Katedra Ekologii Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego uzyskała status Katedry UNESCO (Chair of UNESCO). W Polsce mianem takim może poszczycić się tylko 10 katedr.
Wyróżnienie było możliwe dzięki długoletniej współpracy Katedry Ekologii Stosowanej i Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk. Ponieważ kierunek działalności UNESCO jest skierowany na budowanie zrównoważonego rozwoju i pokoju na świecie, współpraca jednostek odbywa się nie tylko w obszarze badawczo-rozwojowym, lecz również w sferze edukacyjnej oraz implementacyjnej, na terenie krajów rozwijających się. Determinacja prof. Macieja Zalewskiego oraz jego zespołu doprowadziła do skonstruowania rozwiązań ekohydrologicznych na terytorium Etiopii, które w formie obszarów demonstracyjnych są powszechnie dostępne dla władz lokalnych oraz miejscowych rolników.
– Bardzo ważnym elementem naszej działalności jest nie tylko rozwój ekohydrologii poprzez prowadzenie badań i organizowanie sympozjów, lecz również transfer wiedzy poprzez szkolenie specjalistów z krajów rozwijających się, którzy najlepiej znają lokalne problemy i są w stanie wdrażać wypracowane przez nas innowacyjne rozwiązania – mówi prof. dr hab. Maciej Zalewski, kierownik Katedry Ekologii Stosowanej UŁ.
Członkowie katedry stworzyli też podstawy organizacyjne dla utworzenia Afrykańskiego Centrum Ekohydrologii, które zostało oficjalnie otwarte w 2017 roku. Jego dyrektorem został dr Yohannes Zerihun Negussie. Niezwykle cennym z punktu widzenia UNESCO obszarem działalności KES UŁ i ERCE PAN jest także szkolenie młodych kadr z innych państw w zakresie ekohydrologii i zrównoważonego zarządzania środowiskiem wodnym. W trakcie ponad 20-letniej działalności Katedry Ekologii Stosowanej, niezbędne doświadczenie zdobyło ponad 30 stażystów z Afryki, Azji, Ameryki Południowej i Europy. Rezultatem tej działalności było nie tylko zorganizowanie centrum w Afryce, lecz również otwarcie Centrów Ekohydrologii w Portugalii (2009 rok) oraz w Indonezji (2011 rok).
Międzynarodowy Program Sieci Katedr UNESCO (University Twinning and Networking – UNITWIN/UNESCO CHAIRS) działa od 1992 r. Decyzję o utworzeniu programu podjęła Konferencja Generalna na 26. sesji w 1991 roku. Celem programu jest wspomaganie wymiany wiedzy, badań naukowych, szkoleń i współpracy międzyuczelnianej oraz promowanie solidarności akademickiej w skali całego świata. Od Katedr UNESCO oczekuje się innowacyjności w badaniach naukowych i programach kształcenia oraz współtworzenia wiedzy potrzebnej w mierzeniu się z aktualnymi wyzwaniami. Do zadań Katedr UNESCO należy m.in. pełnienie roli doradczej przy opracowywaniu polityki edukacyjnej, naukowej i kulturalnej, budowanie pomostów między uczelniami, decydentami i społeczeństwem, promowanie różnorodności kulturowej i równości płci. Katedry UNESCO są ogniwem wspierającym współpracę rozwojową w ramach systemu Narodów Zjednoczonych. Ważnym zadaniem Katedr UNESCO jest obecnie przyczynianie się do realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Według stanu na 31 stycznia 2018 roku, w ramach programu UNESCO Chairs na całym świecie działa 711 Katedr UNESCO, z czego 140 jest poświęcone naukom przyrodniczym. W Polsce takich Katedr jest zaledwie 10.
Katedra, którą kieruje prof. Maciej Zalewski, jest jedną z najbardziej utytułowanych jednostek naukowych na Uniwersytecie Łódzkim. W tym roku jej naukowcy zdobyli nagrodę Komisji Europejskiej Best of the Best za oczyszczenie zbiorników w łódzkim Arturówku, a doktorant Paweł Jarosiewicz – złoty medal w Paryżu za patent BioKer , który usprawni uprawę roślin bez użycia gleby.
Paweł Śpiechowicz