Dwie badaczki z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie realizują w Zakładzie Karnym w Opolu Lubelskim innowacyjny program resocjalizacji.
Czas pandemii jest szczególnie dotkliwy dla osadzonych przebywających w jednostkach typu zamkniętego. Od 8 lutego, dzięki inicjatywie dr Katarzyny Nawrockiej z Zakładu Psychopedagogiki Resocjalizacyjnej oraz dr hab. Anny Zajenkowskiej, prof. APS z Zakładu Psychologii Społecznej, osoby osadzone w Zakładzie Karnym w Opolu Lubelskim otrzymują wsparcie od pracowników naukowych i studentów APS w ramach programu „Mentalizacja”. Badania naukowe potwierdzają, że mentalizacja jest istotnym czynnikiem obniżającym wrogość oraz agresję:
Teoretyczny model programu bazuje na badaniach wskazujących zdolność do tzw. mentalizacji, jako istotnego czynnika związanego z obniżeniem wrogości oraz agresji. Osoby z rozwiniętą zdolnością mentalizacji zwracają większą uwagę na myśli i uczucia innych ludzi, trafniej rozumieją ich intencje, dzięki czemu przypisują innymi niższą wrogość. Mentalizacja jest typowo ludzką wyobrażeniową aktywnością umysłową umożliwiającą spostrzeganie, uświadamianie sobie i interpretowanie własnych oraz cudzych stanów emocjonalnych oraz intencjonalności działań. Pełni fundamentalną rolę w codziennym życiu, bowiem umożliwia rozumienie zdarzeń społecznych i tworzenie więzi z innymi ludźmi. Zdolność ta poprawia komfort życia, może decydować o zdrowiu, a nawet fizycznym przetrwaniu, gdy człowiek będzie umiał adekwatnie rozpoznać stany psychiczne innego człowieka. Ponadto dzięki rozwiniętej mentalizacji odczuwanie gniewu może być mniej intensywne, a radzenie sobie z nim łatwiejsze, co szczególnie w warunkach pobytu w zakładzie karnym wydaje się szczególnie istotne – podkreśla Anna Zajenkowska.
Obie badaczki Instytutu Psychologii, wraz z Martą Bodecką, doktorantką Szkoły Doktorskiej APS, oraz studentem Bartkiem Dębeckim, wykorzystują dostępne środki komunikacji do bezpośredniego wsparcia osadzonych. Obie strony dzieli dystans niemal 200 km. Przy realizacji projektu współpracą służy kilka działów opolskiego ZK: penitencjarny, ochrony, informatyki, techniki i łączności. Kpt. Tomasz Korczyński, st. psycholog działu penitencjarnego i współrealizator przedsięwzięcia podkreśla, że jednym z kluczowych elementów stanowiących dla osób osadzonych szansę powrotu do życia w społeczeństwie stanowi zdolność do bycia w relacji z innymi.
Niezmiernie ważne wydaje się zbadanie psychologicznych czynników, które z jednej strony są związane z wrogim postrzeganiem rzeczywistości, a z drugiej mogą redukować skłonność do wrogich atrybucji. Osadzeni to grupa szczególnie różniąca się od populacji ogólnej pod względem poziomu agresji, agresywnych uczuć i często wrogości w relacjach interpersonalnych.
Współpraca APS i ZK w Opolu Lubelskim, przynosi już pierwsze korzyści, zwłaszcza dla osób osadzonych. Autorki projektu liczą na to, że ich inicjatywa okaże się możliwa do wykorzystania także w innych jednostkach penitencjarnych.
MK, źródło: www.sw.gov.pl