Szkoły wyższe

15 Marca

Źródło: Facebook

Nowa katedra UNESCO na Uniwersytecie Warszawskim

Katedra UNESCO ds. publicznych i globalnych procesów zarządzania niematerialnym dziedzictwem kulturowym powstała na Uniwersytecie Warszawskim. To trzecia taka jednostka na stołecznej uczelni.

Katedra działa od 14 marca przy Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Kieruje nią dr hab. Hanna Schreiber. Jej interdyscyplinarny zespół będzie poszukiwać odpowiedzi na pytania, w jaki sposób dana społeczność – w tym społeczność międzynarodowa – powinna zarządzać zasobami dziedzictwa, kiedy zasoby niematerialnego dziedzictwa uważa się za dobro publiczne, a kiedy za dobro wspólne, a także jakie są kryteria skutecznego i etycznego zarządzania dziedzictwem.

Wyzwania publicznego i globalnego zarządzania niematerialnym dziedzictwem kulturowym będą badane w kontekście Deklaracji MONDIACULT 2022, Agendy 2030, średnioterminowej strategii UNESCO na lata 2022–2029 oraz rekomendacji UNESCO Ethics in Artificial Intelligence – tłumaczy dr hab. Hanna Schreiber (na fot).

To trzecia taka jednostka funkcjonująca na Uniwersytecie Warszawskim. Oprócz niej są jeszcze: Katedra UNESCO Trwałego Rozwoju (ustanowiona w 1994 roku przy Europejskim Instytucie ds. Rozwoju Lokalnego i Regionalnego UW, obecnie Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, kieruje nią dr hab. Kacper Pobłocki) i Katedra UNESCO ds. Kobiet, Społeczeństwa i Rozwoju (ustanowiona w 1996 r. przy Wydziale Filozofii i Socjologii UW, kierownikiem jest dr Anna Domaradzka-Widła).

Międzynarodowy program Sieci Katedr UNESCO działa od 1992 roku i kładzie nacisk na promocję innowacyjności w badaniach naukowych. Rolą katedr jest m.in. doradztwo przy opracowywaniu polityki edukacyjnej, naukowej i kulturalnej, budowanie pomostów między uczelniami, decydentami i społeczeństwem, promowanie różnorodności kulturowej. Obecnie w 120 państwach funkcjonuje około 950 katedr UNESCO. Nowo utworzona jest 11 działającą obecnie w Polsce. Poza już wymienionymi są to:

• Katedra UNESCO im. Janusza Korczaka Pedagogiki Społecznej (ustanowiona w 2004 r. na Wydziale Nauk Pedagogicznych Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie; od listopada 2016 r. Katedra znajduje się w Instytucie Psychologii na Wydziale Stosowanych Nauk Społecznych APS, jej kuratorem jest dr hab. Anna Odrowąż-Coates);
• Zakład Dziedzictwa Kulturowego i Studiów Miejskich UNESCO (ustanowiony w 2008 r. na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, kierownik: prof. dr hab. Jacek Purchla);
• Centrum Międzynarodowej Promocji Technologii i Edukacji AGH–UNESCO (ustanowione w 2010 r. w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, kierownik: prof. dr hab. inż. Janusz Szpytko);
• Katedra UNESCO Badań Instytucjonalnych i Polityki Szkolnictwa Wyższego (uruchomiona w 2012 r. przy Centrum Studiów nad Polityką Publiczną na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kieruje nią prof. dr hab. Marek Kwiek);
• Katedra UNESCO Całożyciowego Poradnictwa Zawodowego (działa od 2013 r. przy Instytucie Pedagogiki na Uniwersytecie Wrocławskim, kierownikiem jest prof. Jean Guichard);
• Katedra UNESCO z zakresu prawa ochrony dóbr kultury (ustanowiona w 2018 r. na Uniwersytecie Opolskim, działa w ramach Centrum Prawa Ochrony Dóbr Kultury UNESCO, kieruje nią dr Alicja Jagielska-Burduk);
• Katedra UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej, (ustanowiona w 2019 r. na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik: dr hab. Tomasz Jurczak).
• Katedra UNESCO na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Społecznego (rozpoczęła działalność przy Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Szczecińskiego w październiku 2022 roku. Kierownikiem jest dr hab. Maciej Kowalewski).

Wcześniej działały jeszcze cztery Katedry UNESCO. Pierwszą w Polsce była Katedra UNESCO Praw Człowieka i Pokoju, funkcjonująca przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w latach 1993–2016. W okresie 1996–2022 w Akademii Rolniczo-Technicznej (obecny Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie)  działalność prowadziła Katedra UNESCO Jakości Nauki i Nauczania w Szkolnictwie Wyższym. Z kolei przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego funkcjonowała Katedra do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową (2002–2018). Również w Krakowie, w Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, ustanowiono w 2014 roku Katedrę UNESCO ds. Edukacji o Holokauście. Działała do roku 2022.

Mariusz Karwowski