Radioteleskop RT4 o średnicy 32 metrów – najważniejszy instrument w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Piwnicach pod Toruniem i największa tego typu antena w Polsce – przeszedł gruntowną renowację.
Po prawie ćwierć wieku nieprzerwanej pracy, radioteleskop RT4 poddano pracom remontowym. Ze struktury anteny zostały usunięte liczne ogniska korozji, następnie cały instrument został ponownie pomalowany, ze szczególnym zwróceniem uwagi na odpowiednie zabezpieczenie powierzchni odbijających lustra głównego oraz wtórnego.
Uzupełnione zostały również ubytki w strukturze fundamentów torowiska radioteleskopu. Naprawiona została podstawa windy służącej do prac serwisowych przy lustrze wtórnym anteny. Dodatkowo w trakcie prac remontowych zostały wymienione kable sygnałowe pomiędzy anteną a budynkiem, w którym znajduje się sterownia radioteleskopu RT4. Nowe kable zapewnią przenoszenie pośrednich częstotliwości w zakresie od 0 do 2 GHz, ze znacznie mniejszym tłumieniem powyżej 1 GHz w stosunku do wcześniej stosowanych połączeń. Równolegle do tych prac przeprowadzony został gruntowny serwis systemów odbiorczych, w których zostały wymienione niektóre przedwzmacniacze oraz filtry mikrofalowe. Przerwa w pracy radioteleskopu wykorzystana została również do modernizacji infrastruktury komputerowej i internetowej. Prace antykorozyjne oraz modernizacyjne trwały od maja do października tego roku i zakończyły się tuż przed jesienną sesją obserwacji VLBI.
VLBI (Very Long Baseline Interferometry) to światowa sieć interferometryczna, która łączy większość dużych radioteleskopów w jeden potężny, globalny instrument, a RT4 stanowi jej ważny element. Co roku dane z podtoruńskiego radioteleskopu wykorzystywane są w kilkudziesięciu projektach badawczych. Wyniki obserwacji publikowane są najlepszych światowych czasopismach naukowych, m.in. Science czy Nature Astronomy. Współautorami tych prac są często pracownicy Instytutu Astronomii UMK.
Renowacja radioteleskopu została sfinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach dotacji na specjalne urządzenie badawcze. Całość prac renowacyjnych została wykonana przez toruńską firmę ENERGON SA. Prace modernizacyjne wykonał zespół inżynieryjno-techniczny Instytutu Astronomii UMK.
źródło: UMK