Z prośbą o rozważenie wsparcia ukraińskich studentów i naukowców zwrócił się w liście do rektorów minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. Wraz z ministrem zdrowia Adama Niedzielskim wystosował też specjalny apel do rektorów uczelni medycznych.
Szef resortu podkreślił w korespondencji, że w związku z działaniami podejmowanymi przez Federację Rosyjską wobec Ukrainy, eskalacją konfliktu i destabilizacją sytuacji w regionie, należy przygotować się na nowe wyzwania stojące przed systemem nauki i szkolnictwa wyższego. Wymienił wśród nich m.in. konieczność wsparcia osób kształcących się obecnie na terytorium Ukrainy, które w znacznie większym stopniu niż dotychczas będą się starały o podejmowanie lub kontynuowanie nauki na polskich uczelniach, np. w trybie przeniesienia. Wsparcie społeczności akademickiej na Ukrainie powinno obejmować również naukowców prowadzących badania.
Przemysław Czarnek pokreślił, że obecnie trudno oszacować skalę zjawiska, ale konieczność pomocy może dotyczyć zarówno obywateli polskich kształcących się na Ukrainie, jak i obywateli ukraińskich. Minister przypomniał, że Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o wzajemnym uznawaniu akademickim dokumentów o wykształceniu i równoważności stopni podpisana 11 kwietnia 2005 r. (weszła w życie 20 czerwca 2006 r.) gwarantuje osobom, które uzyskały wykształcenie w jednym państwie, możliwość kontynuacji kształcenia w placówkach drugiego państwa. Art. 4 tej umowy mówi, że szkoły wyższe obu stron mogą uznawać odpowiednie okresy studiów, zdane egzaminy, zaliczenia oraz praktyki zgodnie z prawem wewnętrznym danego państwa. Zgodnie z tym zapisem decyzja o zaliczeniu na poczet studiów zajęć odbytych przez studenta w uczelni zagranicznej należy do uczelni.
W liście minister edukacji i nauki zapewnił zarówno o swoim wparciu, jak również o inicjowaniu wszelkich możliwych działań w zakresie posiadanych kompetencji, których celem będzie pomoc ukraińskiej społeczności akademickiej. Zadeklarował rozważenie uruchomienia specjalnego programu stypendialnego przeznaczonego dla obywateli Ukrainy, a także wsparcie finansowe nadzorowanych uczelni, które przyjmą stypendystów.
Przemysław Czarnek podziękował rektorom za dotychczasowe zaangażowanie w organizowanie form kształcenia i pomocy materialnej oraz zaapelował o dalsze działania.
W obecnych czasach ważna jest każda forma wsparcia – zarówno finansowa, np. w formie świadczeń dla studentów, organizowania bezpłatnych kursów języka polskiego, obniżania opłat za studia, udzielania zniżek za miejsca w domach studenckich, jak i pozafinansowa, np. udzielanie urlopów od zajęć z możliwością składania zaliczeń i egzaminów bądź też wyrażanie zgody na indywidualną organizację studiów. Istotna może być także pomoc psychologiczna, która z powodzeniem jest już organizowana przez wiele uczelni – napisał minister w swoim liście.
W korespondencji wyraził także przekonanie, że wspólne działania, zarówno systemowe, jak i instytucjonalne, pozwolą na zorganizowanie w ramach systemu szkolnictwa wyższego i nauki niezbędnej pomocy w zależności od dalszego rozwoju sytuacji.
Z kolei wspólnie z ministrem zdrowia Adama Niedzielskim szef resortu nauki zaapelował do władz uczelni medycznych o rozważenie możliwości kontynuowania studiów w Polsce przez obywateli polskich kształcących się na terytorium objętym konfliktem, ze szczególnym uwzględnieniem studentów kierunku lekarskiego. Ministrowie dodali, że wsparcie społeczności akademickiej na Ukrainie powinno obejmować również naukowców prowadzących badania.
Zachęcamy do kierowania Państwa wsparcia w pierwszej kolejności do osób pochodzących z terenów objętych konfliktem, najbardziej potrzebujących pomoc – napisali w liście.
Przypomnieli również, że zgodnie z obowiązującymi przepisami student może zostać przyjęty na studia poprzez przeniesienie z uczelni zagranicznej. Decyzja w tym zakresie należy do kompetencji władz uczelni.
Zaliczając zajęcia należy mieć na uwadze fakt, iż kierunki medyczne są szczególne poprzez swój związek z systemem opieki zdrowotnej. Minimalne wymagania kształcenia w zawodach lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej i farmaceuty są określone przepisami unijnymi i obowiązkiem uczelni jest zapewnienie, aby były one spełnione również w przypadku kształcenia osób przenoszących się na polskie uczelnie z państw niebędących państwami członkowskimi Unii Europejskiej – wskazano w liście.
Ministrowie wyrazili nadzieję, że wdrożone działania pozwolą w obliczu zagrożenia zagwarantować konieczną pomoc i wsparcie oraz dostęp do nauki.
MK