelizacja rozporządzenia o kosztochłonności badań i kształcenia.
Propozycja spłaszczenia współczynników wynika z dokonanych w tym zakresie analiz dotychczas
funkcjonujących rozwiązań, a także postulatów samego środowiska naukowego, które słusznie podnosi, że decydującym czynnikiem kosztotwórczym są wynagrodzenia pracowników naukowych i dydaktycznych. Te z kolei są porównywalne niezależnie od reprezentowanej dyscypliny. Spłaszczenie kosztochłonności pozwoli na bardziej równomierny podział środków finansowych między dyscyplinami i relatywnie poprawi sytuację tych o niskiej kosztochłonności. Chcielibyśmy, aby zmiana weszła w życie jak najszybciej ze skutkiem od 1 stycznia 2023 r., tak aby przy podziale algorytmicznym subwencji zastosowana została już nowa siatka współczynników – mówi szef resortu.
Drapieżne czasopisma są tematem bardziej medialnym i częściej analizowanym niż temat porwanych czasopism. Tymczasem, jak dowodzi Jolanta Szczepaniak, kradzież lub przejęcie tożsamości czasopisma są równie niebezpieczne dla nauki. To nie tylko jawne łamanie prawa, ale też zjawisko, które coraz trudniej wykryć, i z którym w praktyce nie ma jak walczyć.
Praca w Polsce czy za granicą – przed takim dylematem nierzadko stają młodzi naukowcy. Co wybierają? – o to zapytała swoich laureatów Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Jak wynika z badania, o którym pisze Marta Łazarowicz-Kowalik, mają oni poczucie, że czynniki, które decydują o rozwoju ich kariery, nie zawsze są tożsame z czynnikami, które uważają za kluczowe dla rozwoju nauki.
Prawie 14 tys. wniosków złożono we wszystkich dotychczasowych edycjach MINIATURY. To program Narodowego Centrum Nauki przeznaczony do realizacji pojedynczego działania naukowego z zakresu badań podstawowych. Dane dotyczące rozstrzygniętych konkursów pokazują, że program cieszy się dużym zainteresowaniem badaczy i stanowi dobrą odpowiedź na zapotrzebowanie środowiska naukowego na tzw. małe granty. Jego analizę prezentują na naszych łamach dr hab. Joanna Golińska-Pilarek, Renata Mazurkiewicz, dr Anna Strzebońska, dr hab. Joanna Wolszczak-Derlacz.
Ponadto w numerze m.in.:
Więcej w styczniowym wydaniu „Forum Akademickiego”, które jest już dostępne na naszej stronie internetowej. Zachęcamy także do prenumeraty pisma – zarówno w wersji drukowanej, jak i elektronicznej.
MK