Niezwykła kolekcja 13 tys. książek z księgozbioru Bohdana Paczowskiego, wybitnego polskiego architekta, publicysty i fotografa, wzbogaciła zbiory Biblioteki Politechniki Krakowskiej. Kolekcja jest darem zmarłego przed czterema laty absolwenta uczelni i jego małżonki Marii.
Bohdan Paczowski był uznanym na świecie architektem oraz publicystą i fotografem, mieszkającym przez wiele lat w Luksemburgu. Studiował na Politechnice Krakowskiej i Politechnice Mediolańskiej, po studiach pracował m.in. w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Swoje pracownie architektoniczne prowadził w Mediolanie, Paryżu i Luksemburgu. Był nagradzany w międzynarodowych konkursach, zasiadał też w jury licznych zagranicznych i krajowych konkursów architektonicznych (m.in. jako przewodniczący w konkursie na koncepcję architektoniczną Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie).
Jego najważniejsze projekty to: powiększenie siedziby Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu, nowy terminal lotniska Findel oraz dworcu TGV w Luksemburgu, a także pawilon Luksemburga na Expo 1992 w Sewilli. W grudniu 2009 r. wygrał konkurs na projekt Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Paczowski był autorem kilku monografii oraz wielu artykułów i esejów. Architekt i jego żona Maria Paczowska (pisarka i eseistka, autorka powieści „Sentymenty” oraz lektorka wydawnictwa Mondadori w Mediolanie), związani byli ze środowiskiem paryskiej „Kultury”. Utrzymywali kontakty z najważniejszymi osobami z kręgów artystycznych i literackich. Przyjaźnili się m.in. z Witoldem Gombrowiczem i jego żoną Ritą. Po śmierci Bohdana Paczowskiego, jego żona podjęła starania, by ich wspólny księgozbiór w całości trafił do odpowiedniej instytucji. Ze względu na związki Bohdana Paczowskiego z Politechniką Krakowską, wybór padł na Bibliotekę uczelni.
Kolekcja liczy 12 950 woluminów (z wyłączeniem czasopism i map). Największy dział tematyczny księgozbioru dotyczy sztuki, w tym głównie architektury, urbanistyki, malarstwa i fotografii. Uzupełniają go równie bogate zbiory z zakresu literatury obcej, literatury polskiej, filozofii i religii oraz historii. Znaczącą grupę stanowią słowniki (językowe i tematyczne) i encyklopedie. Dopełnieniem całości są książki z dziedziny polityki i socjologii. Swoje miejsce w księgozbiorze – z racji zamiłowania Bohdana Paczowskiego do muzyki klasycznej – znalazły druki muzyczne i zbiory nutowe. Zbiór zawiera też materiały tworzące spuściznę Paczowskich, a więc artykuły i książki autorstwa Bohdana Paczowskiego, materiały dotyczące jego działalności architektonicznej, eseistycznej i wydawniczej, korespondencję, materiały warsztatowe (wycinki prasowe). Są tutaj również materiały związane z Witoldem Gombrowiczem, z którym Paczowscy przyjaźnili się od lat sześćdziesiątych.
Zbiór Paczowskich stanowi nieocenione źródło wiedzy i inspiracji dla studentów kierunków architektonicznych oraz dla kadry naukowej, architektów, urbanistów, projektantów, ale także osób zainteresowanych szeroko pojętą kulturą, sztuką klasyczną i nowoczesną. Na wielu książkach znajdują się dedykacje znanych i cenionych osób. Jest to dodatkowy element podnoszący wartość kolekcji i wpływający na jej unikatowość. Dedykacje te ukazują odbiorcy, jak szerokie kontakty, nie tylko zawodowe, ale i prywatne posiadali właściciele księgozbioru. W książkach można znaleźć wpisy m.in. od: Kazimierza Brandysa, Józefa Czapskiego, Rity Gombrowicz, Julii Hartwig, Zbigniewa Herberta, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Wojciecha Karpińskiego, Sławomira Mrożka, Wisławy Szymborskiej, Andrzeja Wajdy czy Adama Zagajewskiego – wylicza Agnieszka Górska z Biblioteki Politechniki Krakowskiej.
Obecnie księgozbiór Bohdana i Marii Paczowskich jest sukcesywnie katalogowany. W pierwszej kolejności opracowano i przygotowano do udostępnienia publikacje z zakresu sztuki, architektury i urbanistyki oraz fotografii. Jest to zbiór liczący ponad 3,5 tys. pozycji. Ta część księgozbioru jest niezwykle okazała i różnorodna, przedstawia bowiem wszechstronny warsztat pracy architekta, odzwierciedla zainteresowania jego właścicieli. Znaleźć tu można bogato ilustrowane albumy przedstawiające dzieła najwybitniejszych artystów klasycznych, np. Rembrandta, Leonarda da Vinci, Claude’a Moneta, Paula Cézanne’a. Spośród współczesnych malarzy i fotografików warto wymienić Leonor Fini, Francisa Bacona, Lee Lozano, Davida Hockneya, Pabla Picassa, Marka Rothko, Jerzego Nowosielskiego, Augusta Sandera czy Nobuyoshi Arakiego. W zbiorze tym znajdują się również liczne katalogi wystaw organizowanych w renomowanych, światowych galeriach sztuki oraz muzeach, albumy architektury zabytkowej i nowoczesnej oraz wartościowe opracowania teoretyczne.
We wtorek, 12 października, w Czytelni Profesorskiej Biblioteki PK (ul. Warszawska 24) odbędzie się wernisaż wystawy zatytułowanej „Bohdan Paczowski. Księgozbiór architekta”. Będzie ją można oglądać do 30 listopada. Wystawa wpisuje się w obchody setnej rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Luksemburgiem.
Małgorzata Syrda-Śliwa, źródło: PK