Ogólnopolskie Forum Kultury Studenckiej odbędzie się w październiku w Akademickim Centrum Kultury i Mediów UMCS „Chatka Żaka”. Wezmą w nim udział przedstawiciele uczelnianych centrów kultury z całej Polski.
O planowanym spotkaniu mówiła podczas Zgromadzenia Plenarnego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich dyrektor „Chatki Żaka” Izabela Pastuszko. Wydarzenie odbędzie się w dniach 20–22 października 2021 r. To kluczowa część projektu mającego na celu ożywienie kultury studenckiej poprzez określenie potrzeb studentów i warunków niezbędnych do rozwoju ich aktywności twórczej, opracowanie wytycznych dla ogólnopolskich programów wspierających rozwój kultury studenckiej i akademickich centrów kultury oraz stworzenie portalu internetowego sieciującego te jednostki.
Pierwszym krokiem było przeprowadzenie ogólnopolskiego badania wśród 1633 studentów na temat ich działań w obszarze kultury. Jako najpopularniejsze formy kontaktu z kulturą studenci wskazywali koncerty, festyny i festiwale (46,2%), a więc wydarzenia powszechnie dostępne, oparte na uczestnictwie zbiorowym. Ale w odpowiedziach pojawiały się także inicjatywy bardziej ambitne, wymagające wyższych kompetencji kulturowych, jak np. spektakle teatralne (13,5%) czy wernisaże i wystawy sztuki (9,1%). Wśród wymienianych przez żaków form obcowania z kulturą nie brakowało również nieformalnych sposobów wspólnego spędzania czasu, typu „domówki”, imprezy towarzyskie, gry planszowe bądź komputerowe czy po prostu wspólne wyjście do miasta.
Pokazuje to, jak ważnym aspektem kultury studenckiej jest tworzenie relacji dających poczucie wspólnej tożsamości i budowanie więzi grupowych – interpretują badacze.
Najczęściej studenci są uczestnikami wydarzeń organizowanych przez komercyjne kluby, choć wielu z nich korzysta też z oferty instytucji miejskich i akademickich. Z przeprowadzonych badań wynika, że dość sprawnie orientują się w wachlarzu oferowanych propozycji, choć co czwarty ma problem z dostępem do takich informacji. O wydarzeniach dowiadują się głównie z mediów społecznościowych, ale zwracają uwagę także na tradycyjne plakaty i ulotki. Nie bez znaczenia są wiadomości przekazywane bezpośrednio przez znajomych.
Co nimi kieruje przy podejmowaniu decyzji o uczestnictwie w wydarzeniu? Obok potrzeby rozrywki (43,7%), oderwania się od codzienności (35,2%) i doświadczania nowych doznań (30,7%), studenci wymieniali także rozwój osobisty (41,9%) oraz chęć poszerzania własnych horyzontów (36%). Część poszukuje intensywnych doznań, które chcą przeżywać ze znajomymi (30,7%).
Nie zawsze udaje się wziąć udział w tym czy innym wydarzeniu. Główna przeszkoda to brak czasu wynikający z obciążenia nauką bądź pracą zawodową (43%). Jak to u studentów bywa, równie często z życia kulturalnego wyklucza… pusty portfel (41%). Spora część tłumaczyła się tym, że nie ma z kim pójść (38%).
Autorzy badania sondowali także twórczą aktywność studentów. Jak wynika z raportu, wśród obszarów najczęściej eksplorowanych przez żaków są film, taniec i śpiew. Nieco mniej zajmują się sztukami plastycznymi, teatrem lub grą na instrumencie. W podejmowaniu takich działań przeważają kształcący się na kierunkach humanistycznych i artystycznych. Choć popularnością cieszą się formy twórczości realizowane indywidualnie, to duży odsetek młodych podejmuje działa w różnego typu instytucjach i organizacjach. Przy czym miejscem, w którym mogą oddać się swoim pasjom, są częściej instytucje pozaakademickie.
Studenci wydają na kulturę średnio 150 zł miesięcznie. Jednak aż połowa ankietowanych przyznała, że ich budżet na te cele jest o połowę mniejszy. Różnica między studentami pochodzącymi ze wsi a miastowymi to 50 zł na korzyść tych drugich. Wielu korzysta też z oferty bezpłatnej, choć – jak zauważają badacze – dostęp do niej nie jest w stanie aktywizować osób, które nie biorą udziału w wydarzeniach kulturalnych. Wielu przy wyborze konkretnej imprezy kieruje się także studenckimi zniżkami.
Większość pozytywnie ocenia ofertę kulturalną w swoim mieście. Pytani o oczekiwania najczęściej mówili o jej poszerzeniu i zwiększeniu różnorodności, szczególnie koncertów i imprez muzycznych. Zależy im także na warsztatach o tematyce kulturalnej oraz spotkaniach z twórcami kultury. W propozycjach podkreślano także potrzebę wprowadzenia zniżek oraz rozszerzenia oferty darmowych wydarzeń. Zwrócono uwagę na potrzebę lepszej promocji inicjatyw kulturalnych.
Autorzy raportu podkreślają kulturotwórczą rolę, jaką w ramach tzw. trzeciej misji mają do wypełnienia uniwersytety.
Byłoby korzystne, gdyby ośrodki kultury studenckiej nie ograniczały się do własnej uczelni, a kierowały swoją działalność do wszystkich studentów w mieście, integrując społeczność żaków – czytamy w rekomendacjach stworzonych na podstawie wyników badań.
Ciekawą ideą jest zwiększenie udziału akademickich instytucji kultury w procesie kształcenia poprzez współpracę z wydziałami i poszczególnymi kierunkami studiów. Dobrze byłoby zmienić prawo, tak aby akademickie instytucje kultury mogły pozyskiwać środki na działalność z różnych źródeł. Obecnie są one wykluczone z programów grantowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z powodu działania w strukturach uczelni. Nie mogą jednak sięgać po środki z Ministerstwa Edukacji i Nauki, bo ich działalność nie ma charakteru naukowego. Koło się zamyka…
W badaniach wyraźnie wybrzmiała też potrzeba integracji i budowania sieci współpracy pomiędzy akademickimi instytucjami kultury.
Umożliwi to wymianę wiedzy, wzajemną inspirację oraz skuteczniejsze działania na polu wspierania współczesnej kultury studenckiej – przekonują autorzy.
Temu ostatniemu celowi ma służyć m.in. zainaugurowane w ubiegłym roku z inicjatywy UMCS Forum Kultury Studenckiej. Projekt łączy akademickie centra kultury z całej Polski. Wśród nich znajdują się:
MK