Prof. Piotr Sztompka został profesorem honorowym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest dziewiętnastym uczonym, któremu nadano tę godność.
Uroczystość odbyła się 12 maja, w rocznicę założenia krakowskiej uczelni przez króla Kazimierza Wielkiego w 1364 roku. Głównym punktem Święta Uniwersytetu Jagiellońskiego było nadanie tytułu profesora honorowego UJ prof. Piotrowi Sztompce. Ten jeden z najwybitniejszych polskich humanistów i badaczy społecznych w całej historii polskiej nauki jest dziewiętnastym uczonym, któremu nadano tę godność. Inicjatorami jej przyznania byli pracownicy Wydziału Filozoficznego. Wybitnego polskiego socjologa uhonorowano za znaczący wkład w światowy rozwój socjologii, wzmacnianie międzynarodowej pozycji UJ i polskiej nauki, intensywny udział w międzynarodowym życiu akademickim oraz za wykształcenie kilku pokoleń studentów, wypromowanie wielu znakomitych doktorów i reprezentowanie mistrzowskich standardów w dydaktyce akademickiej. Wnioskodawcy podkreślili także jego niezwykłe zaangażowanie w pracę na rzecz rozwoju Almae Matris Jagellonicae i pełnienie misji uczonego jako społecznego autorytetu.
Zaszczyt wygłoszenia laudacji na cześć prof. Piotra Sztompki przypadł prorektorowi UJ ds. rozwoju prof. Jarosławowi Górniakowi. Podkreślił on, że uhonorowany należy do elitarnego grona polskich uczonych szeroko znanych i cenionych na świecie, a jego kariera naukowa może być współczesnym wzorcem dla młodych naukowców, choć w większości rozwijała się w czasach bez porównania trudniejszych, poczynając od możliwości podróżowania po świecie i dostępu do literatury, a kończąc na wolności badań naukowych. W dalszej części wystąpienia nawiązał też do mistrzowskich wykładów prof. Sztompki, na które uczęszczał, gdy był jeszcze studentem i które pamięta do dziś. Cechowała je „niezwykła umiejętność wydobywania kluczowych elementów prezentowanych koncepcji teoretycznych i ich systematycznej i klarownej prezentacji oraz wysoka kultura słowa”.
Dzisiejsza uroczystość jest okazją do refleksji. Dewizą mojej drogi zawodowej było to, że socjologia nie jest dla socjologów, ale dla światłych obywateli. Mój podręcznik socjologii, który przez ponad 20 lat towarzyszy polskim studentom i którego trzecie, wzbogacone wydanie niebawem ukaże się nakładem wydawnictwa Znak, dedykowałem w druku wszystkim tym, którzy pragną lepiej zrozumieć swoje społeczeństwo i miejsce w nim. Czy mnie samemu socjologia w tym pomogła? Tu właśnie jest okazja do pewnego myślowego bilansu. Jakie prawdy formułowane w socjologii czy dyscyplinach pokrewnych – antropologii i psychologii społecznej, kulturoznawstwie, językoznawstwie – wywarły na mnie szczególny wpływ? Które pozwoliły lepiej zrozumieć moje miejsce w społeczeństwie i to społeczeństwo mnie otaczające, a które pomogły w życiu codziennym, ukierunkowały twórczość naukową? – zastanawiał się prof. Piotr Sztompka.
Piotr Sztompka jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Należy do zagranicznych akademii nauk: Academia Europaea i American Academy of Arts and Sciences. W latach 2002–2006 pełnił prestiżową funkcję prezydenta Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego. Przez dwie kadencje był przewodniczącym Komitetu Socjologii PAN. Pełnił także funkcję dyrektora Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jego zainteresowania naukowe koncentrują się zwłaszcza wokół takich zagadnień, jak teoria socjologiczna, zmiana społeczna, transformacja systemowa, koncepcje traumy społecznej, socjologia wizualna i socjologia życia codziennego. Przez 40 lat był wykładowcą w Instytucie Socjologii UJ. Obecnie prowadzi zajęcia w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych UJ i Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie. Pozostaje mistrzem i nauczycielem wielu pokoleń socjologów. Wypromował 25 doktorów. Do grona jego uczniów należą wybitni polscy naukowcy, w tym m.in.: prof. Grzegorz Ekier (Uniwersytet Harvarda), prof. Jan Kubik (Uniwersytet Londyński) czy dr hab. Małgorzata Bogunia-Borowska, prof. UJ i prof. Andrzej Flis (Uniwersytet Jagielloński).
Mimo że prace prof. Piotra Sztompki były skierowane głównie do środowiska akademickiego, po 2000 roku widoczne staje się również jego zaangażowanie w działalność publiczną. Odpowiadając na gwałtownie pogłębiający się kryzys zaufania publicznego oraz narastające tendencje centralistyczne i antydemokratyczne w Polsce, napisał wiele tekstów poświęconych obronie idei społeczeństwa obywatelskiego i standardów demokratycznych. Działaniom tym towarzyszyły liczne odczyty w wielu ośrodkach w kraju.
Wykładał na uczelniach zagranicznych na czterech kontynentach. Jest autorem kilkudziesięciu książek i kilkuset artykułów, które ukazały się w 14 językach. Za dwie książki Socjologia. Analiza społeczeństwa i Socjologia zmian społecznych zdobył najwyższe polskie wyróżnienie naukowe – Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Nagrodzony był także New Europe Prize.
Jest doktorem honoris causa 4 uczelni. Odznaczony wieloma odznaczeniami państwowymi m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2014). W roku 2006 otrzymał najwyższe wyróżnienie Uniwersytetu Jagiellońskiego – Medal „Merentibus”, a w roku 2017 Złoty Medal UJ „Plus ratio quam vis”.
MK, źródło: UJ