W kwietniu na Uniwersytecie Warszawskim odbędą się wybory nowego rektora. Tuż po pojawieniu się pierwszego kandydata w uczelnianej społeczności narodziła się idea przedwyborczej debaty.
Jako pierwszy swój start w wyborach na rektora Uniwersytetu Warszawskiego zapowiedział prof. Andrzej Tarlecki, prorektor ds. kadrowych i polityki finansowej UW. Po nim zamiar ubiegania się o to stanowisko wyraził prof. Alojzy N. Nowak, dziekan Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. Trzecim kandydatem jest prof. Aleksander Filip Żarnecki z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zanim 22 kwietnia dojdzie do wyborów, w uczelnianej społeczności narodziła się idea przedwyborczej debaty. Kilkunastu naukowców z UW wystosowało list otwarty do wspólnoty akademickiej uniwersytetu, w którym wzywają kandydatów na stanowisko rektora, aby publicznie i na piśmie odnieśli się do najbardziej palących problemów i wyzwań, które czekają uczelnię. W celu umożliwienia udziału w dyskusji jak największej liczbie osób, udostępniono w internecie miejsce, w którym gromadzone są nadsyłane materiały. Podzielono je na cztery części.
W pierwszej zebrano pytania do kandydatów. Dotyczą m.in. strategii uczelni, wsparcia działalności naukowej, modelu zatrudnienia i kariery akademickiej czy umiędzynarodowienia. Wśród kwestii budzących zainteresowanie wspólnoty UW są m.in. takie jak: Czy w razie objęcia stanowiska rektora kandydat będzie każdorazowo respektował wybory dziekanów dokonane przez wydziałowe kolegium elektorów? Jaki byłby docelowy model dydaktyki na UW, w szczególności jaką skalę kształcenia uznać za właściwą z uwzględnieniem podziału na studia doktoranckie, studia I i II stopnia? Czy na stanowiskach profesorów uczelni należy zatrudniać doktorów bez habilitacji? Jakie środki można uruchomić dla podniesienia poziomu badań na UW w możliwie krótkim czasie?
W drugiej części, nazwanej „Wspólny uniwersytet”, znajdują się postulaty akademickiej społeczności kierowane w stronę kandydatów. W zamieszczonym tam eseju dr. hab. Macieja Mycielskiego, zastępcy przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Historycznego UW, i dr. hab. Marka Węcowskiego, zastępcy dyrektora Kolegium MISH, czytamy m.in.:
„Warto zauważyć, że już teraz niezwykle ważnym zadaniem działających od niedawna rad naukowych dyscyplin jest wypracowywanie specyficznych dla poszczególnych dyscyplin kryteriów oceny naukowej, ale powinno być nim także opracowanie strategii rozwoju poszczególnych dyscyplin. Kolejnym krokiem – oraz jednym z najważniejszych zadań nowego kolegium rektorskiego – powinno być wypracowanie mechanizmów zachęty i wsparcia jakości naukowej właściwej każdej dyscyplinie, jak również promujących inicjatywy interdyscyplinarne. I znalezienie instrumentów finansowych oraz infrastrukturalnych do tego służących. Jednakże wzajemne poszanowanie dla specyfiki poszczególnych warsztatów naukowych dyscyplin to absolutne minimum, byśmy mogli dobrze współpracować”.
Kolejna grupa to „Materiały do dyskusji”, m.in. kierunki oczekiwanych przez pracowników zmian (opracowane na podstawie uniwersyteckich spotkań z cyklu „Porozmawiajmy o przyszłej ustawie”) czy analiza prof. Anny Gizy-Poleszczuk „Pilne zagadnienia, których rozwiązanie powinno znaleźć się wśród priorytetów władz Uniwersytetu Warszawskiego”.
Ostatnia część to „Głosy w dyskusji”, w której znalazł się list jednego z kandydatów, prof. Aleksandra Żarneckiego, który podkreśl, że „choć nowa ustawa i nowy statut uczelni w bardzo szerokim zakresie zmieniły reguły jej funkcjonowania, to nie mniej istotne będą procedury i zwyczaje, które w nowej rzeczywistości zostaną wypracowane w nadchodzących latach”. Wymienia w tym kontekście m.in. jawność i przejrzystość reguł funkcjonowania UW, szacunek dla wszystkich członków jego wspólnoty oraz jakość, a nie ilość jako priorytet działań, i to zarówno w badaniach, jak i dydaktyce. Kluczowe, jego zdaniem, jest jednak wypracowanie nowego modelu podziału środków finansowych w ramach uczelni. „Dotychczas obowiązujący algorytm (…) miał w dużej mierze charakter zachowawczy. Priorytetem była ochrona najsłabszych, czyli zapewnienie, żeby poziom finansowania żadnej jednostki nie uległ istotnemu zmniejszeniu, przy zagwarantowaniu pełnej autonomii wydziałów w gospodarowaniu tymi środkami. Nie twierdzę, że potrzebna jest rewolucja. Ale potrzebne jest przemyślenie i przedefiniowanie przepływu środków na uczelni w taki sposób, żeby wszystkie jednostki miały na tych samych zasadach i równych prawach zagwarantowane środki niezbędne do utrzymania ich kadry i podstawowej infrastruktury. A dodatkowe środki powinny być uzależnione od uzyskiwanych przez jednostki wyników, w szczególności jakości prowadzonej dydaktyki i wkładu do ewaluacji dyscyplin”.
Wypowiedzi, materiały i pytania w tej uniwersyteckiej dyskusji są nadal zbierane. Nowego rektora Uniwersytetu Warszawskiego poznamy 22 kwietnia. Wcześniej (zgodnie z kalendarzem wyborczym do 17 lutego) społeczność UW wybierze swoich przedstawicieli do Kolegium Elektorów. Gremium, które w tym roku liczyć będzie 389 osób, bezwzględną większością głosów wybierze z grona kandydatów nowego rektora. Ostateczna lista zawierać będzie nazwiska dwóch osób zgłoszonych przez Radę Uczelni oraz pretendentów wyłonionych przez elektorów w tajnym głosowaniu indykacyjnym (odbędzie się 3 marca).
Przedwyborcze spotkanie odbędzie się także na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, gdzie elekcję zaplanowano na 21 kwietnia. Jak informuje przewodniczący Uczelnianej Komisji Wyborczej dr hab. Zbigniew Samochocki, dyskusję członków akademickiej wspólnoty z kandydatami na rektora przewidziano na 15 kwietnia. To, jak na razie, jedyny ustalony termin. Inne spotkania związane z wyborami są na terenie uczelni i bazy klinicznej WUM nieuprawnione – czytamy w komunikacie. „Wszyscy kandydaci na Rektora muszą być traktowani równo i działać w jednakowych warunkach konkurencyjności, nad zapewnieniem których czuwa Uczelniana Komisja Wyborcza. Dlatego szczególnie zalecane jest przestrzeganie postanowień Statutu w tym zakresie wszystkim zainteresowanym” – wyjaśnia szef UKW WUM. Jednym z kandydatów na rektora jest obecnie piastujący to stanowisko prof. Mirosław Wielgoś.
MK