W ciągu niespełna pół roku na Politechnice Opolskiej rozpocznie działalność pierwsze w Polsce centrum wiedzy o dostępności i upowszechniania zasad projektowania uniwersalnego w obszarze designu i przedmiotów codziennego użytku.
Uczelnia otrzymała na ten cel prawie 2,5 mln zł z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Prace związane z powstaniem placówki już trwają. Centrum będzie się mieściło na Wydziale Mechanicznym PO. Partnerami projektu są: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie oraz Politechnika Krakowska.
Projektowanie uniwersalne polega na przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu. Produkty, w naszym przypadku mówimy o przedmiotach codziennego użytku, powinny zostać utworzone w taki sposób, aby mogli z nich korzystać wszyscy, niezależnie od tego, czy są sprawni, czy nie – tłumaczy prof. Grzegorz Królczyk, prorektor ds. nauki i rozwoju Politechniki Opolskiej.
Z kolei prof. Krystian Czernek, prodziekan ds. organizacyjnych Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej, zauważa, że dotychczasowe działania nastawione były na usuwanie wszelkich możliwych barier ograniczających dostęp lub możliwość użytkowania przez osoby z różnego rodzaju ograniczeniami. Ideą projektowania uniwersalnego w tym obszarze jest tworzenie nowych przedmiotów w taki sposób, aby tych ograniczeń nie było.
Projektowanie uniwersalne uwzględnia potrzeby dostępności dla wszystkich grup odbiorców, takich jak m. in. osoby z niepełnosprawnością (np. ze schorzeniami układu wzroku czy też słuchu), ale również z ograniczeniami związanymi z wiekiem. Odpowiedni design dopasowany do tych potrzeb, który może przyjmować różną formę, np. rzeczy prostych, w tym odpowiedniego kształtu uszka filiżanki do kawy lub kształtu końcówki przewodu urządzenia, tak aby wygodnie wyciągnąć ją z gniazdka, powinien być czymś oczywistym w ujęciu tych potrzeb. Budowanie wiedzy w tym zakresie po prostu się opłaca, gdyż nasze społeczeństwo się starzeje – zwraca uwagę dr inż. Michał Böhm z Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej, kierownik projektu.
Głównym celem działalności centrum jest przede wszystkim współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym z zakresu projektowania uniwersalnego w obszarze designu i przedmiotów codziennego użytku. W nowej jednostce znajdzie się punkt informacyjno-konsultacyjny dla podmiotów zewnętrznych w zakresie dostępności i projektowania uniwersalnego, w ramach projektu będą prowadzone także cykle szkoleń dla podmiotów z otoczenia gospodarczego, pracowników uczelni oraz studentów. Projekt zakłada także wprowadzenie do siatek studiów na kierunkach związanych z wzornictwem przemysłowym przedmiotu projektowanie uniwersalne.
Współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym, instytucjami, jak np. PFRON, wpłynie pozytywnie na rozwój samego centrum, ale przede wszystkim na uwrażliwienie na potrzeby osób z niepełnosprawnościami w zakresie dostępności, jak również pośrednio na definiowanie przyszłych działań w celu poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy – dodaje prof. Grzegorz Robak, dziekan Wydziału Mechanicznego PO.
Na wydziale zaplanowano także utworzenie laboratorium dostępności i projektowania uniwersalnego w obszarze designu i przedmiotów codziennego użytku.
Przedsięwzięcie finansowane jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Anna Kułynycz, źródło: PO