Urodzona na Mauritiusie francuskojęzyczna pisarka i poetka Ananda Devi Anenden otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego. Jest 65 osobą wyróżnioną przez tę uczelnię najwyższą godnością akademicką.
Uroczystość wręczenia tytułu odbyła się 22 czerwca w auli im. Andrzeja Pawlikowskiego na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Dzień wcześniej pisarka spotkała się z czytelnikami w katowickiej siedzibie Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej. „Utwory narracyjne i poetyckie Anandy Devi Anenden niestrudzenie drążą problematykę wykluczenia i jej skutków; autorka bezustannie piętnuje ekstremalne ubóstwo i jego konsekwencje” – argumentowali decyzję o nadaniu tytułu literaturoznawcy katowickiej uczelni.
Jest ona „pisarką wyspy” i to w rozumieniu podwójnym, bo jej twórczość wiąże się z wyspą rodzinną, z Mauritiusem, zaś drugi wymiar to wyspa jako stan świadomości – stan ograniczenia, zamknięcia liniami zimnego brzegu. Perspektywa ograniczenia wolności stała się udziałem nas wszystkich – mieszkańców globu. Stał się on wyspą, z której nie ma ucieczki w inne miejsce, które radykalnie pozwoliłoby się uwolnić od kłopotów – mówił prof. Ryszard Koziołek, rektor UŚ.
Sama pisarka nawiązała w swoim wystąpieniu do pandemii i toczących się obecnie na świecie wojen. Mówiła też o poezji, która jest dla niej „jedynym krajem, a nawet jedynym światem, w którym chciałaby zamieszkać”.
Nie może jednak być już dla mnie schronieniem, w którym mogłabym odizolować się od świata, musi być pomostem, przełęczą, medium, które pozwoli mi uchwycić otaczające mnie okropności, spróbować je zrozumieć i przeciwstawić się im. Ten jedyny kraj stał się moją jedyną bronią przeciwko ekscesom decydentów, panów świata, tych, którzy prowadzą nas do katastrofy – powiedziała.
Jej zdaniem można jednak wciąż ufać procesowi demokratycznemu, jeśli posługujemy się przy tym osobistym osądem, własnym poczuciem sprawiedliwości i dobra oraz pod warunkiem, że będziemy egzekwować swoje prawo do wpływania na decyzje rządzących. „Powstrzymywać się od myślenia to porzucać własne człowieczeństwo” – podsumowała.
Ananda Devi Anenden urodziła się w Trois Boutiques na Mauritiusie jako córka plantatora trzciny cukrowej. Studiowała w Londynie, obecnie mieszka we Francji. Jest autorką kilkunastu powieści, m.in. najbardziej znaną w Polsce „Ewę ze swych zgliszcz”, za którą w 2006 roku otrzymała prestiżową Nagrodę Pięciu Kontynentów Frankofonii dla najlepszej książki francuskojęzycznej napisanej przez pisarza spoza Francji. Ma także na koncie kilka zbiorów nowel i poezji. Za zasługi dla literatury francuskiej otrzymała przyznawany przez rząd tego kraju order sztuki i literatury (Chevalier des Arts et des Lettres). Trzy jej książki zostały zekranizowane.
Została 65 doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, dołączając do grona obejmującego m.in. Eugene Ionesco, Ryszarda Kapuścińskiego, Jacquesa Derridę, Jordiego Savalla, Sławomira Mrożka, Josifa Brodskiego, Tadeusza Różewicza, Wojciecha Kilara, Jerzego Stuhra, Józefa Szajnę i Johna Maxwella Coetzee.
MK