Na terenie Akademickiego Ośrodka Szybowcowego Politechniki Rzeszowskiej w Bezmiechowej powstanie obserwatorium przestrzeni kosmicznej. Porozumienie w tej sprawie uczelnia zawarła z Polską Agencją Kosmiczną.
Podpisy pod dokumentem złożyli rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik oraz prezes POLSA prof. Grzegorz Wrochna. Wsparcia inicjatywie udzielili wojewoda podkarpacki Ewa Leniart i marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl.
Na mocy porozumienia Polska Agencja Kosmiczna zapewni przeprowadzenie prac budowlanych oraz instalację, obsługę i utrzymanie infrastruktury przeznaczonej do obserwacji przestrzeni kosmicznej. To efekt rozmów miedzy agencją a uczelnią, wynikających z potrzeby rozwoju krajowych zdolności w zakresie świadomości sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej.
Z punktu widzenia POLSA głównym celem obserwatorium będzie wyszukiwanie i śledzenie na niebie sztucznych satelitów Ziemi. Przy ciągle rosnącej ich liczbie staje się to konieczne dla uniknięcia zderzeń i zapewnienia bezpieczeństwa kosmicznego. Nawiązanie współpracy z Politechniką Rzeszowską pozwoli na szersze wykorzystanie jednostki. W szczególności umożliwi wymianę doświadczeń, kompetencji w zakresie zaawansowanych systemów automatyki, np. konstrukcji obserwatoriów robotycznych. Budowa obserwatorium w Bezmiechowej z pewnością przyczyni się również do lepszego kształcenia kadr dla sektora kosmicznego w Polsce, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa kosmicznego – przekonuje prof. Wrochna.
W Polsce klimat pozwala na 50–80 pogodnych nocy w roku. Zanieczyszczenie światłem i przejrzystość atmosfery to także istotne ograniczenia dla prowadzenia optycznych obserwacji astronomicznych. Najlepsze warunki pod tym względem odnotowuje się na południu Polski, w Bieszczadach, dlatego POLSA wspólnie z Politechniką Rzeszowską planuje uruchomić nowe obserwatorium właśnie na tym obszarze. Umożliwi ono testowanie nowych rozwiązań technologicznych, szkolenie personelu w zakresie obserwacji SST (ang. Space surveilance and tracking), testowanie i doskonalenie procedur operacyjnych, realizację projektów przy współpracy z innymi instytucjami w Polsce.
Bezpieczeństwo kosmiczne należy do priorytetów polityki kosmicznej POLSA. Jednym z głównych elementów tego zagadnienia jest SST, czyli wykrywanie i śledzenie sztucznych obiektów satelitarnych Ziemi. Realizacja większości zadań związanych z SST zaczyna się od obserwacji tych obiektów. Obecnie POLSA pozyskuje dane obserwacyjne przede wszystkim z teleskopów w postaci pomiarów astrometrycznych. Obserwacje tego typu wymagają odpowiedniego sprzętu oraz kompetencji. Obiekty satelitarne poruszają się po sferze niebieskiej ruchem niegwiazdowym – z bardzo dużymi prędkościami. Ponadto są to obiekty o różnej i często zmiennej jasności, co dodatkowo utrudnia ich obserwacje optyczne.
Dostęp do obserwacji SST pochodzących z sensorów o odpowiedniej dystrybucji geograficznej jest kluczowy dla utrzymania świadomości sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej i usług SST. POLSA korzysta z obserwacji dostarczanych przez zewnętrzne podmioty na podstawie umów i porozumień oraz z obserwacji dostarczanych przez własne sensory w Australii. Planowany jest rozwój sieci sensorów w kilku kolejnych, również w odległych, lokalizacjach – wyjaśnia prezes POLSA.
Jak podkreśla prof. Piotr Koszelnik, rektor PRz, nowe obserwatorium pozwoli wykorzystać infrastrukturę i potencjał badawczo-naukowy pracowników Politechniki Rzeszowskiej, którzy od wielu lat specjalizują się m.in. w tematyce lotniczej i kosmicznej.
Lotnictwo i kosmonautyka to jedna z wiodących dyscyplin naukowych na Politechnice Rzeszowskiej, co jest związane z obecnością przemysłu lotniczego w regionie. Kosmonautyka to naturalna konsekwencja związku z branżą lotniczą i w tym zakresie prowadzone są badania na naszej uczelni. Ta bardzo ważna inicjatywa powinna wzmocnić potencjał wzrostu badań naukowych w obszarze technologii kosmicznych i technik satelitarnych – zapewnia rektor.
Zdaniem wojewody Ewy Leniart dzięki temu przedsięwzięciu Podkarpacie coraz wyraźniej zaznaczy swoją obecność na mapie światowego sektora kosmicznego. Opinię tę podziela marszałek Władysław Ortyl.
Jesteśmy jedynym województwem, którego inteligentną specjalizacją jest lotnictwo i kosmonautyka. To jest DNA Podkarpacia i takie inwestycje zawsze będziemy wspierać. Współpraca Politechniki Rzeszowskiej i Polskiej Agencji Kosmicznej idealnie wpisuje się w ramy Strategii Województwa Podkarpackiego – podkreśla marszałek województwa podkarpackiego.
Polska Agencja Kosmiczna jest agencją wykonawczą Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Powstała w 2014 r. Do jej zadań należy wspieranie polskiego przemysłu kosmicznego przez realizacja priorytetów Polskiej Strategii Kosmicznej. POLSA współpracuje z międzynarodowymi agencjami oraz administracją państwową w zakresie badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej. Odpowiada za promocję polskiego sektora kosmicznego w kraju i za granicą. Prowadzi również działania związane z informacją i edukacją na temat wykorzystania technologii satelitarnych (m.in. nawigacji, obserwacji i komunikacji) w gospodarce, administracji i w życiu codziennym.
MK, źródło: POLSA
W końcu kosmonautyka na PRz rozwinie swoje skrzydła, a Podkarpacie będzie jeszcze bardziej liczącym się pod regionem jesli chodzi o przemysł lotniczy i kosmiczny. Fajnie gdyby zrobić jakiś mniejszy oddział obserwatorium dla turystów, którzy mogliby w tym miejscu przy okazji też trochę skorzystać i zobaczyc co nieco na niebie. Byłoby idealnie, ale jak nie teraz to może w późniejszych latach. Byłaby to chyba większa atrakcja niż zapora w Solinie, która przyciągałaby turystów z całej Polski, bo przecież innych atrakcji w naszym regionie nie brakuje https://rzeszowpodkarpackie.pl/