Senat Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego imienia Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku jednogłośnie podjął decyzję o nadaniu tytułu doktora honoris causa prof. Marcinowi Pałysowi, rektorowi Uniwersytetu Warszawskiego. Uroczystość planowana jest we wrześniu na Ukrainie.
Wcześniej doktoratem honoris causa przykarpackiej uczelni honorowani byli również poprzedni rektorzy UW: prof. Piotr Węgleński oraz prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow. Jak tłumaczy prof. Igor Celenda, rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego, najwyższa godność akademicka dla prof. Pałysa jest wyrazem wdzięczności za jego zaangażowanie w jeden z najważniejszych strategicznych projektów, nie tylko w relacjach obu uczelni, ale również sąsiadujących ze sobą krajów. Chodzi o odnowienie byłego Obserwatorium UW na górze Pop Iwan w Czarnogórze. Ma ono się stać potężnym naukowym ośrodkiem, ale też symbolem bratnich więzi Ukraińców i Polaków.
Odbudowa Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologicznego na szczycie góry Pop Iwan, w paśmie Czarnohory zachodniej Ukrainy, rozpoczęła się w 2012 roku. Otwarto je tuż przed wybuchem II wojny światowej, która przerwała jego działalność. Budynek przez lata niszczał. W projekt renowacji zaangażowany jest Uniwersytet Warszawski i Przykarpacki Uniwersytet w Iwano-Frankiwsku. Obydwa uniwersytety utworzyły partnerstwo z jednostkami ratownictwa górskiego z Polski i Ukrainy (GOPR-Bieszczady, DSNS) i wspólnie realizują projekt budowy stacji ratownictwa górskiego na szczycie Popa.
– Współpraca uniwersytetów będzie się rozszerzać. Jej nowym polem będzie na pewno wspólne tworzenie Międzynarodowego Centrum Naukowego „Obserwatorium” na Górze Pop Iwan – zapowiada Jan Tygielski z zespołu PIMReC, który koordynuje prace związane z odbudową Obserwatorium.
Na szczycie Popa Iwana miały odbyć się uroczyste obchody 30-lecia unijnego programu Interreg. Jednak pandemia koronawirusa pokrzyżowała te plany. Być może uda się je zrealizować w przyszłym roku.
– Jesteśmy doceniani jako jeden z najdalszych punktów, gdzie dotarło unijne wsparcie strukturalne – wyjaśnia Jan Tygielski.
W przygotowaniu jest też wniosek grantowy do Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki na przeprowadzenie kwerend, badań i kompleksowe opisanie historii obserwatorium na Popie Iwanie od pierwszego pomysłu projektowego, otwarcie 29 sierpnia 1938 r. i działalność do 17 września 1939 r., przez okres wojny, czasy ZSRR, aż po współczesną odbudowę.
Dr hab. Marcin Pałys, prof. UW, jest rektorem stołecznej uczelni od 2012. W 2016 roku objął przewodnictwo Konferencji Rektorów Uczelni Warszawskich. W latach 2008–2012 był prorektorem UW ds. rozwoju i polityki finansowej. Wcześniej pełnił m.in. funkcję prodziekana Wydziału Chemii. W kadencji 2019–2023 zasiada w zarządzie European University Association.
Ukończył Wydział Chemii UW. Zaraz po studiach, w 1987 roku, związał się zawodowo ze swoją Alma Mater. Rozprawę doktorską obronił w 1992 roku w University of Twente (Enschede, Holandia). W 2005 roku uzyskał habilitację. Do jego głównych zainteresowań naukowych należą: chemia nieorganiczna i fizyczna, w szczególności badanie złożonych zjawisk transportu w układach elektrochemicznych oraz zastosowanie metod sztucznej inteligencji w chemii.
W 2016 roku został odznaczony francuskim Narodowym Orderem Zasługi w randze oficera, a dwa lata wcześniej estońskim Orderem Krzyża Ziemi Maryjnej IV klasy.
MK, źródło: UW