W tym roku obchodzimy 550 rocznicę urodzin i 480 rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika. Z tej okazji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie zmienił wygląd jednego z akademików w Kortowie. Na ścianie domu studenckiego nr 2 pojawił się mural poświęcony największemu polskiemu astronomowi.
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu. Studiował w Akademii Krakowskiej (nauki matematyczno-przyrodnicze), następnie w Bolonii (prawo kanoniczne) i Padwie (medycyna). W 1503 r. uzyskał doktorat z prawa kanonicznego na uniwersytecie w Ferrarze. We Włoszech doskonalił znajomość języków klasycznych, przetłumaczył z greki na łacinę dzieło Teofilakta Symokatty Epistolae morales, rurales et amatoriae. Pogłębiał także studia nad tradycją pitagorejską. Po powrocie do Polski w 1503 r. następne 40 lat życia spędził głównie na Warmii; w Lidzbarku Warmińskim, jako sekretarz i medyk biskupa Watzenrodego, a po jego śmierci – jako kanonik przy katedrze we Fromborku. Właśnie tam przeprowadził znaczną część spośród 60 zarejestrowanych obserwacji astronomicznych. Jako kanonik pełnił funkcje administratora dóbr kapituły, komisarza Warmii, generalnego administratora diecezji warmińskiej. Był też lekarzem. Interesował się zagadnieniami ekonomicznymi, czego wynikiem był jego projekt reformy walutowej.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, jako spadkobierca idei przyświecających Kopernikowi, odwołuje się do wielkiego astronoma m.in. poprzez tekst ślubowania, jakie składają studenci dołączający do akademickiej wspólnoty. Ale nie tylko. Dla zachowania tego wielkiego dziedzictwa w centrum Kortowa pojawił się mural, który przedstawia wyobrażenie najpopularniejszego polskiego astronoma jako studenta UWM. „Kortowski” Kopernik nie jest taki, jakim pamiętamy go z pomników.
W związku z tym, że znany nam obecnie wizerunek Kopernika możemy opierać jedynie na trzech obrazach olejnych z XVI wieku, nasza XXI-wieczna wersja jest ich całkowitym przeciwieństwem. Chcieliśmy, aby wizja kortowskiego Kopernika była przedstawiona w sposób jak najbardziej przyjazny studentom, bo to przecież oni tworzą charakter Kortowa, dlatego też stylistyka muralu związana jest z motywem radości i zabawy – przyznaje Małgorzata Śpiewak, autorka projektu.
Jest absolwentką Wydziału Sztuki UWM. Od niedawna pracuje w Dziale Marketingu olsztyńskiej uczelni. Z wielkim astronomem łączy ją zainteresowanie… ciałami niebieskimi. Na swoim koncie ma m.in. projekt artystyczny, którego motywem przewodnim był Księżyc. Zainspirowana jego fazami i nieoczywistością wpływu, jaki na nas wywiera, przygotowała 365 plakatów techniką druku pigmentowego. Wybrane prace od wiosny można oglądać w Galerii Rektorskiej UWM.
Mamy nadzieję, że sam mural odświeży nieco obraz naszego miasteczka, stanie się jego charakterystycznym elementem. Może będzie miejscem spotkań, na które studenci będą umawiać się hasłem: „To co, widzimy się pod Kopernikiem?” – przypuszcza autorka.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski jest jednym z organizatorów Światowego Kongresu Kopernikańskiego, który odbędzie się w lutym w Toruniu, Krakowie i Olsztynie. Przygotowują go wspólnie: UWM, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i Polska Akademia Nauk. Inauguracja odbędzie się 19 lutego w Toruniu, w 550 rocznicę urodzin astronoma.
Przypomnijmy, że w listopadzie Senat RP jednogłośnie przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. W posiedzeniu udział wzięli m.in.: prof. Andrzej Sokala– rektor UMIK oraz prof. Jerzy Przyborowski – rektor UWM. Przypomnienie sylwetki wielkiego uczonego, jak napisano, ma na celu „uświadomienie światowych zasług Polski i Polaków dla nauki oraz wzmocnienie współczesnych dążeń świata nauki i edukacji do podmiotowej obecności nauki w polskim życiu społecznym, gospodarczym i politycznym”.
Obecnie budowane społeczeństwo informacyjne stawia przed nami nowe wyzwania: pośród nich rola twórczej obecności w nauce i gospodarce ma zasadnicze znaczenie. Badania naukowe i ich wdrażanie do nowoczesnej gospodarki zdecydują o sile społeczeństw, narodów i państw. Dlatego Senat RP po raz kolejny przypomina naszego wielkiego poprzednika dla zachęcenia młodych do inspirowania się tą niezwykle nowoczesną, jak na owe czasy, i niezwykle interdyscyplinarną postacią – czytamy w uchwale.
Daria Bruszewska-Przytuła, MK, źródło: UWM
