W poniedziałek, 29 marca, Senat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu nadał tytuł doktora honoris causa prof. Jean-Marie Lehnowi – laureatowi Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, jednemu z najwybitniejszych uczonych.
Prof. Jean-Marie Lehn jest przyjacielem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Absolwenci UAM przygotowywali pod jego opieką prace doktorskie, odbywali u niego w Strasburgu staże. Naukowiec wspierał starania poznańskiej uczelni o granty, był w nich konsultantem. Jest również laureatem Medalu za Zasługi dla UAM. Decyzja Senatu o przyznaniu mu tytułu doktora honoris causa zapadła jednogłośnie.
Żaden z chemików czytających te słowa nie powinien mieć cienia wątpliwości, że z naukowego punktu widzenia Profesor Lehn jest niekwestionowanym kandydatem do tego szczególnego wyróżnienia jakim jest doktorat honorowy – podkreślił w swojej recenzji prof. dr hab. Janusz Jurczak z Instytutu Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
Z kolei prof. dr hab. Maciej Kubicki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu dodał, że laureat Nagrody Nobla jest jednym z twórców naprawdę nowej chemii XX wieku, chemii supramolekularnej, poza tym jest wizjonerem i przewodnikiem wielu pokoleń chemików.
Jean-Marie Lehn urodził się w 1939 roku w Rosheim, w Alzacji. Studia chemiczne na Uniwersytecie w Strasburgu, pod opieką prof. Guy Ourissona, zaowocowały w 1963 roku doktoratem. Po dysertacji wyjechał do USA, gdzie na Uniwersytecie Harvarda spędził roczny staż podoktorski, pod opieką noblisty prof. Roberta Woodwarda. Pracował nad totalną syntezą witaminy B12, a także wykonywał pierwsze obliczenia kwantowo-mechaniczne z prof. Roaldem Hoffmannem. Po powrocie do Francji zaczął tworzyć własną grupę badawczą. W budowanym od podstaw laboratorium uniwersyteckim w Strasburgu rozpoczął studia nad rozpoznawaniem kationów nieorganicznych i organicznych przez syntetyczne receptory zwane kryptandami. Na podstawie wyników tych badan oraz głębokich przemyśleń związanych z relacjami międzycząsteczkowymi typu gość-gospodarz, prof. Lehn uznał, że należy wprowadzić nowy system interpretacyjny dla procesów biologicznych i złożonych układów chemicznych, uwzględniający dynamikę tych oddziaływań. To odkrywcze narzędzie interpretacyjne nazwał chemią supramolekularną, którą w sposób kompletny wyposażył w stosowne pojęcia i definicje, za co w 1987 roku uhonorowany został Nagrodą Nobla. Nagroda przyznana została prof. Lehnowi, a także Donaldowi J. Cramowi i Charlesowi J. Pedersenowi, za „stworzenie i zastosowanie cząsteczek zdolnych do specyficznych oddziaływań z dużą selektywnością”.
Uroczystość wręczenia tytułu, z uwagi na pandemię, odbędzie się w późniejszym terminie.
Agnieszka Książkiewicz, źródło: UAM