Prof. Andrzej Królewski z Uniwersytetu Harvarda, światowej sławy naukowiec w dziedzinie cukrzycy i jej głównego powikłania – cukrzycowej choroby nerek, otrzymał 2 czerwca doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uroczystość odbyła się w auli Collegium Novum.
Najstarsza polska uczelnia uhonorowała prof. Królewskiego za olbrzymi wkład w naukę na gruncie epidemiologii i genetyki cukrzycy oraz jej powikłań, a także za zasługi dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, głównie poprzez stworzenie możliwości odbywania staży badawczych przez naukowców z Wydziału Lekarskiego UJ CM.
Do jego najważniejszych osiągnięć badawczych należy: otwarcie nowego rozdziału badań nad genetyką i patogenezą cukrzycy oraz jej powikłań nerkowych w ramach Joslin Diabetes Center, odkrycie kilku genów dla podtypu cukrzycy zwanego MODY (Maturity Onset of Diabetes in Youth), wykrycie ochronnego genu, który może zapobiec rozwojowi zwłóknienia i progresji niewydolności nerek czy zidentyfikowanie panelu nowych białek krążących, które są silnymi predyktorami wczesnego, postępującego pogorszenia czynności nerek.
Omawiając aktywność naukową prof. Królewskiego, nie sposób pominąć jego olbrzymiego zaangażowania w rozwój nauki w Polsce i promocję młodych lekarzy i naukowców z naszego kraju. Amerykański etap współpracy profesora z naukowcami z Polski został zainicjowany wizytą w Bostonie prof. Jacka Sieradzkiego w 1986 roku, w efekcie czego w tamtejszym laboratorium długoterminowe staże badawcze odbyło liczne grono naukowców z Wydziału Lekarskiego UJ CM. Prof. Królewski wielokrotnie przyjeżdżał też do naszego kraju, aby dzielić się swoją wiedzą z naszym środowiskiem naukowym. W Polsce wygłosił dziesiątki wykładów, w tym także w Krakowie, w którym był kilkakrotnie podejmowany przez władze Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum – przypomniał w laudacji prof. Tomasz Klupa z Wydziału Lekarskiego UJ CM.
Prof. Królewski podkreślił, że do wielu jego odkryć w znacznej mierze przyczynili się młodzi i ambitni lekarze z Krakowa, których do wyjazdu do USA namawiał prof. Jacek Sieradzki. Wspomniał o artykule w „Nature Genetics” autorstwa obecnego dziekana Wydziału Lekarskiego UJ prof. Tomasza Małeckiego, w którym opisał on odkrycie nowego genu dla cukrzycy typu 6. Praca ta do dziś jest jedną z najczęściej cytowanych w literaturze genetyki cukrzycy. Z kolei publikacja „Discovery of new gene for Type 2 diabetes on chromosome 20q” prof. Tomasza Klupy pozwoliła zdobyć międzynarodowy grant, by móc kontynuować te badania w Krakowie. Ważnym aspektem były również fundamentalne badania nad etiologią powikłań nerkowych cukrzycy, w których uczestniczył prof. Jan Skupień. Stażystami w laboratorium prof. Andrzeja Królewskiego byli także: dr hab. Stanisław Wanica, dr Natalia Nowak, dr Jacek Bocheński i dr Paweł Wołkow.
Sukces laboratorium zależy od wielu osób. Z wielkim uznaniem mówię o krakowskich medykach. Szczególne podziękowania pragnę jednak złożyć mojej żonie dr Bożenie Królewskiej, która od 25 lat jest moim partnerem naukowym. Oboje jesteśmy autorami wielu prac i planujemy jeszcze szereg projektów badawczych. Tak prywatnie, jutro będziemy obchodzili 50-lecie naszego małżeństwa – dodał na zakończenie prof. Królewski.
Łukasz Wspaniały, źródło: UJ