Prawie 324 tys. prac dyplomowych przebadano w ubiegłym roku za pomocą Jednolitego Systemu Antyplagiatowego. Próg alarmowy, a więc gdy podobieństwo do innego tekstu źródłowego jest większe niż 70 proc., przekroczyło niespełna 1,7 proc. z nich.
Jeszcze w 2016 roku zaledwie 30–40 proc. prac dyplomowych było analizowanych pod kątem plagiatu. Od 2019 roku takim obowiązkiem objęte są wszystkie prace. System stale jest rozwijany przez ekspertów Ośrodka Przetwarzania Informacji, którzy pracują nad jego rozbudową i modernizacją.
Jednolity System Antyplagiatowy to nowoczesne narzędzie, które powstało w odpowiedzi na oczekiwania polskiej kadry akademickiej i uporządkowało rynek antyplagiatowy w Polsce. Wcześniej istniało wiele programów, opartych na różnych algorytmach i referencyjnych bazach danych. Dzięki oddaniu JSA do dyspozycji promotorów, wszystkie prace inżynierskie, licencjackie, magisterskie i doktorskie są analizowane za pomocą tego samego narzędzia – podkreśla dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji – JSA jest całkowicie bezpłatny. Korzystać z niego mogą promotorzy prac dyplomowych i doktorskich zatrudnieni we wszystkich krajowych uczelniach i instytutach, które mają prawo nadawania tytułów zawodowych i stopni naukowych – dodaje.
Narzędzie OPI dostępne jest w każdej instytucji w Polsce uprawnionej do nadawania tytułu zawodowego lub stopnia naukowego. Od uruchomienia JSA w styczniu 2019 roku do 1 marca 2023 za pomocą systemu przebadano już ponad 1,42 mln prac dyplomowych.
W samym tylko 2022 roku promotorzy w Polsce przebadali z użyciem JSA 323 966 prac dyplomowych. Z czego liczba prac licencjackich wyniosła 112 954, inżynierskich 57 192, magisterskich 147 928 oraz doktorskich 5892 – wylicza dr inż. Marek Kozłowski, kierownik Laboratorium Inżynierii Lingwistycznej w OPI. – Średnio na jednego promotora przypada 12 prac dyplomowych. Aż 441 instytucji używało JSA od momentu uruchomienia systemu i ma on już ponad 100 tys. użytkowników – dodaje.
W ub.r. próg alarmowy, a więc gdy podobieństwo do innego tekstu źródłowego jest większe niż 70 proc., przekroczyło niespełna 1,7 proc. badanych prac. Zaobserwowano więc spadek w ciągu 3 lat od uruchomienia systemu, kiedy 2,5 proc. badanych tekstów przekraczało ten poziom. Oczywiście nie oznacza to, że dane prace zostały od razu uznane za plagiat. Każdorazowo w takim przypadku promotor dokonuje ostatecznej weryfikacji i podejmuje decyzję. System OPI bada jedynie podobieństwo do innych, wcześniej opublikowanych tekstów. W tej chwili bazy referencyjne JSA obejmują ponad 2 miliardy dokumentów.
System pracuje na aż prawie 80 TB danych. Przeciętny czas badania jednej pracy w 2022 roku wynosił 12,04 minut – raportuje Małgorzata Wartacz, liderka Zespołu Analitycznego w OPI, który odpowiada za rozwój JSA. – Stale rozwijamy system i słuchamy głosów ze środowiska akademickiego. Poszerzamy liczbę baz referencyjnych i zapewniamy większe umiędzynarodowienie naszego narzędzia. Zdarza się, że plagiat jest zaczerpnięty z innych zasobów internetu niż tylko z polskich źródeł, dlatego JSA porównuje pracę także ze źródłami obcojęzycznymi. Cały proces jest łatwy i nie wymaga stosowania dodatkowego narzędzia do tłumaczenia – dodaje liderka OPI.
Źródła referencyjne, z którymi JSA porównuje prace dyplomowe są bardzo rozbudowane. W ich skład wchodzą m.in.: wyszukiwarka BING, NEKST (korpus polskojęzycznych zasobów internetowych liczący ponad 2 mld stron), 10 najpopularniejszych w UE wersji językowych Wikipedii, OpenAccess (publikacje naukowe tzw. Otwartego Dostępu liczące ponad 3 miliony dokumentów), bazy aktów prawnych i orzeczeń oraz baza postępowań awansowych. Szczególnie cennym źródłem jest Ogólnopolskie Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych (ORPPD). JSA jako jedyny system antyplagiatowy ma dostęp do tych cennych zasobów. Baza ta prowadzona jest również przez Ośrodek Przetwarzania Informacji na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki. Powstała ona w listopadzie 2014 roku i zawiera wszystkie prace dyplomowe obronione w Polsce po 30 września 2009 roku. Obecnie liczy już prawie 4 miliony prac dyplomowych.
MK, źródło: OPI PIB