Jak cię widzą, tak cię piszą, a ściślej – jak cię zobaczą, tak cię wpiszą na listę rankingową. Tak w skrócie można by określić główny cel najnowszego projektu Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy” – International Visibility Projekt (IntVP).
Od dawna mamy poczucie niedosytu – uważamy, że nasze uczenie wyższe nie zajmują w rankingach światowych odpowiadającej im pozycji. IntVP nie tylko ma dążyć do zmiany obecnego stanu rzeczy, ale także zweryfikować nasze oczekiwania. Jednym z celów KDN jest podniesienie poziomu badań naukowych w Polsce i ich umiędzynarodowienie w znacznie większym niż do tej pory stopniu. W gruncie rzeczy to nieco zapętlony system naczyń połączonych. Jeśli nie będziemy mieć wyższej pozycji w rankingach, nie przyciągniemy ani studentów, ani wykładowców z zagranicy, w mniejszym stopniu będziemy brać udział w międzynarodowych projektach badawczych, a wtedy… wracamy do początku? Niekoniecznie. Jeśli będziemy dostatecznie „głośno” i przekonująco pokazywać swoje mocne strony, zaczniemy zmieniać swoją pozycję.
Menadżer od rankingów
Dwuletni program FEP dotyczący doskonałości akademickiej ma w założeniu, jak czytamy w informacji o nim, wykształcenie „w wiodących szkołach wyższych profesjonalnych kadr menadżerskich i specjalistycznych posiadających kompetencje w zakresie rankingów akademickich i znających kluczowe aspekty tworzenia międzynarodowej reputacji uczelni”.
Uczelnie mają więc, nie jak do tej pory lokalnie, skupiać się na pozyskiwaniu maturzystów, lecz budować swój wizerunek na arenie międzynarodowej, efektem czego ma być wyższa pozycja w rankingach światowych. Receptą na osiągnięcie celu jest właśnie IntVP. Jednym z podstawowych składników tej recepty jest Audyt Rankingowy Uczelni. Zostanie on przeprowadzony dwukrotnie, pierwszy raz w tym roku, drugi w połowie przyszłego, na zakończenie realizacji projektu. Podstawą audytu będzie przygotowany przez uczelnie Raport Samooceny, będą także brane pod uwagę dane zewnętrze pozyskiwane z takich źródeł jak: GUS, POL-on, Urząd Patentowy RP oraz dane naukometryczne udostępniane przez Elsevier, Clarivate Analitycs (obie firmy są partnerami projektu podobnie jak IREG), a także dane z rankingów międzynarodowych.
Celem audytu ma być m.in. wskazanie mocnych i słabych, z punktu widzenia rankingów, stron uczelni i wskazanie działań zarówno merytorycznych, jak i organizacyjnych mających poprawić ich pozycję. Dlatego audyt będzie wszechstronny i obejmie siedem obszarów funkcjonowanie uczelni, które zostaną szczegółowo przeanalizowane.
Szczęśliwa siódemka?
Pierwszym z nich jest obszar kompetencji rankingowych, który obejmuje struktury i procedury działania w kontekście rankingów, czyli upowszechnianie ich wyników zarówno na uczelni, jak i w jej otoczeniu, oraz współpracę z organizacjami rankingowymi na świecie.
Drugi obszar dotyczy budowy reputacji uczelni. Podczas analizy zidentyfikowane zostaną działania promocyjne podejmowane przez uczelnię w kraju i za granica. Będzie brana pod uwagę m.in. umiejętność wykorzystania do promocji mediów społecznościowych.
Osiągnięcia naukowe uczelni, przede wszystkim publikacje i cytowania, prawidłowość afiliacji publikacji to obszar trzeci – efektywności naukowej. W szczególności analizie zostanie poddany stan identyfikacji priorytetowych obszarów badawczych uczelni, mający znaczący wpływ zarówno na rankingi uczelniane w poszczególnych dyscyplinach.
Jakość kształcenia – kolejny obszar – badany jest za pomocą metryk pośrednich, ale trwają poszukiwania innych mierników, np. dotyczących wprowadzenia nowych metod kształcenia.
Obszar internacjonalizacji, nasza bolączka, uwzględniany będzie zarówno od strony studentów, jak i wykładowców, a także poprzez międzynarodowe programy badawcze.
Trzecia misja uczelni: innowacyjność, transfer technologii i wiedzy, czyli kolejny obszar, analizowany będzie zarówno od strony ilości patentów, jak i pozyskiwania pozauczelnianych źródeł finansowania oraz współpracy z przemysłem.
Ostatni obszar analiz dotyczyć będzie organizacji zaplecza analitycznego uczelni w kontekście ewoluujących metodologii rankingów, aby mogła ona sprostać wymaganiom i była do nich przygotowana.
Nie należy oczekiwać, że po dwóch latach, kiedy projekt się zakończy, wszystkie uczelnie, które brały w nim udział, osiągną sukces na miarę Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, która obecnie jest na 28. miejscu w rankingu QS World University Rankings wśród najlepszych uniwersytetów przyrodniczych świata. Ale identyfikacja mocnych i słabych stron zapewne pomoże im poprawiać swój wizerunek międzynarodowy i będzie krokiem w stronę zmiany pozycji w rankingach światowych.
Pięcioosobowa Rada Projektu, w skład której wchodzi po dwóch przedstawicieli MNiSW, KRASP oraz jeden ze strony FEP, wystosowała zaproszenie do dwudziestu szkół wyższych, które potwierdziły swoje uczestnictwo w programie. Są to w kolejności alfabetycznej: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Gdański Uniwersytet Medyczny, Politechnika Gdańska, Politechnika Łódzka, Politechnika Poznańska, Politechnika Śląska, Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet warszawski, Uniwersytet Wrocławski i Warszawski Uniwersytet Medyczny.
International Visibility Project jest finansowany przez MNiSW w ramach programu DIALOG. Wykonawcą projektu jest Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”. Kierownikiem projektu jest Waldemar Siwiński, a pracami Rady Projektu kieruje prof. Michał Kleiber.
Joanna Kosmalska