Senat Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 29 października 2018 roku pozytywnie zaopiniował kierunki działań określone w Programie Operacyjnym Konsolidacji i Restrukturyzacji na lata 2018-2028 trzech szpitali klinicznych WUM: Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego, Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego i Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus. Połączenie największych placówek leczniczych, których podmiotem tworzącym jest WUM, w Uniwersyteckie Centrum Kliniczne WUM nastąpi 1 stycznia 2019 roku. Jednocześnie Senat dostrzegł konieczność wypracowania w dalszych konsultacjach społecznych szczegółowych rozwiązań w celu realizacji konsolidacji i restrukturyzacji szpitali klinicznych. Za uchwałą głosowało 43 Senatorów, przeciw było 7, dwóch Senatorów wstrzymało się od głosu.
Celem przeprowadzanej konsolidacji jest trwałe zbilansowanie działalności bieżącej UCK WUM w perspektywie średnioterminowej, zabezpieczenie bieżącego funkcjonowania jednostki oraz pozyskanie finansowania koniecznego do restrukturyzacji zobowiązań, które na koniec czerwca 2018 roku wynosiły ponad 834 mln zł.
Obecnie największym zagrożeniem dla funkcjonowania największych szpitali klinicznych WUM są: strata finansowa generowana przez konsolidowane szpitale kliniczne – wg danych na koniec
I półrocza 2018 wartość skumulowana wynosi ponad 40 mln zł; wzrost zobowiązań ogółem (długoterminowe oraz krótkoterminowe), które wynoszą ponad 834 mln zł (wg stanu na dzień 30 czerwca br.), z czego zobowiązania wymagalne wynoszą 260 mln zł oraz zadłużenie w parabankach w wysokości 284 mln zł.
Szpitale, a docelowo UCK WUM, nie są w stanie terminowo regulować swoich zobowiązań cywilno-prawnych, co przekłada się na działania wierzycieli, którzy odmawiają dostaw, nie przystępują do przetargów, składają sprawy do sądu i egzekwują swoje należności poprzez zajęcia komornicze. Skala tych działań jest duża, a wraz z pogarszającą się sytuacją bieżącą dodatkowo się zwiększa.
Dodatkowymi czynnikami zewnętrznymi warunkującymi konsolidację są: dynamicznie rosnące koszty, a zwłaszcza koszty osobowe i energii, które mogą zostać zrównoważone tylko dynamicznym wzrostem przychodów i efektywności wykorzystania posiadanej infrastruktury; a także zmiana sposobu finansowania świadczeń medycznych ze środków publicznych, w tym wprowadzenie rozliczenia ryczałtowego i możliwość bardziej elastycznego zarządzania stroną przychodową w ramach zagwarantowanych środków w skonsolidowanym szpitalu.
WUM musi bezwzględnie pozyskać w roku 2019 finansowanie zewnętrzne w postaci kredytu lub pożyczki, ponieważ tylko wtedy będzie mogło zredukować zadłużenie, a tym samym zmniejszyć koszty finansowe jego obsługi, które na koniec roku 2018 będą wynosiły ponad 36,9 mln zł.
Dalsze funkcjonowanie szpitali (od 2019 UCK WUM) przy takim poziomie zadłużenia jest bardzo trudne i może doprowadzić do dalszych negatywnych konsekwencji, tj. zaprzestania lub znacznego utrudnienia bieżącego funkcjonowania, obniżenia jakości i liczby udzielanych świadczeń czy też masowej ucieczki pracowników do innych szpitali, a także całkowitym zaprzestaniu regulowania zobowiązań.
Skutki dla Uniwersytetu
Brak pilnych i głębokich działań restrukturyzacyjnych zagraża funkcjonowaniu największych szpitali WUM oraz powoduje ogromne kłopoty finansowe Uczelni, która zgodnie z ustawą o działalności leczniczej jako podmiot tworzący, jest zobowiązana do pokrycia straty podległych szpitali, albo, w przypadku braku pokrycia do podjęcia uchwały o likwidacji szpitala. Jeśli WUM miałby pokryć stratę finansową, to przez cztery kolejne lata odnotowywałby ujemny wynik finansowy, drastycznie pogorszyłaby się płynność finansowa Uczelni, powstałoby ryzyko braku terminowego regulowania zobowiązań, w tym wypłaty wynagrodzeń, konieczne byłyby ograniczenia lub zaniechanie realizacji planu inwestycyjnego dotyczącego budowy Centrum Symulacji Medycznych, Uniwersyteckiego Centrum Stomatologii czy modernizacji Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus, a także znacznie zostałaby ograniczona zdolność pozyskiwania jakiegokolwiek finansowania zewnętrznego. Uczelnia powoli by upadała, a długi szpitali dalej rosły.
Pacjenci konsolidowanych szpitali są bezpieczni
Konsolidacja w UCK WUM, która jest procesem na wielką skalę, cechującym się wielowymiarowością, interdyscyplinarnością i wysokim poziomem trudności, będzie przeprowadzana etapami w kształcie i formie zapewniającym największą szansę jej powodzenia. Program łączenia szpitali uwzględnia bezpieczeństwo ciągłości i dostępności świadczeń medycznych dla pacjentów oraz możliwość zapewnienia bieżącej funkcjonalności operacyjnej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego WUM. Rok 2019 będzie okresem przejściowym, w którym wdrażane będą założone w programie działania konsolidacyjne.
Konsolidacja to nie likwidacja
Szpitale pozostają, co najmniej w okresie przejściowym, odrębnymi zakładami leczniczymi, działającymi w ramach jednego podmiotu leczniczego tj. UCK WUM (a nie jak było planowane wcześniej jako filie UCK).
Zachowane zostają w strukturze UCK dotychczasowe nazwy, czyli: Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus, Dziecięcy Szpital Kliniczny, Centralny Szpital Kliniczny.
Trzy placówki posiadać będą odrębne kontrakty z NFZ (wynika to z kalkulacji i uzgodnień z NFZ) do czasu osiągnięcia stanu integracji uzasadniającego konsolidację umów z płatnikiem. Działania w tym zakresie determinuje możliwość uzyskania wzrostu przychodów.
Proponowana struktura pozwala na zachowanie autonomii jednostek w zakresie medycznym, poprzez pozostawienie decyzyjności i odpowiedzialności w trzech szpitalach, co wyraża się zachowaniem Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych oraz Naczelnej Pielęgniarki na poziomie poszczególnych trzech szpitali.
Łączenie obszarów: zaopatrzenia, apteki szpitalnej, diagnostyki laboratoryjnej, patomorfologii, administracji
Konsolidacja w ramach UCK WUM obszarów trzech łączonych placówek: administracji, zaopatrzenia, apteki szpitalnej, diagnostyki laboratoryjnej, patomorfologii następować będzie sukcesywnie, zgodnie z harmonogramami działań, po weryfikacji efektywności ekonomicznej proponowanych rozwiązań i wypracowaniu rozwiązań skutkujących co najmniej utrzymaniem dotychczasowej jakości świadczeń diagnostycznych i działalności dydaktycznej.
W ustalaniu nowej struktury czynny udział będą brali kierownicy komórek organizacyjnych szpitali i przedstawiciele WUM, szczególnie w tych obszarach, w których realizowana jest dydaktyka w połączeniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.
Zasadniczy cel realizowanej konsolidacji – optymalizacja kosztów dotyczących przedmiotowego obszaru – pozostaje bez zmian. Nacisk zostanie położony na osiągnięcie zakładanego wskaźnika udziału procentowego kosztów do przychodów ze sprzedaży.
Niezbędna może okazać się zmiana organizacji pracy w komórkach medycznych, jednak, jeśli do niej dojdzie, będzie następowała etapowo, a poprzedzona zostanie konsultacjami i analizami potrzeb i możliwości w związku z realizacją celu nadrzędnego jednostki jakim jest wzrost przychodów z działalności podstawowej przy utrzymaniu optymalnych wskaźników kosztowych. Ewentualne zmiany nastąpią bez narzuconej odgórnie etatyzacji poszczególnych komórek organizacyjnych UCK WUM oraz odgórnego wskazywania pionów dyżurowych podlegających likwidacji lub łączeniu.
Szczegółowe rozwiązania dotyczące konsolidacji obszaru diagnostyki laboratoryjnej wymagają wykonania dodatkowych analiz i uzgodnień, wstępnie zakłada się, że zmiana sposobu organizacji wykonywania badań spowoduje ograniczenie kosztów w tym obszarze o ponad 6 mln zł rocznie.
Konsolidacja administracji nastąpi po określeniu zadań poszczególnych komórek organizacyjnych oraz uwzględniać będzie szereg czynników trudnych do precyzyjnego określenia dzisiaj, np. stan kadrowy na dzień 1.01.2019.
Poparty przez Senat WUM Program Operacyjny Konsolidacji i Restrukturyzacji na lata 2018 – 2028 jest doprecyzowaniem na poziomie operacyjnym założeń przyjętych przez Senat uchwałą z 21 maja 2018 roku w sprawie połączenia trzech samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, których WUM jest podmiotem tworzącym, w UCK WUM. Program przedstawiony Senatowi WUM poprzedzony został analizą uwag zgłoszonych przez przedstawicieli Rad Ordynatorów, Rad Społecznych, Zakładowych Organizacji Związkowych, pracowników naukowych WUM oraz pracowników konsolidowanych podmiotów leczniczych.
Realizowany konsekwentnie proces konsolidacji odbywa się pod nadzorem Komitetu Sterującego ds. Procesu Konsolidacji Bazy Klinicznej WUM, powołanego Zarządzeniem Rektora nr 73/2018 z 16 lipca 2018 roku. W jego skład wchodzą: Rektor WUM – prof. dr hab. Mirosław Wielgoś, Prorektor ds. Klinicznych i Inwestycji – prof. dr hab. Wojciech Braksator, Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, Promocji i Rozwoju – prof. dr hab. Krzysztof Filipiak, były Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia – Jakub Szulc, były Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, a obecnie Główny Inspektor Sanitarny – Jarosław Pinkas, prof. dr hab. Grzegorz Opolski – Kierownik I Katedry i Kliniki Kardiologii WUM (SPCSK), prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz – Kierownik Katedry Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM (SPCSK), prof. Piotr Radziszewski – Kierownik Kliniki Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej (SKDJ), prof. Michał Matysiak – Kierownik Kliniki Onkologii i Hematologii Dziecięcej WUM (SPDSK), Stanisław Pitucha – Dyrektor Biura ds. Szpitali Klinicznych, Pełnomocnik Rektora ds. spółek WUM oraz Piotr Nowicki – Pełnomocnik Rektora ds. restrukturyzacji podmiotów leczniczych i organizacji onkologii klinicznej WUM, który kierował pracami Zespołu ds. Planu Operacyjnego Konsolidacji i Restrukturyzacji na lata 2018 – 2028.
Obecnie proces konsolidacji prowadzony jest pod kierunkiem dyrektorów trzech łączonych szpitali klinicznych: Macieja Zabelskiego – p.o. dyrektora SPCSK, Roberta Tomasza Krawczyka – dyrektora SPDSK oraz Anny Łukasik – p.o. dyrektora SKDJ.
Marta Wojtach