Życzę Wam sukcesów, żebyście się stali w przyszłości bogaci, sławni, wpływowi i odkryli to, że istotą człowieczeństwa jest także solidarność i umiejętność dzielenia się z innymi – mówił 30 września do studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego minister nauki Jarosław Gowin podczas inauguracji i 653. roku akademickiego.
Minister przypomniał główne założenia planowanej przez siebie reformy szkolnictwa wyższego i zapowiedział, że dużo musi się na polskich uczelniach zmienić, żeby zarówno kadra naukowa, administracja, jak i studenci mieli poczucie głębokiej satysfakcji z dążenia ku prawdzie.
Pierwszym krokiem do tego będzie zdecydowane ograniczenie od 1 października biurokracji, bowiem wchodzi w życie ustawa deregulacyjna. Kolejne rozwiązania to zmiana działalności Polskiej Komisji Akredytacyjnej, która nie będzie już ciałem kontrolnym, ale organem pomocniczym i doradczym w drodze do doskonałości nie tylko naukowej, ale i dydaktycznej.
Gowin mówił też o wskazywanej przez siebie konieczności umiędzynarodowienia polskich uczelni i zamiarze powołania Narodowej Agencji Współpracy Akademickiej, która może przyczynić się do „odwrócenia wektora drenażu mózgów” i ściągnąć do Polski doktorantów i profesorów zza granicy.
Wskazał także na potrzebę stworzenia nowego typu uczelni – o charakterze badawczym. „Będę zdeterminowany w dążeniu do tego, by takie uczelnie powstały, tj. uczelnie, które kształcą mniejszą liczbę studentów, ale na światowym poziomie, a uwolniona od nadmiaru obowiązków dydaktycznych kadra naukowa może poświęcać więcej czasu na badania” – zapewnił Gowin.
„Ministerstwo nie będzie na pewno arbitralnie wskazywać, która z polskich uczelni ma uzyskać ten szczególny status. Chcemy określić jasne ostre kryteria, które muszą być spełnione; chcemy pokazać korzyści i pokazać mapę drogową, a potem niech zwycięża najlepszy. Niech ten status zyskają te uczelnie, które w tej szlachetnej konkurencji dociekania prawdy, formowania młodych ludzi w duchu prawdy, okażą się najlepsze. Mam wielką nadzieję, że wśród tych uczelni badawczych znajdzie się UJ, ale to naprawdę musi być rozstrzygnięte w uczciwej konkurencji i w uczciwym dążeniu do doskonałości” – powiedział Gowin.
Wicepremier zapewnił także, że „przygotowywana ustawa powinna zdecydowanie poszerzyć zakres autonomii uczelni” i że – według niego – „to nie ustawa, ale statut uczelni i jej regulacje wewnętrzne powinny decydować o strukturze uczelni”.
Jak podkreślił w swym przemówieniu wybrany na kolejną kadencję rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Wojciech Nowak, „w nowym roku akademickim autonomia i apolityczność uniwersytetu będą, tak jak dotąd, wartościami nadrzędnymi”. Jako priorytety wymienił: jakość i efektywność badań naukowych, jakość procesu nauczania, utrzymanie tempa realizacji inwestycji, wzrost poziomu internacjonalizacji, a także uproszczenie procedur administracyjnych.
„Jednym z priorytetów jest nasz udział w Europejskiej Przestrzeni Badawczej (European Research Area ERA), która jest głównym polem realizacji polityki naukowo-badawczej. To jedno ze zobowiązań sztandarowej strategii Europa 2020, tzw. Unii Innowacji. Jej rozwój jest niezbędny, by przeciwdziałać fragmentacji działań naukowych prowadzonych w Unii Europejskiej, a przez to wzmocnić konkurencyjność” – powiedział rektor.
Przypomniał także, że, „Polska jest aktywnym akcjonariuszem europejskiego programu Horyzont 2020, a UJ wpisał się w tę dynamikę, uczestnicząc już w pracach poprzez powstanie dużej, ponadregionalnej infrastruktury – Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, zlokalizowanego w obrębie III Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego”.
„Naszym celem jest, aby olbrzymi potencjał naukowy Uniwersytetu, o którym świadczy duża ilość grantów badawczych, tak z Narodowego Centrum Nauki, jak i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, jeszcze mocniej wpisał się w Europejską Przestrzeń Badawczą” – zapewnił prof. Nowak.
Wskazał także, że „zwiększenie dotacji finansowej na badania naukowe do poziomu 1,7–2 proc. PKB do roku 2020 w skali kraju to warunek aktywnego uczestnictwa w rządowym programie odpowiedzialnego rozwoju”, a „powstanie silnych, wiodących ośrodków badawczych, ponadregionalnych współpracujących z szeroko pojętym biznesem – to wymóg dalszego rozwoju”.
„Tylko wtedy będziemy rzeczywiście konkurencyjni w odniesieniu do najlepszych ośrodków europejskich i atrakcyjni dla młodych polskich naukowców, a nowoczesna infrastruktura badawcza, którą posiadają wiodące szkoły wyższe zostanie w pełni wykorzystana. W takich okolicznościach nasza pozycja w światowych rankingach ulegnie znaczącej poprawie. My w Uniwersytecie Jagiellońskim nie boimy się takiego wyzwania” – zapewnił rektor.
Tradycyjnie inaugurację roku poprzedziła msza św. w kolegiacie św. Anny, odprawiona przez metropolitę krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza, i pochód profesorów. Ubrani w togi w kolorach symbolizujących 15 wydziałów uniwersytetu uczeni przeszli ulicami Krakowa do Auditorium Maximum UJ, gdzie odbyła się inauguracja.
Uroczyste rozpoczęcie roku akademickiego w UJ uświetnił wykład inauguracyjny dr hab. Doroty Szumskiej pt. „Nauka jako sztuka (z)rozumienia”.
Podczas uroczystości wręczono także medal „Zasłużony dla Uniwersytetu Jagiellońskiego” prof. Stanisławowi Majewskiemu i srebrny medal 'Plus ratio quam vis’ redaktor naczelnej miesięcznika UJ Alma Mater Ricie Pagacz-Moczarskiej. Wręczono także Nagrody Rektora UJ „Laur Jagielloński”, przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe dokonane w ciągu ostatnich pięciu lat. Otrzymali je: prof. Małgorzata Kossowska; prof. Barbara Sieklucka i prof. Jacek Musiał. Swoje pierwsze indeksy odebrało 32 studentów.
Obecnie na UJ pracuje ponad 3,9 tys. nauczycieli akademickich, w tym ponad 670 profesorów zwyczajnych i nadzwyczajnych. W ubiegłym roku akademickim łączna liczba studentów, doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych wyniosła blisko 49,5 tys.
Minister Gowin uczestniczył także w uroczystych inauguracjach roku akademickiego w AGH.
Źródło: PAP – Nauka w Polsce