Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wraz z ukraińskimi uniwersytetami: Wschodnioeuropejskim Uniwersytetem Narodowym im. Łesi Ukrainki w Łucku, Czerniowieckim Uniwersytetem Narodowym im. Jurija Fedkowicza oraz Kijowskim Uniwersytetem Narodowym im. Tarasa Szewczenki organizuje w dniach 22-23 czerwca konferencję „Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość. Stosunki polsko-ukraińskie w XX i XXI wieku”. Spotkanie ma na celu omówienie trudnych problemów historycznych oraz możliwości budowania wzajemnej wrażliwości historycznej.
Uczestnicy konferencji zastanowią się też nad możliwością wypracowania formuły dialogu i pojednania polsko-ukraińskiego. Będą mówili o wymianie doświadczeń związanych z transformacją systemów politycznych w obu państwach oraz przedstawią odniesienia do wzajemnych relacji, które określane są mianem partnerstwa strategicznego.
– Chcemy spojrzeć na stosunki polsko-ukraińskie z perspektywy akademickiej, pozbawionej emocji, którymi nasycone są dyskusje polityczne – mówi prof. Stanisław Michałowski, rektor UMCS. Zaprosiliśmy do współpracy uczonych ukraińskich, aby nasze spojrzenie było wielostronne.
Prof. Marek Pietraś, prodziekan Wydziału Politologii UMCS, zauważa, że w relacjach polsko-ukraińskich złożoność przeszłości i teraźniejszości rzutuje na przyszłość. W Europie przelewa się fala pojednań. Czas najwyższy wypracować formułę pojednania polsko-ukraińskiego. Być może szansą na to jest pozbawione emocji spojrzenie świata akademickiego. Prof. Pietraś widzi tę szansę w umowie stowarzyszeniowej Ukrainy z UE oraz zniesieniu wiz dla Ukraińców. – Może te gesty pomogą przezwyciężyć bolesną przeszłość – zauważa. I dodaje: – Koncepcja polsko-ukraińskiego partnerstwa strategicznego pojawił się w latach 90. Potem była potwierdzana przez kolejnych prezydentów. Nie doczekała się jednak realizacji. Może dyskusja uczonych przybliży realizację tego pomysłu.
Prof. Walery Baluk, dyrektor Centrum Europy Wschodniej UMCS, podchwytuje myśl o roli „akademików” w wypracowaniu partnerstwa strategicznego. Zauważa jednak, że mamy spore zaszłości nawet prostej natury gospodarczej. Na realizację czeka połączenie gazowe Odessa-Brody. Prof. Baluk wyraża też nadzieję, że wkrótce część z nich zostanie nadrobiona, co ma szansę przełożyć się na wzrost bezpieczeństwa energetycznego obu krajów. Polska i Ukraina są na siebie skazane, zatem wypracowanie wspólnego modus vivendi wydaje się jedyną szansą dla obu narodów. Ma się do tego przyczynić lubelska konferencja.
Na program złożą się trzy sesje: Polska i Ukraina. Historia, która dzieli i łączy; Polska i Ukraina. 25 lat zmian systemowych oraz Polska i Ukraina. Partnerstwo strategiczne. Rektor Michałowski wyraża nadzieję, że wkrótce podobna konferencja odbędzie się na Ukrainie. Gotowość jej organizacji wyraził rektor Narodowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki w Kijowie.
(p)