Bożena Bednarek-Michalska z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu i Koalicji Otwartej Edukacji brała udział w grancie „Otwieramy naukę – udział Polski w międzynarodowych obchodach Open Access Week”, finansowanym ze środków ministra nauki i szkolnictwa wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą nauk. W ramach tego projektu powstał artykuł, w którym opisuje aktualny stan zasobów open access w Polsce oraz kierunki i mechanizmy ich rozwoju. W kręgu zainteresowania autorki znalazły się m.in. ograniczenia dla rozwoju tych zasobów, z jakimi spotykają się wszelkie inicjatywy dotyczące otwartego dostępu do wyników badań naukowych w naszym kraju. W tekście czytamy m.in.:
„Z informacji płynących od polskich czy międzynarodowych organizacji open access , takich jak KOED, SPARC czy EIFL, wynika, że jedną z ważniejszych barier mogących utrudniać upowszechnianie wiedzy także w Polsce jest mnogość różnych rozwiązań technicznych. Pracownicy nauki nie do końca wiedzą, które narzędzie optymalizuje ich widoczność w sieci (repozytorium instytucjonalne, czasopismo otwarte, biblioteka cyfrowa, ResearchGate czy inne). (…) Kolejna bariera to ewaluacja. Polskie zasady oceny wyników nauki nie premiują otwartego udostępniania zasobów w sieci, tylko nadal opierają się na czasopismach „dobrej marki”, które są zwykle płatne i zamknięte w komercyjnych bazach danych. (…) Kolejną barierą w uwalnianiu polskich zasobów w sieci jest prawo. Polscy naukowcy nie znają prawa autorskiego, nie znają swoich uprawnień, nie walczą z wydawcami, z ich niedobrymi praktykami (np. przejmowaniem wszystkich praw do artykułu na wszystkich polach eksploatacji), co prowadzi do tego, że autorzy lekką ręką pozbywają się dożywotnego prawa do dysponowania swoimi dziełami”.
W dziale poświęconym otwartemu dostępowi w FA nr 10/2018 znalazły się także artykuły Natalii Gruenpeter z UW i dr Ewy Wróblewskiej-Trochimiuk z Instytutu Slawistyki PAN.
Zachęcamy do lektury.
