Prof. Brian Kobilka, wybitny lekarz, biolog molekularny, współautor przełomowego odkrycia dotyczącego budowy receptorów GPCR, otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Śląskiej. Jest pierwszym noblistą w gronie wyróżnionych najwyższą godnością akademicką przez gliwicką uczelnię.
Badania prof. Briana Kobilki, za które wraz z prof. Robertem Lefkowitzem otrzymał w 2012 roku Nagrodę Nobla, przyczyniły się do znacznego postępu w biologii komórki i medycynie. Naukowcy wykazali, że receptory GPCR posiadają siedem domen przenikających przez błonę komórkową, z których każda odgrywa specyficzną rolę w aktywności receptora. Zmieniło to stan badań w naukach medycznych i przeniosło na nowy, dotychczas nieosiągalny poziom leczenie oraz farmację i farmakologię.
W latach 1989–90 Kobilka założył własne laboratorium na Stanford University, gdzie otrzymał profesurę w dziedzinie medycyny oraz fizjologii molekularnej i komórkowej. Kontynuował badania nad związkami pomiędzy strukturą i funkcją GPCR, wykorzystując receptory adrenergiczne jako systemy modelowe. Stał się znany z zastosowania innowacyjnych technik biofizycznych, zwłaszcza krystalografii rentgenowskiej, w której wiązka promieniowania rentgenowskiego jest rzutowana na kryształ białka, tworząc wzór dyfrakcyjny, który może być następnie wykorzystany do określenia struktury atomowej białka w trzech wymiarach. Prof. Kobilka poświęcił dwie dekady na opracowanie procesu generowania kryształów białka receptora beta2-adrenergicznego, które były wystarczająco duże, by można je było analizować w synchrotronie. Zmieniająca się konformacja receptora dodatkowo komplikowała proces krystalizacji. Jednak w 2011 roku, po skorzystaniu z pomocy kolegów w Stanach Zjednoczonych i Europie, opublikował pierwszy wysokiej rozdzielczości widok sygnalizacji transmembranowej przez receptor beta2.
Opracowanie to zostało uznane za kamień milowy w biologii i umożliwiło produkcję kryształów innych receptorów GPCR. Szczególne znaczenie miała możliwość zbadania struktur GPCR o znaczeniu farmakologicznym, co otworzyło ścieżkę do opracowania leków ukierunkowanych na konkretne receptory, zwiększając w ten sposób korzyści terapeutyczne przy jednoczesnej minimalizacji skutków ubocznych. \
Prof. Kobilka założył firmę biotechnologiczną ConfometRx, która skupia się na rozwoju technologii odkrywania leków opartych na GPCR, a także Kobilka Institute of Innovative Drug Discovery w kampusie Chinese University of Hong Kong. Organizuje GPCR Workshop poświęcony współpracy nauki z przemysłem, wspierając opracowywanie terapii dla receptorów sprzężonych z białkami G. Jest laureatem nagrody American Society for Pharmacology and Experimental Therapeutics John J. Abel Award in Pharmacology (1994). Jego praca nad strukturą GPCR otrzymała drugą nagrodę „Breakthrough of the Year” w 2007 roku przyznawaną przez magazyn naukowy Science. W 2011 roku został wybrany do National Academy of Sciences w USA. Sześć lat temu otrzymał Golden Plate Award American Academy of Achievements.
Prof. Brian Kobilka dołączył do 53 wybitnych profesorów i twórców z uczelni i jednostek badawczych, których Politechnika Śląska wyróżniła dotąd zaszczytnym tytułem doktora honoris causa. W minionych latach otrzymali go m.in. Bertrand Piccard z Solar Impuls Foundation, Jurij Bobalo z Politechniki Lwowskiej oraz Methin Akay z University of Houston. To jednak pierwszy noblista w tym gronie.
Wcześniej wziął udział w seminarium naukowym „Politechnika Śląska dla medycyny”. Podczas wydarzenia naukowcy zaprezentowali swoje badania naukowe. Prof. Kobilka nie wykluczył nawiązania współpracy naukowej z gliwicką uczelnią. Jednym z punktów programu jego wizyty było także spotkanie z młodzieżą z Ukrainy, która studiuje na Politechnice Śląskiej. Nowy doktor honoris causa jest zaangażowany w pomoc ofiarom wojny i to na ich cel przekazał środki finansowe. Wsparcie otrzyma szpital dziecięcy w Łucku w Ukrainie.
MK, źródło: PŚl