Życie akademickie

15 Czerwca

Kompetencje przyszłości w świecie fake-newsów

Chcemy, by naszymi absolwentami byli ludzie świadomi źródeł kultury europejskiej oraz osoby wyczulone na jej różnorodność. Ludzie dbający o dziedzictwo i świadomi płynności i zmienności świata – mówi prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò, dziekan Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W październiku ruszają nowe studia poświęcone starożytności: „History of Ancient Mediterranean Civilizations”.

Od nowego roku akademickiego Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczyna kształcenie na studiach o starożytnych cywilizacjach śródziemnomorskich. Zajęcia będą prowadzone przez naukowców z kilku wydziałów, m.in. historii, archeologii, prawa czy też filologii klasycznej. Absolwenci otrzymają dyplom z historii starożytnej. O nowym kierunku rozmawiamy z prof. Łukaszem Niesiołowskim-Spanò, dziekanem Wydziału Historii UW, oraz dr. Pawłem Nowakowskim, kierownikiem studiów.

Skąd pomysł na taką akurat, wydawałoby się mało dziś atrakcyjną, tematykę? 

Łukasz Niesiołowski-Spanò, dziekan Wydziału Historii UW: To nie lada gratka dla osób, które interesują się starożytnością śródziemnomorską, zarówno klasyczną, jak i Bliskiego Wschodu. Pomysł uruchomienia studiów wziął się z analizy potencjału badawczego Uniwersytetu Warszawskiego, który jest znaczącym centrum badań nad starożytnością w skali Europy. Przygotowania do startu tego kierunku trwały długo, choć wiązało się to przede wszystkim – poza oczywiście sprawami organizacyjnymi – z koniecznością stworzenia interdyscyplinarnej i zindywidualizowanej oferty. W dzisiejszej nauce jest to niezbędny składnik zarówno badań, jak i nowatorskich studiów.

Program zbudowaliśmy na bazie historii (70%), archeologii (20%) i nauk o kulturze i religii (10%). Będą to studia międzywydziałowe, bo współpracujemy z kilkoma innymi jednostkami i z nich pochodzić będzie część wykładowców. Właśnie kadra naukowa jest naszym atutem. Zaprosiliśmy do współpracy badaczy o rzadkich w skali światowej specjalnościach: papirologii, epigrafiki, numizmatyki, nubiologii, studiów akadyjskich czy sumeryjskich. Nie ma oczywiście obaw, że pominiemy kanon grecko-rzymskiej historii starożytnej i filologii klasycznej.

Potencjał naukowy, którym dysponuje UW, można porównywać z najlepszymi ośrodkami akademickimi Europy, a nawet świata. Widoczność, sukcesy i rozpoznawalność w świecie nauki ludzi prowadzących badania nad starożytnością na Uniwersytecie Warszawskim (nie tylko na Wydziale Historii) nie pozwalają na pozostawienie tego potencjału bez dydaktyki. Chcemy przekazywać naszą wiedzę i umiejętności młodszym. Ponadto dzięki naszym relacjom z najlepszymi zagranicznymi ośrodkami badawczymi w programie znalazły się również zajęcia prowadzone przez wizytujących wykładowców, a część zajęć będzie przez nich regularnie prowadzona w trybie zdalnym.

Paweł Nowakowski, kierownik studiów: Musimy pamiętać, że są to studia w całości prowadzone po angielsku i adresowane do osób po licencjacie. To ważne, bo dostajemy pytania od kandydatów po maturze. Niestety, żeby wziąć udział w rekrutacji, trzeba mieć ukończone studia I stopnia lub jednolite pięcioletnie studia magisterskie, bo oferta jest także dla takich osób.

Jeśli chodzi o szczegółowy program nauczania, mogę powiedzieć, że w ofercie są oczywiście zajęcia z wiedzy ogólnej o historii wydarzeniowej Mezopotamii, Grecji i Rzymu, literatury i filozofii antycznej, z możliwością wyboru zajęć fakultatywnych modułów dotyczących np. historii wczesnego chrześcijaństwa i literatury wczesnochrześcijańskiej, antycznego judaizmu, historii antycznego niewolnictwa i grup wykluczonych czy pluralizmu systemów prawnych. Dla każdego zatem coś, czym interesuje się najbardziej. Słyszałem obawy, że studia będą dotyczyć prawie wyłącznie późnego antyku. Nic bardziej mylnego! Nasi wykładowcy chcą zaoferować uniwersalny kurs z naciskiem na klasyczną kulturę grecko-rzymską, z możliwością realizacji rozbudowanej ścieżki o cywilizacjach bliskowschodnich.

Nie zapominamy też o zajęciach specjalistycznych. To ćwiczenia kształtujące kompetencje badawcze, takie jak zajęcia językowe, czyli intensywna i praktyczna nauka języka starożytnego (np. greki, łaciny, syriackiego, aramejskiego, akadyjskiego, koptyjskiego czy hebrajskiego). Dzięki nim absolwenci będą mogli samodzielnie czytać i interpretować teksty źródłowe. Będą także zajęcia z zakresu epigrafiki, papirologii, numizmatyki, historiografii antycznej, paleografii rękopisów na papirusie i tabliczek czy z zakresu krytyki źródeł lub edytorstwa tekstów starożytnych.

Jako że na studiach będzie trzeba dużo pisać w języku angielskim, szybko zaoferujemy kurs „academic writing”. W ofercie są też zajęcia rozwijające kompetencje do posługiwania się narzędziami cyfrowymi, w tym do cyfrowej edycji nowych źródeł wykorzystywanych w pracy historyka, papirologa, epigrafika i numizmatyka. Nie wszystkie zajęcia będą realizowane w salach. Studenci sporo czasu spędzą w terenie, ucząc się np. praktycznego zbierania geodanych, fotografii cyfrowej, a już pod koniec pierwszego roku udadzą się na bezpłatny objazd śródziemnomorski. Zachęcam do zapoznania się z programem na stronie www.historia.uw.edu.pl/hamc.

Co po zakończeniu takich studiów będzie mógł robić ich absolwent? W jakie praktyczne kompetencje go wyposażacie? 

ŁNS: Planujemy, by naszymi absolwentami byli ludzie świadomi źródeł kultury europejskiej oraz osoby wyczulone na jej różnorodność. Ludzie dbający o dziedzictwo i świadomi płynności i zmienności świata. Otaczają nas fake-newsy, a z drugiej strony coraz szerzej stosujemy sztuczną inteligencję. Zwłaszcza w tych czasach za niezwykle cenną uważam umiejętność krytycznego korzystania z narzędzi, które oferuje nam współczesność, bacznego patrzenia na to, co widzimy, słyszymy czy czytamy. Chcemy uczyć tych umiejętności, bo one sprawdzają się na obecnym rynku pracy, niezależnie od tego, gdzie kto „wyląduje” po studiach. Sam znam osoby, które ukończyły historię, a obecnie pracują w bankach lub instytucjach publicznych np. jako analitycy. Krytyczne myślenie, uważność i rzetelność we wszystkim, nad czym w życiu pracujemy. Na to kładziemy nacisk.

Studia starożytnicze dodatkowo są zaplanowane dla tych, którzy swoją przyszłość chcą związać z pracą badawczą. Będą do niej doskonale przygotowani, także od strony praktycznej. Chcemy np. włączać studentów w pozyskiwanie własnych grantów na badania i realizację projektów. Warto wspomnieć, że będziemy też uczyć zarządzania bazami danych czy obróbki grafiki. To „twarde” umiejętności, które z pewnością przydadzą się każdemu w życiu zawodowym.

PN: Na pewno zachętą do podjęcia studiów jest możliwość zdobycia kompetencji cyfrowych przydatnych w każdej pracy zawodowej, również poza pracą badawczą. Nasi absolwenci poznają podstawy projektowania baz danych, obróbki grafiki, tworzenia map w GIS. Co więcej, na drugim roku studiów planujemy zajęcia z pozyskiwania grantów i planowania kariery akademickiej – każdy student tego kierunku będzie mógł liczyć na szczegółowe doradztwo dotyczące dostępnych opcji rozwoju swojej kariery w programach doktoranckich w Polsce i za granicą oraz szukania pracy w projektach badawczych.

Czy studia są płatne? 

PN: Obecnie studia są bezpłatne dla wszystkich. Także dla osób z zagranicy. Natomiast będziemy wymagali potwierdzenia kompetencji kandydata do studiowania, w tym znajomości języka angielskiego na poziomie co najmniej B2. Weryfikację przeprowadzi zespół pytający podczas procedury rekrutacyjnej, więc nie trzeba przedstawiać dokumentów poświadczających znajomość języka.

Do kiedy można składać dokumenty?

PN: Rekrutacja trwa do 6 lipca. Wystarczy zarejestrować się jako kandydat w systemie Internetowej Rejestracji Kandydatów i zapisać na nasze studia. Komisja rekrutacyjna przeanalizuje dokumenty i zaprosi najlepsze osoby na rozmowy kwalifikacyjne, które odbędą się w dniach 13–14 lipca. Wyniki ogłosimy już 18 lipca.

Gdyby ktoś chciał poznać więcej szczegółów, to gdzie powinien szukać pomocy? 

PN: Wszystkie informacje umieszczamy na stronie poświęconej tym studiom: www.historia.uw.edu.pl/hamc lub w wersji angielskiej: www.historia.uw.edu.pl/hamc_en. Można tez pisać do mnie, jako kierownika tych studiów, pod adres: hamc.warsaw@uw.edu.pl. Staramy się odpowiadać na maile na bieżąco.

ŁNS: Zapraszamy wszystkie osoby, które chcą studiować w środowisku międzynarodowych specjalistów i interesują się starożytnością. Warto do nas dołączyć.

MK